Од самото раѓање, бебињата инстинктивно се насочени кон човечки лица – особено кон лицата кои ги гледаат најчесто. Првите неколку недели, можете да забележите дека бебето подолго и повнимателно гледа во вашето лице отколку во лицата на други луѓе.
Веќе околу третиот месец, повеќето бебиња јасно покажуваат дека ве препознаваат, а до шестиот месец, почнуваат да развиваат и подлабока емоционална поврзаност.
Кога бебињата почнуваат да препознаваат лица?
Повеќе отколку што мислите – уште во првите недели, бебето може да го препознае лицето на личноста што најчесто ја гледа. Околу вториот до третиот месец, веќе покажува препознавање преку:
- долготраен поглед,
- насмевка,
- вртење кон твојот глас,
- смирување кога си во близина.
4 до 7 месеци: Вашето лице станува извор на сигурност
Во овој период, бебето развива т.н. “објектна постојаност” – способност да разбере дека нешто или некој постои, дури и кога не е пред него. Тоа значи дека ако излезете од соба, бебето ќе знае дека ќе се вратите – и ќе ве „бара“ со поглед или ќе се смири кога ќе ве види. Ова е еден од првите сигнали за емоционална поврзаност.
Колку долго бебето го памети вашето лице?
Околу шестиот месеци, бебето може да ви се израдува и ако ве нема еден ден – тоа значи дека веќе ве памети. Во оваа возраст, препознава и други блиски лица што ги гледа често. Тогаш можете да забележите и знаци на раздвојувачка анксиозност – кога ве нема, бебето се вознемирува. Иако тоа може да изгледа тешко, всушност е позитивен знак дека сте му важна.
Кога бебето почнува да се препознава себеси?
Околу 6 месеци, бебето покажува интерес за својот одраз во огледало – може да се насмее, да „мавта“ или да го „допре“ одразот. Но, дури околу 18 месеци почнува да разбира дека го гледа себе – тогаш се јавуваат слатките моменти на мажење со огледалото и правење гримаси.
Знаци дека бебето ве препознава (2–3 месеци):
- Ве гледа подолго и повнимателно
- Ви се насмевнува кога ве гледа
- Се врти кон вашиот глас
- Се смирува кога сте во близина
- Покажува возбуда кога му се обраќате
4 до 6 месеци: Разликување познати и непознати
Во оваа фаза, бебето:
- веќе може да разликува изрази на лицето
- покажува радост за познати лица
- може да биде збунето или плачливо пред непознати
- ве бара во толпа
- ги препознава вашите емоции – насмевка, грижа…
Вашето лице станува повеќе од само „познато“ – тоа е симбол на сигурност и утеха.
6 до 9 месеци: Свесноста расте
Бебето сега:
- се радува силно кога ве гледа
- го следи секој ваш чекор
- ја бара вашата близина
- е претпазливо со непознати
- реагира на својот одраз во огледало
Интересен факт: Истражувањата покажале дека бебиња на возраст од 6–9 месеци можат да препознаат познати лица дури и ако се делумно прекриени – на пример, со маска. Тоа значи дека ве препознаваат по детали, како што се очите.
9 до 12 месеци: Препознавањето е силно и стабилно
Во оваа возраст, бебето:
- ги имитира вашите изрази и звуци
- ве бара токму вас кога му е потребна утеха
- ги поврзува своите емоции со вашите
- се радува најмногу на вашата близина
Како да го поттикнете препознавањето?
- Гледајте го бебето во очи
- Насмевнувајте се често и правете изрази
- Зборувајте му додека ве гледа
- Вклучете и други блиски лица – тато, баба, тета…
- Играјте се пред огледало – покажете го вашето и неговото лице
Сите овие активности ја зајакнуваат емотивната врска, го поддржуваат развојот и создаваат чувство на сигурност кај бебето.
Кога да се обратите кај педијатар?
Разговарајте со вашиот педијатар ако:
- Бебето не воспоставува контакт со очите до 3. месец
- Не реагира на вашето лице до 6. месец
- Не се смее
- Не ги следи лицата со поглед
- Покажува силен страв или потполно игнорира луѓе
Не мора да значи дека има проблем, но раното препознавање и поддршка можат да направат голема разлика.
