„Ако се сеќавате колку лошите зборови ве повредувале кога сте биле дете, зошто некогаш би им ставиле етикети на вашите деца што би можеле да ги повредат? Зошто вашето дете би го нарекле неуредно, лажго, глупаво, ужасно и слично“, прашува Шерон Силвер, автор на книгата „Престанете да реагирате и започнете да реагирате“, експерт за ран развој и поборник на концептот на проактивно родителство.
Дали родителите кои го прават ова веруваат дека таквите придавки ќе променат нешто кај нивните деца или ќе им помогнат да го поправат своето однесување? Дали таквото нешто може да биде ефективно?
„Палаво“ момче
Авторот опишува ситуација во самопослуга, кога слушнала како мајка мирно и тивко го прашува нејзиниот син: „Дали си лошо момче?“ Па се обидел да се оддалечи од мајка си, како да сакаше да го избегне осилото на нејзините зборови, но не можеше. Тажно ја спушти главата и рече „Да“.
Лицето на тоа момче ја раскажа целата приказна. Очигледно беше дека ова не е првпат мајка му да му ги кажува тие зборови. Можеше да се види како момчето ја апсорбира оваа порака и како таа стана дел од начинот на кој тој ќе се перцепира себеси, сега и во иднина – јас сум лоша, ужасна личност.
Детето верува во пораките на родителите
Повеќето од нас се сеќаваат колку нè повреди кога врсниците нè викаа со имиња и замислете колку е полошо кога родителите го прават тоа на детето. Кога личноста за која детето верува дека е секогаш во право, неговата сакана мама или тато, ќе му стави таква етикета, тој само ја прифаќа и се дефинира според неа. Повредата е толку длабока што е потребно многу репрограмирање за да се промени нешто.
“Зошто ние дури и користиме груби зборови? Има многу подобри начини навистина да се поттикне детето да се промени”, вели Шерон Силвер и предлага три прашања за подобрување на однесувањето на децата:
Кога вашето дете се однесува лошо, обидете се да го прашате дали тоа што го направи е љубезно. Дали беше безбедно? Дали беше учтиво? Овие три прашања можат да иницираат процес на промена и настава – без категоризирање или етикетирање.