Деновиве многу пати ја слушнавме пораката „Разговарај со децата“, а навистина здравата комуникација со најмалите е од суштинско значење за нивниот развој и воспитување – за ова се согласуваат многу експерти. Децата се генерално почувствителни отколку што мислиме и можат да ги разберат нашите зборови на различни начини, па затоа е важно пораките, советите и лекциите да се пренесуваат јасно и прецизно. Меѓутоа, во афектот, понекогаш како родители можеме да кажеме нешто што не треба и што може негативно да влијае на детето. Тоа се често фрази кои покажуваат дека не ги разбираме нивните емоции, како и реченици кои суптилно им кажуваат да ги потиснат, што може да предизвика потешкотии во текот на растењето, но и во зрелоста.
Еве 5 фрази кои не треба да им ги кажувате на вашите деца:
- „Престани да плачеш“ или „Не плачи“
Единственото нешто за кое родителот сонува кога неговото дете плаче е тоа да престане. Оттука, фразата: “Престани да плачеш!” – излегува само по себе. Сепак, многу е важно децата да можат да ги изразат своите емоции, а плачењето е сосема природен и сосема нормален начин за тоа. Ако му кажете на детето да престане да плаче, тоа ќе почувствува дека прави нешто погрешно, се срами, дека нема право да ги доживее емоциите што ги доживува. Наместо „Престани да плачеш“ соодветна фраза би била: „Разбирам дека си вознемирен и сочувствувам со тебе“. Откако ќе го кажете тоа, трпеливо чекајте да се смират емоциите. Во овој момент, фокусирајте го вниманието на вашето дете на нешто позитивно.
- „Тоа е глупост“
Ако вашето дете се пожали за нешто, а вие се обидете да го утешите со оваа фраза, нема да ги постигнете резултатите што ги посакувавте. На овој начин ги обезвреднувате неговите емоции. Ваквите зборови наместо да му помогнат на детето да се чувствува подобро, ќе го натераат да ја почувствува неважноста и безначајноста на сопствените чувства. Дури и ако ви се чини дека причината поради која детето се вознемири е бесмислена, важно е да не ја игнорирате. Емоциите што детето ги доживува сега се сосема споредливи со вашите искуства поради нешто навистина сериозно. Наместо „Тоа е глупост“, можете да употребите посоодветна фраза – „Можам да видам дека си вознемирен. Дали сакаш да зборуваме за тоа? Дајте му до знаење на детето дека сте таму, во близина и дека сте подготвени, доколку е потребно, да притрчате на помош.
- „Те предупредив“ или „Требаше да предвидиш“
Во ред е да ги критикувате децата кога ќе згрешат, но не треба да претерувате. Кога детето ќе направи грешка, најважно е да низвлече поука од неа. Прекумерна критика и предизвикување на детето да се срами за она што се случило, во иднина, кога ќе се соочи со некаков проблем, детето веројатно ќе се повлече во себе и нема да ви се обрати за помош. Наместо да му наметнете чувство на вина, можете да му кажете – “Си направил грешка. Погрижи се тоа да не се повтори. Ајде да размислиме како да ја подобриме ситуацијата?”.
- „Од што се плашиш толку“ или „Немаш од што да се плашиш“
Чудовишта под креветот, чудовишта во плакарот, ненадејно лаење на кучиња, громови и молњи, одвојување од родителите – ова се вообичаени стравови од детството. Се разбира, кога ќе му кажете на вашето дете дека сето ова апсолутно не е страшно, сакате да го смирите. Но, всушност, вие покажувате дека интензивниот страв што тој го доживува не ви е важен. Посоодветна фраза е: “Разбирам дека си исплашен. Зошто ова те плаши?” Важно е да покажете дека сериозно ги сфаќате чувствата на вашето дете, како и дека сакате да го разберете и заедно да најдете решение за да го надминете стравот.
- „Разведри се, биди повесело“
Да му кажете на вашето дете да биде повесело кога е вознемирено не е најдобриот начин да го решите проблемот и да го смирите. Вака му покажувате на вашето малечко дека е лошо да се биде тажно и дека треба да ги потисне емоциите и да стави лажна насмевка на лицето. Со текот на времето, детето ќе се навикне на фактот дека тагата мора да биде скриена и може да се затвори во себе. Подобро е да се каже: “Разбирам зошто си тажен. Тоа би ме вознемирило и мене. Но верувај ми дека се ќе биде добро и дека ќе најдеме друго решение”. Дозволете му на вашето дете да разбере дека тагата е сосема нормална, но дека среќата секогаш доаѓа по неа.
