Дали сте запознале деца кои пораснале во иста куќа, со исти родители, но имаат сосема различни карактери и личности? Или можеби вашите деца се сосема различни? Сигурно барем еднаш сте се запрашале како е можно децата кои растат во исти услови, воспитани од исти родители, да бидат толку различни, па едното, да речеме, е мирно и сосема разумно, а другото импулсивно и емотивно?
Психологот Марија Белан открива кои фактори влијаат на формирањето на личностите и зошто децата израснати во ист дом се толку различни.
- Генетика – не само од родителите
Иако децата добиваат ДНК и од мајката и од таткото, комбинацијата на гени е единствена секој пат. Дури и кај близнаците, некои гени различно се „вклучуваат“ или „исклучуваат“.
Наследство низ генерации – карактер може да се наследи од баба или дедо за кои речиси ништо не знаете.
Темперамент од раѓање – едно дете може да биде почувствително по природа, а друго да биде отпорно на стрес.
Децата не се како празна хартија, како што многумина мислат, вели психологот Белан, туку нивните личности делумно се формираат дури и пред да се „вмеша“ воспитувањето.
- Редослед на раѓање
Постои мислење дека редоследот на раѓање во семејството влијае на карактерот.
Постарото дете често излегува дека е поодговорно и се стреми кон лидерство, делумно затоа што родителите имаат поголеми очекувања од него.
Средното дете може да биде „дипломат“ или бунтовник затоа што се бори за внимание, а најмладото често е послободно и покреативно затоа што правилата обично се донекаде поблаги за него. Но, важно е да се напомене дека ова не е правило.
- Родителите се менуваат
Мама и тато го воспитуваат своето прво дете во одредени услови, додека за воспитување на второ дете условите можат да бидат сосема различни, објаснува психологот.
Искуство – со првото дете родителите се позагрижени, а со второто обично малку поопуштени.
Финансиски услови и стрес: Ако, на пример, имало финансиска криза во семејството по раѓањето на првото дете, помалото дете може да расте во постресна атмосфера.
- Улоги во семејството
Децата несвесно зафаќаат различни „нишки“ за да избегнат меѓусебна конкуренција, па дури и паметното дете, спортистот или малата креативна личност во семејството, секое добива свој дел од вниманието.
Ефект на етикетирање: Ако на едното дете постојано му се кажува дека е „срамежливо“, а на другото дека е „храбро“, тие почнуваат да се вклопуваат во овие улоги.
- Надворешна средина: пријатели, училиште, лични искуства
Дури и со исто воспитување, децата избираат различни пријатели, доживуваат лични кризи (конфликт со учител, прва љубов, малтретирање) и различно ги доживуваат истите настани (разводот на родителите е катастрофа за едно дете, „ослободување“ за друго).
