ПИШУВА:
Слаѓана Трајкова,
мастер логопед
„Завод за рехабилитација на слух, говор и глас“ – Скопје
♦♦♦♦♦♦♦
Развивање на свесниот говор кај децата (2)
Гледано од физиолошки аспект веќе со завршени 3 години се очекува од детето да го разбира туѓиот говор, и се очекува самостојно (само) да зборува и да воспоставува вербални контакти со средината. Доколку не прозборело до својата 3 година се укажува на забавен говорен развој, и потребно е родителите да побараат стручна помош од логопед за своето дете.
Логопедот прави проценка на севкупниот говорно јазичен развој, и доколку е потребно спроведува логопедски рехабилитационен третман, се со една цел да му помогне на детето полесно да се научи да зборува. На почетокот, должност на секој родител е да прати дали детето правилно слуша и дали ги разбира вербалните налози, на пример:
- Донеси ги патиките
- Отвори ја вратата
- Седни до мене
- Земи ја чашата
Доколку детето не прозборело до својата 3 година се укажува на забавен говорен развој, и потребно е родителите да побараат стручна помош од логопед за своето дете
За разбирањето на зборовите, а потоа и за свесното изговарање на првиот збор и реченица важно е како самите родители му се обраќаат на своето дете и како се однесуваат кон него. Дали родителите се расположени и дали во средината во која се чува владее весела и добра атмосфера.
Првите научени зборови се однесуваат на конкретни претстави, но веќе како расте усвојува се поголем број на општи поими. Со усовршувањето на говорот се развива и социјализацијата т.е. неговото говорно вклучување во социјалната средина во група со повеќе деца, каде заедно зборуваат и ги користат веќе научените зборови и реченични фрази
Треба да му се обраќаат со мил и топол тон во говорниот израз, со весела мелодичност и со природни гестови. Обично праксата ни укажува на тоа дека повеќето деца сакаат да бидат во присуство на овие лица кои најмногу ги сакаат (мајка, татко, баба, дедо, тетка) лица во кои имаат доверба, им веруваат, и лица со кои убаво се чувствуваат кога се заедно. Кога се наоѓа детето во друштво со саканите лица, тоа се ослободува од севкупната напрегнатост и се охрабрува пред нив. Добива поголема енергија за да зборува и за да прикажува.
Малото дете знае дека кога тоа зборува возрасните ќе го слушаат и ќе му се радуваат на секој правилно изговорен збор и реченица, и на овој начин уште од мало кај него се создава мотивот (желбата) за зборување, да се сака да се зборува за се и сешто, и знае дека си има обезбедено добри слушатели кои го слушаат и му се радуваат на се што ќе каже. Преку зборување самото тоа осознава дека зборовите имаат значење и дека му носат придобивки.
Првите научени зборови се однесуваат на конкретни претстави, но веќе како расте усвојува се поголем број на општи поими. Со усовршувањето на говорот се развива и социјализацијата т.е. неговото говорно вклучување во социјалната средина во група со повеќе деца, каде заедно зборуваат и ги користат веќе научените зборови и реченични фрази. Социјализацијата многу им користи на децата од причини што таа има улога на „обликување“, „моделирање“. Социјализацијата го моделира говорот спрема соговорниците кои се наоѓаат близу во неговото опкружување. Се обликува во говорна личност која знае да слуша и зборува…
Уште од нашите предци останало да имаме вградено вродени способности за да добиеме говор. Говорот се развива со активирање на вродените внатрешни предиспозиции и различни надворешни фактори. Секое дете ја носи оваа диспозиција за да може да научи да зборува, повеќе или помалку, и има во себе диспозиција да воспостави контакт со друго лице.
◊◊◊◊◊◊◊
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, СЛАЃАНА ТРАЈКОВА:
⇒ Неразбирливиот говор дава последици кога децата ќе тргнат на училиште
