ПИШУВА:
Д-р Даница Поповска
специјалист по ортопедија
БЕЗБЕДНОСТ НА ДЕТСКИТЕ ИГРАЛИШТА
♦♦♦♦♦♦♦
Игралиштата во парковите и игротеките се возбудливи места за децата, каде што тие можат да бидат активни, да си играат и да склопуваат пријателства. Но, тие се исто така и места на кои децата релативно често се повредуваат.
Има неколку работи кои родителите можат да ги направат за да ја зголемат безбедноста при играњето на игралиштата, а тоа се: постојан надзор на децата додека си играат, избор на соодветни играчки во зависност од возраста на детето, како и преглед на опремата на игралиштето за потенцијални опасности.
Најчести повреди на игралиштата
Најчестите повреди кои настануваат на детските игралишта се модринки, џумки и мали посекотини, кои поминуваат без лекарски третман. Понекогаш можат да настанат и посериозни повреди, како на пример, скршеници, истегнувања и исчашувања, за кои е потребна посета на лекар и соодветен третман. Многу ретко можат да настанат и животозагрозувачки повреди, кои најчесто настануваат како резултат на падови од височина. Во рамките на статистиките од развиените земји, уврдено е дека иако најголем дел од повредите настануваат на јавни игралишта, тешки повреди најчесто се случуваат на домашни импровизирани игралишта.
Главна причина за повреди на игралиштата е пад од играчката (опремата) на тлото. Децата паѓаат затоа што се лизнале, изгубиле рамнотежа или ја изгубиле потпората при играње на лулашки, лизгалки, вртелешки и други играчки за качување
Најчести причини за повредите
Главна причина за повреди на игралиштата е пад од играчката (опремата) на тлото. Ова е главна причина и за посета на лекар кај ваквите повреди. Децата паѓаат затоа што се лизнале, изгубиле рамнотежа или ја изгубиле потпората при играње на лулашки, лизгалки, вртелешки и други играчки за качување.
Најзначајниот фактор за спречување на повредите и минимизирање на нивните последици е строг надзор од родителите или друг возрасен
Понекогаш и нешто сосема вообичаено, како што се врвки на крајот од јаката или капата од облеката може да се закачи за дел од играчката, па детето да изгуби рамнотежа и да падне, при што многу често повредата настанува поради падот или удар во дел од опремата додека паѓа.
При паѓање, детето инстинктивно се обидува да се заштити па паѓа на испружени раце, при што често се добиваат скршеници во предел на лактот. Ваквата скршеница (супракондиларна скршеница на хумерус) е најчеста скршеница за која е потребен оперативен третман во детската возраст.
Голем број повреди настануваат и на лизгалки. Не се препорачува возрасен да се спушта по детска лизгалка држејќи го детето во скут. Овде постои ризик од повреда на нозете на детето. Понекогаш повреди можат да настанат и од острите рабови на опремата или удар од подвижни делови на опремата, како што се лулашки. Ако игралиштето не е соодветно одржувано, можни се дополнителни повреди поради оштетена опрема или отпад на игралиштето.
Типот на подлогата на детското игралиште е најзначајниот фактор кој влијае врз бројот и тежината на повредите предизвикани од падови. Користењето на помека подлога, како на пример, песок, гумирана подлога или мулч може значително да ја намали тежината на повредата при пад на детето
Спречување на повредите
Најзначајниот фактор за спречување на повредите и минимизирање на нивните последици е строг надзор од родителите или друг возрасен. Иако изборот на опрема соодветна за возраста и добар дизајн на игралиштето (на пример, мека подлога наместо бетон) значително го намалуваат бројот и сериозноста на повредите, сами по себе не овозможуваат спречување на сите повреди. Возрасните мораат да ги надгледуваат децата кои си играат. Тие треба да им објаснат на децата како правилно да ги користат поставените играчки и да внимаваат правилата да се почитуваат.
