Анксиозноста не е резервирана само за возрасните. И децата можат да ја доживеат, но често на многу суптилен и прикриен начин. Повремената нервоза е нормален дел од растењето, но скриената анксиозност може сериозно да влијае врз детскиот сон, успехот во училиштето и односите со врсниците.
Многу деца многу вешто ги кријат своите грижи – зад насмевка, тишина или стремеж кон совршенство – што им го отежнува на родителите да го препознаат проблемот. Токму затоа е важно да се научи да се препознаат тивките знаци кои откриваат дека детето се бори со анксиозност.
Постојана потреба за потврда
Прашања како „Дали си сигурен дека ќе бидеме добро?“ или „Вети дека не си лут на мене?“ често се знак за длабока несигурност. Анксиозните деца ги повторуваат истите прашања, иако го знаат одговорот, затоа што потврдата им носи краткотраен мир.
Родителите можат да помогнат со смирен одговор и со учење едноставни техники за самосмирување, како длабоко дишење или водење дневник. Таквиот пристап го зајакнува чувството на сигурност и ја гради отпорноста кон неизвесност.
Совршенството како маска за страв
Некои деца премногу тежнеат кон совршенство – во училиште, спорт или хоби – не затоа што се амбициозни, туку затоа што се плашат да погрешат. И најмалата грешка може да предизвика силна вознемиреност, па избегнуваат активности во кои не се сигурни дека ќе бидат најдобри.
Перфекционизмот станува нивен начин на контрола. Наместо нагласување на резултатите, важно е да се поттикнува трудот, креативноста и истрајноста, и да се потсети дека грешките се нормален и неопходен дел од учењето.
Необјасниви главоболки, болки во стомакот или замор
Децата многу често ги изразуваат емоционалните тензии преку физички симптоми, особено кога сè уште не умеат јасно да ги опишат своите чувства. Ако главоболките, болките во стомакот или исцрпеноста најчесто се појавуваат пред училиште или социјални активности, можно е причината да е анксиозност.
Ако лекарскиот преглед не открие причина, корисно е нежно да се разговара за нивните стравови и да се следи кога симптомите се појавуваат. Безбедната средина во која детето може без срам да ги сподели своите грижи е клучна за спречување хронични тегоби.
Повлекување и избегнување ситуации
Ако детето нагло почне да се повлекува, одбива дружења или сè повеќе време поминува само, тоа може да биде знак дека се бори со внатрешен немир. Стравот од осуда или непријатност често ги наведува да смислуваат изговори за да избегнат училиште или настани.
Наместо наметнување обврски, важно е признaвање на нивните чувства и давање поддршка со порака како: „Во ред е да се чувствуваш нервозно, јас сум тука со тебе.“ Постепено изложување на социјални ситуации, со охрабрување, може да помогне во враќањето на самодовербата.
Проблеми со спиењето
Проблеми со заспивање, будење во текот на ноќта или кошмари често ја придружуваат анксиозноста. Ноќе, без дневни одвлекувања, грижите изгледаат поголеми, а мислите поинтензивни. Смирувачка вечерна рутина – со пригушени светла, читање или музика – може да помогне детето да се опушти. Разговор пред спиење за тоа што го плаши дополнително ја намалува напнатоста и го олеснува посмирениот сон.
