ПИШУВА:
Слаѓана Трајкова,
дипл. логопед – дефектолог, мастер логопед
ЈЗУ „Завод за рехабилитација на слух, говор и глас“ – Скопје
♦♦♦♦♦♦♦
6 Марте ден посветен на говорно-јазичната терапија, Европски ден на логопедијата. Тоа е ден посветен на логопедите, на стручниот кадар кој работи со лица кои имаат нарушувања во вербалната комуникација.
Се истакнува свеста на логопедската професија и се подигнува јавната свест кај сите нас за постоење на говорен проблем. Се укажува на тоа како говорниот проблем делува на човековото здравје, на психологијата, а особено кај децата, како делува на нивното психофизичко развивање, како е да се живее со говорен проблем во семејството… Никој не може да остане имун доколку се појави говорен проблем, не постои таков лек или сируп кој ќе помогне детето да прозбори. Се доколку не се побара логопедска терапија говорниот проблем ќе се провлекува низ порите на семејството, ќе се позадлабочува и вкоренува и не само во семејството, ќе го има и во поширокото социјално опкружување. Доколку не се преземат стручни мерки, ќе направи да се наруши еден здрав развоен пат, да се наруши една здрава социјализација на една личност.
Говорот по својата функција и со своите механизми е доста сложен невролошки процес. Самата сложеност прави да имаме сложени патолошки состојби во вербалната комуникација, разноврсни појави, кои бараат логопедски третман и тоа започнувајќи многу рано, веднаш откако ќе се забележат првите симптоми. Детето не го наследува говорот, напротив, треба само да го научи. Треба да смогне сила, енергија и умешност да може да научи да зборува и тоа преку учење на говорот од своите родители, внимателно слушајќи ги и имитирајќи ги како тие зборуваат и тоа по нив да зборува…
Никој не може да остане имун доколку се појави говорен проблем, не постои таков лек или сируп кој ќе помогне детето да прозбори. Се доколку не се побара логопедска терапија говорниот проблем ќе се провлекува низ порите на семејството, ќе се позадлабочува и вкоренува и не само во семејството, ќе го има и во поширокото социјално опкружување
Да живее во поволни биолошки и социјални услови, во кои ќе може да се поттикне детето на говор. Како расте говорот ќе го совлада како средство за интерперсонална комуникација. Говорот е млада филогенетска функција на кората на мозокот и како таков лесно е подлежен на пореметувања.
Постојат голем број на причинители кои можат да го нарушат говорот. Причинителите можат да бидат органски, функционални и психогени. Затоа овој вид на говорна патологија е строго индивидуална. Тоа значи дека тоа што е причина кај една индивидуа не мора да значи дека може да биде причинител кај друга индивидуа. Состојбата на говорниот проблем нема да има ист интензитет и ист екстензитет. Ист причинител кај секого не дава исти последици. Од овде произлегува сложеноста на феноменот – говор, кој е условен и реализиран од комплексноста и фунционалноста на говорниот систем почнувајќи од говорниот апарат, па одејќи се до кората на мозокот.
Говорот по својата функција и со своите механизми е доста сложен невролошки процес. Самата сложеност прави да имаме сложени патолошки состојби во вербалната комуникација, разноврсни појави, кои бараат логопедски третман и тоа започнувајќи многу рано, веднаш откако ќе се забележат првите симптоми
Се поставува прашањето како да се препознае говорниот проблем или што е она што го прави говорот поинаков од другите.
Говорен проблем имаме кога:
- говорот не се слуша доволно,
- кога говорот е неразбирлив,
- акустички е непријатен,
- визуелно е непријатен,
- кога му недостасуваат супрасегментните особини, висина, боја, мелодија, дикција…
- кога има непотполна дикција,
- кога лингвистички е дефициентен,
- кога не одговара на возраста, полот и на физичкиот развој.
Спрема тоа под говорен проблем подразбираме состојба на говор кој прави отстапки од говорните нормативи во определена социјална група, како и кога прави отстапки во анатомската, физиолошката, лингвистичката, фонетската и психичката говорна спрега.
♦♦♦♦♦
