Проф. д-р Манфред Шпицер, психијатар: НА 12-ГОДИШНО ДЕТЕ НЕ МУ ТРЕБА ПАМЕТЕН ТЕЛЕФОН, ДУРИ И АКО СИТЕ НЕГОВИ ДРУГАРИ ИМААТ

Мобилните телефони ги прават децата krank (болни), dumm (глупави) и süchtig (зависни), е заклучокот од предавањето на меѓународно признатиот германски невролог, психијатар и психолог Манфред Шпицер, одржано во рамките на едно од претходните изданија на „Викенд медија фестивал“.

Предавањето е насловено по неговата најнова книга: Епидемијата на паметните телефони: Закана за здравјето, образованието и општеството. Манфред е и директор на Психијатриската универзитетска болница во Улм и основач на Центарот за невронаука во истиот град. Неговиот кредибилитет е несомнен, но на многумина денес им е тешко да ја прифатат сериозноста на ситуацијата во која нè донесе новото дигитално доба.

Проф. Шпицер ги сумира сите истражувања за паметните телефони во неколку точки, почнувајќи од тоа дека тие:

1.  ја намалуваат емпатијата и солидарноста,
2.  го намалуваат општото образование,
3.  го намалуваат времето што го поминуваме во природа,
4.  го зголемуваат чувството на осаменост.

Еден ден ќе ни се гади од употребата на паметните телефони и таблети како средства за смирување на децата

Од кратковидост до депресија

Покрај проблемите со лошото држење на телото и спиењето поради сините екрани на паметните телефони, како и намаленото движење кое доведува до дебелеење, Манфред во своето предавање го истакнува и проблемот со миопија (кратковидост) кога станува збор за користење на паметните уреди.

„Проблемот настанува кога се фокусираме на предмет кој е оддалечен дваесет сантиметри од нашето лице, како на пример телефонот. Окото почнува да се издолжува во овој процес, што предизвикува кратковидост. И кога детето ќе стане кратковидно на рана возраст, може да се појават други проблеми бидејќи кратковидоста е фактор на ризик за четирите најголеми причини за слепило. Ова е причината зошто Кина, на пример, ги забрани паметните телефони во училиштата.“

Тој укажува и на големото истражување спроведено во Обединетото Кралство, кое ги покажало негативните ефекти на Фејсбук врз девојчињата. Според тоа истражување, девојчињата кои поминуваат два часа дневно на Фејсбук имаат двојно поголема веројатност да заболат од депресија на 18 години.

Истражувањата покажуваат дека децата кои поминуваат повеќе време гледајќи во екранот со текот на времето стануваат помалку бистри. Со тоа тој заклучува: дете кое гледа многу екрани на 3 години ќе биде помалку бистро на 5 години

Дигитални алатки во училиштата

Проф. Шпицер во своето предавање понатаму се осврнува и на долгорочните последици врз когнитивниот развој на децата. Истражувањата покажуваат дека децата кои поминуваат повеќе време гледајќи во екранот со текот на времето стануваат помалку бистри. Со тоа тој заклучува: дете кое гледа многу екрани на 3 години ќе биде помалку бистро на 5 години.

Затоа и не чуди што тој нема претерано позитивно мислење за поставување на компјутери/таблети во секое одделение. Смета дека ваквите уреди го уназадуваат процесот на учење, а како доказ наведува неколку студии кои покажале дека децата кои имале часови без никакви алатки подобро ги решавале своите задачи. Впрочем, според тестирањето ПИСА, се покажало дека најдобро поминуваат „посиромашните“ земји кои не вовеле компјутери и таблети во училиштата.

Проф. Манфред нагласува дека мозокот на светот му го „перат најмоќните и најбогатите лобија во светот“, а тоа се големите технолошки компании. Како пример за некогаш моќно лоби слично на технолошките компании, тој ја наведува тутунската индустрија.

Она што не му го давате на вашето дете од првиот ден, нема да мора да му го забранувате до крајот на животот

„Во текот на шеесетите откривме дека цигарите содржат канцерогени состојки, но беа потребни 45 години да поминат за да може за ова јавно и гласно да се зборува, додека во меѓувреме имавме милиони смртни случаи. Кога ќе го споредиме лобито на тутунската индустрија со дигиталното лоби, тоа е исклучително мало.“

Секој ден слушаме дека дигиталноста е иднината, дека мора да бидеме дигитални и дека се што е дигитално е добро, а проф. Манфред вели големо НЕ на сето тоа. „Не смееме да го жртвуваме здравјето и образованието на нашите деца, нашиот највреден ресурс за нашата иднина, за најбогатите компании на Земјата. Дигиталните производи се одлична алатка, но од нив не треба да имаат корист само неколку милијардери“, вели проф. Манфред.

Што советува проф. Манфред Шпицер?

Она што не му го давате на вашето дете од првиот ден, нема да мора да му го забранувате до крајот на животот.

Тоа е првиот совет на проф. Манфред. Според него, осумгодишно или дури и дванаесетгодишно дете не треба да има паметен телефон. Сепак, од друга страна, родителите стравуваат дека забраната за користење на мобилни телефони или социјални мрежи ќе ги изолира нивните деца од нивните врсници кои ги користат. Шпицер не гледа такви опасности во ваквите забрани бидејќи смета дека ако не им дозволуваме слатки на децата за да не им ги уништат забите, тогаш зошто да не го направиме истото и со паметните телефони?

Втор едноставен совет е „помалку е подобро“, затоа што, како што потсетува Манфред, екраните го намалуваат когнитивниот развој. Тој, исто така, ги спореди паметните телефони со една стара практика која била популарна пред 100 години: смирување на бебе со крпа натопена во алкохол. Како што денес сме згрозени од тој чин, така еден ден ќе ни се гади од употребата на паметните телефони и таблети како средства за смирување на децата, заклучува проф. д-р Манфред Шпицер, а пренесува „Зелена учионица“.