Речиси двојно повеќе деца денес имаат висок крвен притисок отколку на почетокот на новиот милениум, покажуваат загрижувачки резултати од ново истражување. Повеќе од едно од 20 деца ширум светот ја имало оваа состојба, позната како хипертензија, во 2020 година — речиси двојно повеќе отколку во 2000 година.
Тоа значи дека висок крвен притисок денес имаат околу 114 милиони деца низ целиот свет, според меѓународен тим истражувачи, меѓу кои имало и експерти од Обединетото Кралство и Кина, пишува Дејли мејл.
Истражувачите ја обвинија глобалната епидемија на детска дебелина, при што зголемената телесна тежина и нездравата исхрана предизвикуваат бројни здравствени проблеми, вклучувајќи хипертензија. Одамна е утврдено дека постои силна поврзаност меѓу вишокот килограми и високиот крвен притисок – обезните мажи имаат повеќе од двојно поголема веројатност да развијат висок притисок, а кај обезните жени ризикот е трипати поголем.
Експертите предупредуваат дека овие наоди, базирани на податоци од 21 земја, „треба да бидат аларм“ за здравствените власти низ светот да ги подобрат превентивните мерки. Високиот крвен притисок значително го зголемува ризикот од срцев удар, мозочен удар, бубрежна слабост и дури деменција.
Но, со оглед на тоа што не предизвикува симптоми, многу случаи остануваат недијагностицирани сè додека не настане сериозно оштетување. Ако се открие навреме, овие последици се целосно превентабилни.
Истражувачите ја обвинија глобалната епидемија на детска дебелина, при што зголемената телесна тежина и нездравата исхрана предизвикуваат бројни здравствени проблеми, вклучувајќи хипертензија
Според најновите податоци на NHS, една четвртина од младите возрасни со хипертензија не го држат притисокот под контрола — во споредба со само еден од седум постари пациенти.
Професорот Игор Рудан, директор на Центарот за глобални здравствени истражувања при Универзитетот во Единбург и коавтор на студијата, изјави: „Речиси двојното зголемување на бројот на деца со висок крвен притисок за само 20 години треба да ги загрижи сите здравствени работници и родители. Но, добрата вест е дека можеме да преземеме мерки сега – подобрен скрининг и превенција – за да помогнеме во контрола на крвниот притисок кај децата и да го намалиме ризикот од дополнителни здравствени компликации во иднина.“
Во истражувањето биле анализирани податоци за 443.000 деца од 21 земја.
Според резултатите, 6,2 % од децата под 19 години имале висок крвен притисок во 2020 година, во споредба со 3,2 % во 2000 година.
Во списанието Lancet Child and Adolescent Health истражувачите дополнително откриле дека уште 8,2 % од децата имале предхипертензија – состојба во која вредностите на притисокот се повисоки од нормалните, но сè уште не го достигнуваат прагот за хипертензија.
Родителите имаат клучна улога во спречување и контрола на високиот притисок кај децата. Поттикнувањето здрави навики – балансирана исхрана богата со овошје, зеленчук и цели житарки, со минимален внес на сол и шеќер – може значително да го намали ризикот од хипертензија. Редовната физичка активност и ограничувањето на седечките навики, како прекумерното време пред екран, се подеднакво важни
Децата со дебелина имале осумпати поголема веројатност да развијат висок притисок. Речиси 19 % од дебелите деца имале хипертензија во 2020 година, во споредба со само 2,4 % од децата со здрава тежина, велат истражувачите.
Д-р Пејџ Сонг, истражувачка по јавно здравје при Универзитетот Жеџијанг во Хангџоу, Кина, и коавторка на студијата, истакна дека порастот на случаите се должи „главно на фактори поврзани со животниот стил, како нездрава исхрана, недоволна физичка активност и сè поголема застапеност на детската дебелина“.
Кај семејствата со историја на хипертензија, препорачливо е редовно мерење на притисокот кај децата. Раното откривање, особено преку мерења дома, може да помогне да се спречат долгорочни компликации
Таа додаде: „Ова најверојатно е резултат на компликации поврзани со дебелината, како инсулинска резистенција и промени во крвните садови, кои го нарушуваат нормалното регулирање на крвниот притисок. Родителите имаат клучна улога во спречување и контрола на високиот притисок кај децата. Поттикнувањето здрави навики – балансирана исхрана богата со овошје, зеленчук и цели житарки, со минимален внес на сол и шеќер – може значително да го намали ризикот од хипертензија. Редовната физичка активност и ограничувањето на седечките навики, како прекумерното време пред екран, се подеднакво важни.
Кај семејствата со историја на хипертензија, редовното мерење на притисокот кај децата е силно препорачливо. Раното откривање, особено преку мерења дома, може да помогне да се спречат долгорочни компликации.“
Истражувачите исто така анализирале каде се мери крвниот притисок – во лекарска ординација или во други услови, како дома или во амбуланта. Кога притисокот се мерел само во ординација, бројот на случаи изгледал помал, но кога биле вклучени и мерењата дома или во амбулантни возила, стапките се зголемиле, откриле истражувачите. „Потпирањето само на мерењата во ординација може да доведе до недијагностицирање или погрешна дијагноза,“ додала д-р Сонг.
Мерењето на крвниот притисок дава две бројки: систолен – притисокот кога срцето чука и дијастолен – притисокот меѓу ударите на срцето.
- Кај возрасни, вредности над 140/90 бараат третман.
- Кај тинејџери, 130/80 и повеќе се смета за висок притисок.
Светската здравствена организација (СЗО) минатата година откри дека 37 милиони деца под 5 години се со прекумерна тежина на глобално ниво — четири милиони повеќе отколку на почетокот на векот. Австралија е втора во светот според застапеност на дебелина кај децата (21,8 %), Велика Британија е 22-ра (11,3 %), а САД 52-ри (7,9 %).
СЗО предупредува дека глобалната епидемија на дебелина „оди во погрешна насока“ и „не покажува знаци на запирање“.
