Ако вашето дете минатата недела градело куќички за инсекти или неодоливо ги притискало копчињата во лифтот како да деактивира бомба, честитки – одгледувате љубопитно дете. Ново истражување потврдува дека тоа е причина за славење. Истражувањето спроведено на две илјади родители на деца до шест години го потврдило она што многумина го чувствуваат секојдневно: најмалите се маѓепсани од светот – од дождовни црви до стопери за врата или, во еден случај, „изумрени риби“.
Парадоксот наречен „пази“
Родителите знаат колку е драгоцена детската љубопитност – 91 проценти од нив сметаат дека е важно да ја поттикнуваат. Но секојдневието изгледа поинаку. Според истражувањето, родителите во просек изговараат „пази“ 27 пати дневно, а уште 25 пати „не го допирај тоа“.
Уште поинтересно е дека само 34 проценти од тие предупредувања се однесуваат на вистинска опасност. Кај 45 проценти од родителите „пази“ е автоматски рефлекс, инстинкт што излетува пред да успеат да ја проценат ситуацијата. Ова добро го опишува современиот родителски предизвик.
Маратон од прашања без крај
Ако ви се чини дека живеете во непрекинат квиз, не сте единствени. Истражувањето покажува дека родителите одговараат на просечно 46 детски прашања дневно, а во 35 проценти од случаите не го знаат одговорот. И не е ни чудно – прашања како „Како мириса времето?“ или „Каде одат соништата кога ќе се разбудиме?“ не се материјал за брза интернет-претрага додека готвите ручек.
Повеќето родители (52 проценти) најпрво се прашуваат од каде му дошла таква мисла на детето, додека 42 проценти се обидуваат заедно со него да дојдат до одговор. Стручњаците истакнуваат дека токму тоа е најдобриот начин за поттикнување на љубопитноста: „Не знам, ајде заедно да откриеме.“
Ново растење: Помалку „затоа што јас така кажав“, повеќе објаснување
Денес децата се одгледуваат поинаку отколку порано. Некогаш родителите им дозволуваа на децата сами да истражуваат, а денес честопати се премногу вклучени, што може да доведе до претерана претпазливост. Целта, објаснуваат истражувачите, е да се поттикнат децата да развиваат безбедни навики, но и љубопитност и отпорност.
Интересно е дека 61 процент од денешните родители често слушале „затоа што јас така кажав“ од своите родители, но само 22 проценти истата фраза ја користат со своите деца. Наместо тоа, објаснувањето станало норма.
Дали денешните деца навистина се пољубопитни?
Големо мнозинство – 97 проценти – ги опишуваат своите деца како љубопитни, а 77 проценти веруваат дека нивните деца се пољубопитни отколку што биле тие на иста возраст. Се чини дека модерниот одгој дава резултати, бидејќи родителите многу почесто изговараат „пази“ (71 процент) отколку фразата „затоа што јас така кажав“.
Како да се најде вистинската рамнотежа?
Фасцинацијата на детето со стопер за врата или копчиња во лифт не е само игра – тоа е учење за причината и последицата. Куќичките за инсекти не се само забавна работа – тоа е истражување на екосистеми. Целта на родителот не е да го отстрани секој ризик или да има одговор на секое прашање, туку да создаде безбеден простор во кој детето може слободно да прашува, истражува и да развива критичко размислување.
Не е случајно што 92 проценти од родителите сметаат дека е важно да се развиваат STEAM вештини (наука, технологија, инженерство, уметност и математика). Сите тие вештини почнуваат со еден заеднички чекор: љубопитност.
Затоа, кога вашето дете ќе го постави своето 46-то прашање за денот, сетете се дека не одговарате само на прашање. Одгледувате истражувач, иноватор, мислител. Дури и ако треба тајно да „прогуглате“ како точно функционира механизмот на лифтот.
