ПИШУВА: Д-р Елена Петрова
специјалист по ортодонција
♦♦♦♦♦♦♦
Френулектомија е хируршка интервенција, којашто се изведува кај деца и кај возрасни и се состои во комплетно отстранување или поместување на ресичката, којашто ја поврзува усницата и образите (подвижниот дел) со (неподвижниот) тврдиот сврзниот дел од ткивото, коешто се наоѓа над коронките на забите.
Френулумот, всушност, претставува една мукозна ресичка која ги поврзува овие два дела. Френулектомија е комплетно исекување на ресичката, додека френулотомија е поместување на нешто повисоко ниво на истата. Со овие два типа на интервенции се отстрануваат проблемите, коишто така ниската инсерција (припој) ги создава.
Френулумот може да биде ниско припоен на горната усница, на долната усница, а може да имаме и ниска инсерција на френулумот на јазикот. Во зависност од тоа кој френулум е ниско припоен, се јавуваат и различни проблеми.
Кај поголемите деца проблемот може да биде забележан од педијатар или од општ стоматолог, или ако дојде на преглед кај ортодонт за некоја друга постојна аномалија. Најчесто кога е ниско припоен френулумот на горната усница со нејзино потегнување нагоре кон носот, се забележува побелување на истата, можна е и појава на болка или само нелагодност како затегнување. Покрај ова можни се и промени во говорот
Доколку станува збор за низок припој на френулумот на усниците, во пределот на забите во фронталната регија може да се појави растојание помеѓу предните заби т.н. дијастема медијана. Ова растојание од своја страна не е само естетски проблем, туку може да доведе и до промени во говорот. Од друга страна, пак, ниската инсерција на френулумот во долната усница може да предизвика рецесија или оголување на вратовите на забите. Таквото оголување понатаму, во подоцнежните години, би довело до рана појава на парадoнтолошко заболување, а би можело да дојде и до губиток на забите во таа регија.
Растојанието помеѓу предните заби т.н. дијастема медијана не е само естетски проблем, туку може да доведе и до промени во говорот
Ниската инсерција на френулумот на јазикот би можела да направи проблем при неколку функции кои се одвиваат во пределот на усната шуплина и тоа во поглед на исхраната, како и во поглед на говорот. Во однос на исхраната може да се јават проблеми при цицањето, така што френулектомијата можеби би била неопходна да се направи кај новородените деца уште во првите денови од раѓањето. Тоа не е некоја страшна интервенција, иако родителите се плашат кога ќе им кажеме дека треба да се направи. Со нејзиното изведување во голема мера е олеснет начинот на исхрана, говорот, како и отстранување на другите проблеми кои се јавуваат, а бенефитите од навременото решавање на проблемот се големи.
Френулектомија е комплетно исекување на ресичката, додека френулотомија е поместување на нешто повисоко ниво на истата. Со овие два типа на интервенции се отстрануваат проблемите, коишто така ниската инсерција (припој) ги создава
Самата интервенција на френулектомијата може да се изведе наједноставно со многу остра ножичка или да биде со хируршки скалпел, додека посовремените методи на отстранување на истата се изведуваат со диоден мекоткивен ласер. Ласерската интервенција е помалку болна, побрзо зараснува раната и самата интервенција е пократкотрајна. Возможно е доколку се изведе со скалпел или со остра ножичка да биде потребно поставување на еден или два шева, меѓутоа често може да се помине и без тоа. Децата особено доенчињата може веднаш да продолжат со цицање, нема потреба од некои посебни режими, воедно и кај повозрасните, интервенцијата е без некои компликации.
Не постои некоја точно зацртана возраст кога треба да се изведат овие интервенции. Едноставно тие треба да се изведат тогаш кога проблемот ќе биде препознаен, односно дијагностициран.
Како да се препознае проблемот? При дијагностиката и самиот родител може да забележи дека детето не може да цица и е вознемирено. Во таквите случаи кога детето ќе го дигне јазичето ако е ресичката ниско инсерирана, јазикот ќе биде во облик на срце, затоа што ресичката е кратка и го затегнува средишниот дел на јазикот.
Кај поголемите деца проблемот може да биде забележан од педијатар или од општ стоматолог, или ако дојде на преглед кај ортодонт за некоја друга постојна аномалија. Најчесто кога е ниско припоен френулумот на горната усница со нејзино потегнување нагоре кон носот, се забележува побелување на истата, можна е и појава на болка или само нелагодност како затегнување. Покрај ова можни се и промени во говорот, при што се јавуват проблеми при изговарање на буквите С, Ч, Ш и Ц. Ниската инсерција, пак, на јазикот го оневозможува изговарањето на буквите Л и Р.
Кај повозрасните пациенти може да се забележи неможност за добро одржување на оралната хигиена или крвавење при четкањето на забите, а воедно можат и самите да забележат оголување на корените на забите каде што е припојот на ресичката.
