Превртување со очите, дрски одговори и навреди – сите овие форми на непочитување можат да ги исцрпат дури и најтрпеливите родители. Ако се препознавате во ова, не сте сами. Непочитувањето е една од најчестите причини поради кои родителите бараат помош од стручњаци.
Иако таквото однесување изгледа неприфатливо, тоа често е знак дека детето или тинејџерот не знае поинаку да се справи со емоциите. Децата понекогаш се чувствуваат немоќно поради правилата и очекувањата, па се обидуваат да си вратат чувство на контрола преку провокации или влегување во расправии. Ако ве вовлечат во кавга, вниманието се пренасочува од вистинскиот проблем – на пример, ненапишаната домашна задача – кон расправија за „почит“.
Психологот Џејмс Лехман, автор на програмата „The Total Transformation®“, предупредува дека е важно да се направи разлика помеѓу природната потреба за осамостојување и вистинско непочитување што може да повреди други. Ви ги претставуваме петте најчести грешки што ги прават родителите – и совети како да ги избегнете:
- Не сфаќајте сè лично и не реагирајте на секоја ситница
Тинејџерите често ги тестираат границите. Превртување со очи, мрморење и цинични коментари најчесто се израз на фрустрација. Иако тоа може да биде иритантно, важно е да останете смирени. Детето ќе се обиде да предизвика реакција, но не мора да реагирате на секоја провокација.
Совет: Изберете ги битките. Помалите испади, како мрморењето, игнорирајте ги ако детето во останатото ги почитува правилата. Реагирајте само кога однесувањето станува сериозно или штетно.
- Бидете пример за почитување
Децата учат преку набљудување. Ако вие користите навредливи изрази или се однесувате непочитливо, голема е веројатноста и тие да го преземат тоа однесување.
Совет: Покажете преку сопственото однесување како се справувате со фрустрација на соодветен начин. Дури и ако изгледа како да не ве слушаат, децата го впиваат вашиот пример.
- Не оправдувајте непристојно однесување кон другите
Ако вашето дете навредува наставничка затоа што смета дека дава премногу домашни, не го поддржувајте во тоа. Така му испраќате порака дека е во ред да се биде непочитлив кога не се согласуваме со некого.
Совет: Научете го детето дека е можно да не се согласуваме и притоа да останеме пристојни. Оваа вештина ќе му биде корисна во текот на целиот живот.
- Не заборавајте да го пофалите доброто однесување
Ако постојано ги корегирате само негативните постапки, детето може да стекне впечаток дека ништо што ќе направи не е доволно добро. Тоа може да предизвика отпор и уште поголемо непочитување.
Совет: Пофалете кога детето ќе направи нешто добро. Кажете го тоа јасно, на пример: „Ми се допадна што се смири и отиде во својата соба наместо да викаш. Тоа многу го ценам.“ Така го зајакнувате посакуваното однесување.
- Не барајте почит – градете ја
Реченицата „Мораш да ме почитуваш затоа што сум ти родител!“ ретко дава резултати. Почитта не може да се изнуди, но можете да инсистирате на пристојно однесување.
Совет: Фокусирајте се на однесувањето, а не на чувствата. Речете, на пример: „Не мора да го сакаш ова правило, но мора да го почитуваш. И не смееш да ме навредуваш само затоа што си лут.“ Доследноста и смиреноста се клучни за градење взаемна почит.