Родителите, учителите, роднините или кој било возрасен кој ги носи децата на игралиштето треба да го разгледа, за да се увери дека нема опасности. Доколку има оштетувања на опремата, тоа треба да се пријави на надлежните, а на децата да не им се дозволи да ја користат таа играчка до нејзиното поправање
Дизајн на игралиште
За намалување на бројот на повредите на игралиштата, без разлика дали настануваат поради падови или удари или поради друг механизам, значајни се неколку фактори: подлогата на игралиштето, распоредот на опремата и нејзиното правилно поставување и одржување.
Типот на подлогата на детското игралиште е најзначајниот фактор кој влијае врз бројот и тежината на повредите предизвикани од падови. Користењето на помека подлога, како на пример, песок, гумирана подлога или мулч може значително да ја намали тежината на повредата при пад на детето. Тврди површини, како што се асфалт и бетон, водат до многу потешки повреди при пад и се несоодветни за подлога за детско игралиште. Земјена подлога или тревник, иако се помеки, исто така не се најидеални како подлога за игралиште, затоа што нивната состојба многу зависи од временските услови, а се подложни и на оштетувања.
Добро испланирано детско игралиште треба да нуди активности, кои го поттикнуваат развојот на перцепцијата и физичките вештини, како трчање, одење, качување, избегнување, лулање, лизгање, фрлање, влечење, буткање. Основни правила на кои треба да се посвети внимание при изградба на добро детско игралиште се:
- одделување на деловите за активна игра, како што се лулашки, од деловите за мирна игра, како што е песочник;
- играчките за претшколски деца треба да бидат одделени од местата каде што си играат повозрасни и поактивни деца;
- треба да се определи големината на зоната за употреба на одредена опрема (на пример, да се предвиди до каде достигнуваат лулашките при лулање) и да се остави доволно слободен простор за безбедна употреба;
- потребен е доволно широк чист простор за децата да можат слободно да трчаат без да се судираат со опремата или со други деца;
- најпопуларните играчки треба да се поставени на различни делови од игралиштето, за да не се создава гужва;
- опремата треба да е правилно распоредена за да не се попречува видикот на децата и да се овозможи соодветен надзор од возрасните.
Училиштата, градинките, градовите и други институции и поединци кои поставиле игралишта треба да ги одржуваат во добра состојба, редовно да ги прегледуваат и да ја сервисираат опремата. Таа може да се оштети од силен дожд, снег, ветар или температурни варијации. Исто така, од многу користење ќе се истроши или ќе се расипе, па најпопуларните играчки најбрзо се оштетуваат. Треба внимателно да се следат упатствата од производителот, како во поглед на инсталацијата и оддалеченоста помеѓу деловите од опремата, така и во врска со препораките за одржување и сервисирање. Редовно треба да се врши инспекција на опремата за да се забележи евентуално разлабавување, корозија или оштетувања од употреба, гниење или животни.
Препораки:
⇒ Избегнувајте игралишта со подлога од бетон или асфалт. За опрема која е висока до 2 метра, пожелно е површината да биде гумирана или од мулч.
⇒ Детето одведете го до играчки кои се соодветни за неговата возраст.
⇒ Проверете дали има доволно простор за децата безбедно да си играат – на пример, дали може безбедно да се симне кога ќе се спушти по лизгалката. Не дозволувајте децата да се задржуваат во овие зони на излегување од играчките.
⇒ Проверете ги рачките и држачите за децата за да се уверите дека се погодни за нив и да проверите да не се разлабавени.
⇒ Избегнувајте опрема која има отвори во кои може да се заглави главата на детето.
⇒ Осигурете се дека можете да го видите своето дете во секој момент додека си игра. Исто така, и детето треба да има непречен поглед и да може да ве здогледа.
⇒ Отстранете ги предметите кои можат да го сопнат детето, како на пример, отпадоци, камчиња или гранки.
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, Д-Р ДАНИЦА ПОПОВСКА:
- Коските на децата зараснуваат побрзо во однос на возрасните
- Повредата на зоната на раст на коските кај децата се манифестира со силна болка која не поминува
- Кога вашето бебе ја држи главата наведната на едната страна
- Кога одењето на прсти треба да нè загрижи?
- Кифоза (подгрбавеност) во детската возраст – дијагноза, видови и третман
- И инфекција на дишните патишта може да предизвика накривнување (куцање) кај децата
