Речиси секој родител има момент кога сфаќа дека неговото дете не ја кажува вистината. Без разлика дали станува збор за ситница или нешто посериозно, детските лаги можат да бидат разочарувачки. Но, експертите велат дека нема место за паника – тоа е сосема нормална фаза од развојот, која обично започнува на возраст од 3 до 4 години.
Клучот не е во казната или викањето, туку во смирен разговор и објаснување зошто искреноста е важна за градење на доверба.
Лажењето кај децата не значи дека нешто тргнало лошо
Детските лаги не се знак за морален пад – тие се дел од процесот на созревање. Како што се развива детската фантазија, самоконтрола и социјална свест, така почнуваат и експериментите со неискреност.
Токму реакцијата на родителите игра клучна улога: преку смирен пристап, објаснување и поттикнување искреност, овие моменти можат да се претворат во важни лекции за интегритет.
Останете смирени и отворени за разговор
Викање, посрамување или строго критикување може да предизвикаат спротивен ефект – детето ќе научи само подобро да ја крие вистината.
Наместо тоа, пробајте да кажете: „Разбирам дека не си сакал/а да западнеш во проблем. Ајде да разговараме што се случило.“
Со тоа му праќате порака дека искреноста не значи автоматски казна, туку доверба. Едно истражување од 2015 година потврдило дека децата кои се плашат од строга казна, почесто лажат за да избегнат последици.
Објаснете ја важноста на искреноста
Најчесто, децата лажат за да избегнат непријатни последици, не затоа што не ја ценат вистината. Затоа е важно да им објасните зошто искреноста е значајна.
Наместо само да кажете „Не лажи!“, пробајте вака: „Кога сме искрени еден со друг, полесно си веруваме и заедно решаваме проблеми.“
На тој начин им давате реална причина да ја ценат вистината, а не само да ја следат од страв.
Пофалете ја искреноста – дури и кога е тешка
Позитивното охрабрување секогаш е поефикасно од казна. Ако детето признае нешто лошо, пофалете го: „Многу сум горд/горда што ми ја кажа вистината.“
Така градите навика на искреност заснована на доверба, а не на страв. Со тек на време, детето учи дека е безбедно да биде искрено – дури и кога тоа е тешко.
Целта не е да се искорени секоја лага преку ноќ, туку да се создаде средина во која децата ќе се чувствуваат доволно сигурно да ја кажат вистината – особено тогаш кога им е најтешко.
