Сигурно сте слушнале некои родители како на своето дете му велат: “Ако веднаш не дојдеш тука, заминувам без тебе“. Или: “Ако не престанеш да удираш на задниот дел од седиштето, ќе те исфрлам од автомобилот“.
Таквите закани никогаш не се добра идеја, смета германскиот советник за воспитување на децата, Улрик Рицер-Сакс, додавајќи дека родителите кои ги поставуваат само се залажуваат дека тие се ефикасни. Тој вели дека постојат бројни клишеа кои се темелат на застарени или погрешни претпоставки за тоа како децата функционираат.
Не може да го казните детето секој пат кога се однесува онака како што вие сте замислиле. Заканите ии уцените кои не се повторуваат често и повеќе се исклучок отколку правило, веројатно нема да имаат големо влијание на детскиот развој и неговиот поим за реалноста и животот, но ако се цели кон воспитување на основа на такви методи, голема е веројатноста дека тие ќе остават трага.
Ако се заканите со казна, мора брзо да ја спроведете и тоа мора јасно да се однесува на точно одредено (не)дело.
Со заканата дека ќе го исфрлите детето од автомобилот, само го плашите детето. Таа нема ефект, вели Рицер-Сакс. Заканите не се форма на дисциплина и најчесто не нудат никаков увид во тоа поради што однесувањето на детето е лошо. Не му даваат на детето подобар начин на однесување и не се поврзани со вредности. Почесто се користат како начин на казнување на детето или го прават исплашено, во надеж дека однесувањето ќе се промени.
Роцер-Сакс предупредува дека во еден момент ќе ви ги снема сите драстични закани или тие ќе престанат да бидат ефективни. Како би реагирале ако детето на заканата ви одговори: “ОК, направи го тоа!“.
Ако на детето му се закануваме со нешто што не можеме да го извршиме, тоа е како “да пукаме во празно“ и ништо не сме постигнале. Со тек на времето, детето ќе престане да ни верува и идните закани за казнување нема да бидат ефективни.
Доколку заканата не била ефективна, детето треба да се казни во согласност со изречената закана. Сигурно нема да го исфрлите од автомобилот. Многу е важно да се биде доследен во спроведувањето на казната, што значи дека нема дополнителни да преговараме за должината на казната, “помилување“ итн.
Според него, прибегнувањето кон сценариото “ако-тогаш“ е ефективно кога неговата цел е да го научи детето на некое правило, ограничување или норма, на пример, кога треба да се постават јасни правила за употребата на мобилниот телефон.
И уште една важна забелешка – никогаш не смееме да го казнуваме детето на начин што оневозможува да се задоволат основните потреби, како на пример “денес нема вечера за тебе“.
