Кога станува збор за лажењето, повеќето родители се обидуваат да ја спречат оваа навика кај децата. Може да биде фрустрирачки ако нашите деца често ја кријат вистината за да се обидат да го добијат она што го сакаат, без разлика дали се работи за физички работи, повеќе внимание или да се извлечат од неволја. Сепак, експертите тврдат дека лажењето е сосема нормално за децата, па дури може да биде и позитивен знак за нивниот когнитивен развој.
Ова го докажала студија што ја спровеле истражувачите Ксијао Пан Динг, Гејл Д. Хејман, Лијанг Саи, Фанг Јуан, Пјотр Винкиелман, Гењуе Фу и Канг Ли.
Психологот кој го проучува моралниот развој и развојот на лажењето кај децата на возраст меѓу 2 и 16 години, д-р Канг Ли, објаснува: „Како родители, наставници и општеството како целина, ние секогаш се грижиме дека лажењето кај децата ќе имаат страшни последици. Но, се покажало дека постои голема разлика помеѓу децата кои лажат порано и оние кои лажат подоцна. Децата кои лажат порано имаат многу подобри когнитивни способности“.
Децата кои знаат да мамат се подобри од останатите во тестовите за самоконтрола и разбирање на туѓите намери
Истражувачите спровеле студија на 42 деца од предучилишна возраст кои на почетокот не покажувале способност да лажат. Децата играле игра криенка во која во едната рака криеле грицки од возрасна личност. Возрасниот требало да ја избере раката што ја покажувало детето.
Ако детето успешно би ја измамило возрасната личност, можело да ги задржи грицките. Откако децата биле поделени во две групи, едната група била научена како да лаже за да ја добие играта, а другата не.
Експертите откриле дека децата кои биле научени да мамат, биле подобри од останатите во тестовите за самоконтрола и разбирање на туѓите намери и уверувања.
Во нивните наоди, тие напишале: „Со само неколку дена подучување, децата брзо научија да мамат и стекнаа непосредни когнитивни придобивки од тоа“.
Способноста за убедливо лажење е поврзана со интелигенцијата
Д-р Канг Ли додал дека, иако ова не е знак дека родителите треба да ги учат своите деца да лажат, „не е лоша идеја да им се дозволи да играат вакви измамнички игри“.
Психологот поминал повеќе од 20 години проучувајќи како и зошто децата лажат. Неговото истражување покажало дека до двегодишна возраст околу 30 отсто од децата можат да кажат убедлива лага, а до тригодишна возраст околу 50 отсто можат успешно да лажат.
Способноста за успешно лажење е знак на две важни пресвртници во развојот на децата: разбирањето дека нивниот ум и она што се случува во него е одвоено од умот на друга личност (теорија на умот) и способноста да се регулира сопственото однесување и постапки. Така, способноста да се лаже убедливо во детството е поврзана со позитивни атрибути, вклучувајќи интелигенција, индивидуалност и креативност.
„Ние сме социјални суштества и мораме да соработуваме со другите. Во некои ситуации можеби ќе треба да лажеме за да постигнеме одредена цел. Затоа не треба слепо да мислиме дека чесноста е единствената политика“, истакнува д-р Ли.
Значи, иако лажењето е нормален дел од развојот, не треба да ги поттикнуваме децата да го прават тоа.
