Допуштањето на малите деца да користат таблети или да гледаат телевизија повеќе од 14 часа неделно, ги става на „значително“ поголем ризик од аутизам, сугерира ново контроверзно истражување, пишува „Дејли мејл“.
Австралиските научници откриле дека двегодишните деца кои поминуваат голем дел од времето гледајќи во екраните имаат поголема веројатност да покажат симптоми слични на аутизам до 12-годишна возраст.
Експертите долго време алармираат за влијанието на времето минато пред екраните врз развојот на децата.
Но, истражувачите, кои следеле повеќе од 5.000 деца, навистина признаа дека трудот бил само опсервациски и не можел да ја докаже каузалноста. Други научници, исто така, ја повикаа јавноста да не паничи и рекоа дека студијата докажува дека „нема вистински докази“ кои го поврзуваат времето минато пред екранот со аутизмот.
Што значи да се биде аутистичен?
Да се биде аутистичен не значи дека имате болест. Тоа значи дека вашиот мозок работи на поинаков начин од другите луѓе.
Тоа е нешто со кое сте родени или првпат се појавува кога сте многу млади.
Ако сте аутистични, аутистични сте цел живот.
Аутизмот не е медицинска состојба со третмани или „лек“. Но, на некои луѓе им е потребна поддршка за да им се помогне со одредени работи.
Сè уште не е познато што точно предизвикува аутизам, но понекогаш се пренесува на децата од нивните родители. И студиите сугерираат дека аутизмот е почест кај децата на постарите родители, како и кај мајките кои се со прекумерна тежина или имаат компликации во бременоста.
Околу едно од 50 деца припаѓа на спектарот на аутистични нарушувања.
На засегнатите деца им е тешко да воспостават контакт со очите, да разберат како се чувствуваат другите или да имаат голем интерес за одредени теми.
На аутистичните млади луѓе, исто така, може да им треба подолго време да се запознаат со информациите или да ги повторат работите.
Неодамнешните студии забележаа врска помеѓу времетраењето минато пред екранот и аутистичните карактеристики кај младите, изјавија од тимот.
Во новата студија, истражувачите ги испитувале родителите на 5.107 деца за тоа колку време нивното дете поминува пред екраните секоја недела. Повторен прашалник пополниле кога нивното дете имало 12 години, а потоа ги прашале родителите дали на нивното дете му бил дијагностициран аутизам.
Откриле дека 145 деца ја добиле дијагнозата.
Експертите долго време алармираат за влијанието на времето минато пред екраните врз развојот на децата
Аутистичните луѓе може:
Да имаат потешкотии да комуницираат со други луѓе;
Работите како што се силните светла или гласните звуци да ги сметаат за стресни или непријатни;
Да им биде тешко да разберат како другите луѓе мислат или чувствуваат;
Се вознемируваат поради непознати ситуации и социјални настани;
Им треба подолго време да ги разберат информациите;
Ги прават или размислуваат за истите работи одново и одново.
Пишувајќи во списанието „JAMA Pediatrics“, истражувачите рекоа дека ризикот од аутизам е „значително поголем кај децата кои поминуваат повеќе од 14 часа неделно пред екраните во споредба со децата кои поминувале помалку од 14 часа неделно во периодот до двегодишна возраст“.
Тие, исто така, ги советуваа лекарите да се распрашуваат за времето минато пред екраните во раното детство како дел од пошироката проценка на развојот на детето. „Времето минато пред екранот може да биде корисен маркер за идентификување на семејствата на кои им е потребна дополнителна поддршка“, додадоа тие.
Но, научниците, кои не биле вклучени во истражувањето, се сомневаат во валидноста на резултатите.
Д-р Џејмс Финдон, виш предавач по психологија на Кралскиот колеџ во Лондон, рече: „Иако оваа студија откри поврзаност помеѓу времето минато пред екраните пред двегодишна возраст и дијагностицирањето на аутизам пред 12. година, тоа не укажува на каузалност. Ова е во согласност со нашето разбирање за развојот на аутизмот кој е претежно генетски.
Она што ни го покажуваат резултатите е дека децата со аутизам имаат поголема веројатност да имаат поголемо време поминато пред екраните отколку нивните невротипични врсници.“
Што го предизвикува аутизмот?
Не е јасно што предизвикува аутизам.
Никој не знае што предизвикува аутизам или дали има причина. Може да засега луѓе во исто семејство. Така, понекогаш може да се пренесе од родителите на детето.
Аутизмот не е предизвикан од:
лошо родителство,
вакцини, како што е MMR вакцината,
исхрана,
инфекција која можете да ја пренесете на други луѓе.
Извор: NHS
„Времето минато пред екранот често го бие лош глас, но за многу деца со аутизам времето пред екраните може да биде корисно. Ова можеби е затоа што времето пред екранот им помага да ги регулираат своите емоции и ги смирува за време на периоди на сензорно преоптоварување“.
Аутизмот не е болест и луѓето го имаат од моментот на раѓање, иако може да не биде забележан до детството, а понекогаш и многу подоцна.
Постои цел спектар на аутистични нарушувања. Некои луѓе ќе можат да водат целосно функционален живот без дополнителна помош. На други можеби ќе им треба помош со полно работно време.
Во септември, шведската Агенција за јавно здравје ги советуваше родителите да не дозволуваат децата под две години да користат паметни телефони и таблети или да гледаат телевизија. Децата на возраст од две до пет години, исто така, треба да бидат ограничени на максимум еден час време пред екранот дневно, се вели во новите препораки.
Тоа следува по сличен потег на данските службеници кои издадоа свои правила поврзани со возраста во 2023 година дозволувајќи им на младите под две години да ги користат уредите само во „многу посебни случаи“, како што се оние со тешкотии во учењето.
Времето минато пред екранот на децата се зголеми за време на пандемијата на Ковид, кога заклучувањето и затворањето на училиштата ги принудија да останат во затворени простории.
Во Обединетото Кралство, ниту NHS, ниту National Institute for Health and Care Excellence (NICE) немаат детални упатства за времето поминато пред екраните на бебињата и малите деца. Но, тие препорачуваат горна граница од два часа дневно за сите деца. (Дејли мејл)
