Во првата година од животот, децата растат брзо и до првата година растат околу 25 сантиметри. Хормонот за раст се произведува во ендокрината жлезда, која се наоѓа во мозокот. Ова се случува кога бебето спие, поради што здравиот и мирен сон е толку важен.
„Од една година до три години, детето добива во просек по 10 сантиметри годишно“, вели педијатарот Марина Федјушина. „Од три до шест години, стапките на раст се намалуваат: ознаката на стадиометарот се зголемува за околу 4-5 сантиметри. До 10-тата година доаѓа до мало забавување, а од 11-тата (за девојчињата) и од 13. година (за момчиња) планиран е ненадеен скок на стапката на раст. По 40., почнуваме малку да се намалуваме. Ова се должи на губењето на течност од интервертебралните дискови.”
Еве 5 начини на кои можете да дознаете колку ќе биде високо вашето дете:
Местото на раѓање е важно
Очигледно, растот е последица на наследноста. Гените одредуваат дали вашиот син или ќерка ќе бидат високи или ниски. Сепак, генетиката не е едноставна. „Во 2014 година, американските научници спроведоа голема студија за влијанието на гените врз човечкиот раст“, вели докторката по биолошки науки Антонина Волкова. „Проектот го спроведоа експерти од 300 институти, а бројот на учесници достигна 250.000 луѓе. Експериментот докажа дека на висината на човекот влијаат различни варијации на гените, а ги има околу 300. Важно е какви биле вашите предци (не само родителите), од кои сте добиле одреден изглед“.
Научниците исто така открија дека северните жители се значително повисоки од жителите на јужните региони. Германскиот биолог Карл Бергман прв му кажа на светот за тоа, кој нагласи дека топлата клима помага да се забави процесот на раст.
1. Формули за раст
Лекарите составиле неколку едноставни формули со кои може да се предвиди каде ќе застане вашето дете во редовите на часовите по физичко образование.
Најчестата формула:
- Висина на момче (см) = (висина на мајка + висина на татко) * 0,54 – 4,5 (см)
- Пример: (165 + 183) * 0,54 – 4,5 (см) = 183,4 (см)
- Висина на девојче = (висина на мајка + висина на татко) * 0,51 – 7,5 (см)
- Пример: (159 + 173) * 0,51 – 7,5 (cм) = 161,8 (cм)
2. Формула на д-р Џон Хокер
Вработен во еден од најголемите приватни медицински центри во светот, клиниката Мајо, ги предложил следниве пресметувања:
- Висина на момче = (висина на татко + висина на мајка): 2 + 6,4
- Пример: (183 + 165): 2 + 6,4 (см) = 180,4 (см)
- Висина на девојче = (татковата висина + висината на мајката): 2 – 6,4
- Пример: (173 + 159): 2 – 6,4 (см) = 159,6 (см)
3. Каркусова формула
Чешкиот научник смислил своја формула:
- Висина на момче = (висина на татко + висина на мајка * 1,08): 2
- Пример: (183 + 165 * 1,08): 2 = 180,6 (см)
- Висина на девојче = (татковата висина * 0,923 + висина на мајката): 2
- Пример: (173* 0,923 + 159): 2 = 159,3
4. Формула Смирнов-Горбунов
Авторите на статијата „Низок раст во детството“, професорот Владимир Смирнов и ендокринологот Глеб Горбунов, исто така се прашувале колку ќе биде високо детето во зрелоста. Оваа формула дозволува грешка од дури 8 см:
- Висина на момче = (висина на татко + висина на мајка + 12,5): 2 ±8
- Пример: (183 + 165 + 12,5): 2 ±8 = 188,25 (см) или 172,25 (см)
- Висина на девојче = (висина на татко + висина на мајка – 12,5): 2 ±8
- Пример: (173 + 159 – 12,5): 2 ±8 = 167,75 (см) или 151,75 (см)
5. Формула за раст на детето по возраст
Според податоците на Светската здравствена организација, нормална висина за едногодишно момче се смета за од 71 до 80,5 см, за девојчиња – од 68,9 до 79,2 см. Ако сакате да знаете како ќе биде вашето бебе до 20-тата година од животот, треба да ја усогласите висината на бебето до 12 месеци, да додадете 100 см (за момче) и 95 (за девојче).
Судејќи според оваа формула, момчињата можат да пораснат само до 180,5 см, а девојчињата до 174,2. Меѓутоа, во пракса често е сосема поинаку.
Самите педијатри не им веруваат особено на овие методи за пресметување на висината.
„Секогаш ќе има грешки“, продолжува Марина Федјушина. „На стапката на раст, покрај наследноста, влијаат и различни фактори. Пред сè, ова е секако состојба на ендокрините жлезди. Не занемарувајте ја исхраната и начинот на живот. Недостатокот на витамини, пушењето и алкохолот спречуваат раст на детето“.