Децата честопати не изразуваат со зборови дека нешто не е во ред, но нивното однесување може да зборува многу погласно од зборовите. Затоа е важно родителите навремено да ги забележат знаците што можат да укажуваат на емоционални или ментални тешкотии. Раното препознавање на проблемите и обезбедувањето поддршка можат да имаат големо влијание врз животот и развојот на детето.
Експертите за родителство идентификуваа седум знаци на однесување кои родителите не треба да ги игнорираат.
Повлекување во себе и раздразливост
Ако детето одеднаш изгуби интерес за активности во кои порано уживало, тоа може да значи повеќе од само минлива фаза. Кога се придружени со чести епизоди на лутина или раздразливост, можно е ова да се симптоми на депресија, анксиозност или искуства со насилство. Повлекувањето е често тивок повик за помош, додека испадите може да одразуваат потиснати емоции што детето не знае како да ги изрази на друг начин. Важно е да се пристапи со разбирање и отворено да се разговара со детето.
Лажење и барање потврда за вредност
Честото лажење не е нужно знак на непослушност, туку може да произлезе од страв од казна, ниска самодоверба или обид за прикривање на тешкотиите. Ако детето постојано бара пофалби или потврда за својата вредност, тоа може да укажува на несигурност или емоционално занемарување. Наместо да се казнува однесувањето, потребно е да се разбере што го мотивира и да му се стави до знаење на детето дека е сакано и безусловно прифатено.
Избегнување поглед или физички контакт
Децата кои постојано избегнуваат контакт со очите или одбиваат физичка блискост може да покажуваат знаци на емоционален стрес. Таквото однесување може да биде поврзано со траума, анксиозност или недостаток на доверба. Родителите треба да обрнат внимание на ситуациите што предизвикуваат чувство на несигурност кај детето. Трпеливото обезбедување поддршка и создавањето безбедна и поддржувачка средина може да помогне во враќањето на чувството на сигурност.
Промени во спиењето, апетитот или здравјето
Ненадејните промени во навиките на спиење или навиките во исхраната, како што се значително зголемување или намалување на апетитот или проблеми со спиењето, може да бидат знак на стрес, анксиозност или депресија. Исто така, честите главоболки или болки во стомакот без јасна физичка причина често се поврзани со емоционални тешкотии. Ваквите проблеми треба да се сфатат сериозно и бараат исто внимание како и секој друг здравствен проблем.
Агресија и тешкотии во концентрацијата
Агресивното однесување кон врсниците или членовите на семејството не мора да биде израз на лутина, туку може да биде начин детето да изрази внатрешно страдање или чувство на беспомошност. Исто така, тешкотиите со концентрирањето или завршувањето на задачите може да укажуваат на нарушување на хиперактивноста и дефицитот на вниманието (АДХД), анксиозност или нарушувања во учењето. Во такви ситуации, важно е да побарате стручна помош и да разберете дека детето испраќа важни пораки преку своето однесување.
Зборови што откриваат ниска самодоверба
Изјави како „Јас сум глупав“, „Никој не ме сака“ или „Сакам да исчезнам“ не треба да се сфаќаат лежерно. Ваквите реченици честопати укажуваат на длабока тага или депресија. Децата честопати немаат доволно зборови за да ги искажат своите чувства, па затоа ги изразуваат на начин на кој знаат. Важно е да ги слушате со емпатија и да побарате стручна помош доколку е потребно.
Ненадеен пад на училишниот успех
Забележливо намалување на оценките или губење на интересот за училиште може да биде знак на емоционални или психолошки проблеми. Причините можат да бидат насилство од врсници, тешкотии во учењето, недостаток на мотивација или непрепознаени нарушувања како што се дислексија или анксиозност. Наместо да се фокусираат само на оценките, родителите треба да се обидат да разберат што стои зад овие промени, нежно да разговараат со детето, да соработуваат со наставниците и да даваат поддршка без осудување.
