Ограничувањата, правилата и рестрикциите се добри, но исто така можат да бидат исцрпувачки и збунувачки за децата. Децата, најверојатно, нема да бараат секоја можност да побегнат од дома ако сте премногу строги, но сепак има негативни последици во однесувањето кои можете да ги очекувате. Психологот и психотерапевт Радмила Грујичиќ, објаснува како да се направи разлика помеѓу здравата и потребната строгост и онаа која е многу контрапродуктивна.
Таа вели дека за детето е важно да има правила, како и дека е многу важно во воспитувањето да има награди, но и казни.
“Од страна на родителите се јавува карактеристично чувство на лутина и дека не се испочитувани од страна на детето, како и мислење дека детето е недисциплинирано и невоспитано. Родителот се преиспитува“.
Возрасните се ставаат во ситуација да “бараат“ нешто од детето, а тоа го прават со испраќање “наредби“. Се случува тоа да биде условено со „Ако го правиш ова, тогаш си добар“, а ако не ги исполни очекувањата и задачите, родителот си поставува прашања од типот „Каде грешам толку“ и „Се им давам, а тие вака ми возвраќаат“, што на крајот резултира со незадоволство од двете страни.
Ако ставот на мама или тато е “дисциплина мора да постои“ и “се знае ред“, тоа многу често го гуши односот со наметнување на некој ултимативен “ред“ што мора да се почитува. Речениците како “така е, затоа што јас така велам“ може да имаат контра-ефект кај децата и на тој начин не се поттикнува развој на мотивацијата и желбата за исполнување на целите или почитување на правилата. Кај нив се развива фрустрација затоа што не разбираат зошто навистина мора да се придржуваат до нешто, а авторитетот на родителите сам по себе понекогаш не е доволен“, вели Грујичиќ.
Што тоа буди кај детето?
Од позиција на дете со родител кој бара – тоа се чувствува под притисок, непочитувано и како сè што прави не е доволно добро. Негативни чувства будат и постојаните забелешки на родителите, како и недостатокот на пофалби и комплименти.
Како резултат на тоа, тоа се чувствува должно да ги исполнува барањата на неговите родители, како и обврска постојано да се докажува наместо да му се развиваат желбите, амбициите и потребите – сето тоа го прави доброволно.
Така, ако е притиснато од страна на родителите, најчесто развива отпор. По што, родителот чувствува лутина и разочарување и се влегува во маѓепсан круг во кој нешто очигледно не функционира. Односот помеѓу родителите и децата и тоа како страда.
“Тие се оддалечуваат, секој од свој агол се чувствува повреден и потребите на двете страни не се испочитувани“, вели Радмила Грујичиќ.
Знак дека нешто треба да се менува е кога отпорот на детето станува многу забележлив и дека „не може повеќе од тоа“ и кога очигледно нема напредок на подобро.
Како да воспоставите баланс?
Психологот нагласува дека постојат две многу важни ставки за складен, а сепак дисциплиниран живот.
“Два критериуми се многу важни кога станува збор за воспоставувањето правила. Првиот е барањето на родителите да биде реално и во согласност со капацитетот на детето. Вториот е детето се согласува со целта поставена пред него, така што сфаќа и прифаќа дека тоа е негова цел, а не само желба на родителите“.
Се случува и родителите да сакаат да ги исполнат своите амбиции преку децата, а според психологот, ако се фатите себеси како ги кажувате зборовите “мора да одиш (на тренинг на пример) не грижи се ќе ти се допадне со тек на време“, тогаш нешто не правите како што треба. Било какво форсирање од тој тип не се препорачува“, заклучува таа.
