Разводот на бракот не е нешто што се планира, но ако односот стане премногу тежок, болен и штетен, разводот е често единственото решение, дури и кога сте свесни дека ситуацијата несомнено, најчесто негативно, ќе влијае на детето. Сепак, не се сите деца исти, ниту е исто колку години имаат, оти од тоа во голема мера зависи колку ситуацијата ќе остави трага и ќе го истрауматизира детето.
Според детскиот психолог д-р Скот Керол, кога се во прашање децата и разводот на родителите, неминовно е дека детето ќе страда, а единствена возраст на која можеби помалку ќе го сфати проблемот е до две, максимум до три години.
“Но, знајте дека дури и двегодишни деца ќе забележат дека нешто се случува, оти ќе бидат свесни за промените на емоционално, а не само на когнитивно ниво. Особено ако се приврзани за двајцата родители. Ако зборуваме за период по третата година, траумата секако ќе биде поголема, оти децата имаат сеќавања и тогаш веќе може делумно да сфатат дека нешто се случува, а колку детето е постаро, ситуацијата ќе биде потрауматична, особено на возраст од околу 11 години“, тврди д-р Керол.
До тогаш, вели тој, детето веќе проживеало добри 10 години со двајцата родители, со кои развил длабок однос, ја осознало важноста на семејството, но децата тогаш се уште се несамостојни и премногу егоцентрични, па секој проблем помеѓу родителите поврзан со конечна разделба, ќе го сфатат многу потешко, со повеќе проблеми во кои спаѓа повлекување во себе, соматски потешкотии, депресија.
Но, животот не бира, па родителите често не можат да чекаат детето да ја помине таа критична возраст за да се разведат, па е важно дека кај децата, дури ни самиот развод можеби нема да биде толку трауматичен.
“Самиот развод не е најтешкиот дел. Најтешкиот дел е конфликтот до кој доаѓа за време и по разводот“, објаснува д-р Керол.
Тој конфликт станува особено штетен ако се одвива пред децата, кога родителите се расправаат и без задршка се напаѓаат меѓусебе или кога секој од нив на детето му зборува грди работи за другиот. Според овој експерт, во екстремни случаи кога родителите постојано се во конфликт пред децата, разводот би може да биде дури и корисен.
“Но, самиот развод не е најлошата работа на светот, дури ни за дете во пубертет. Траумата е многу поголема кога еден од родителите, по разводот, буквално ќе престане да биде родител. Тогаш децата најмногу страдаат, оти им се чини дека со заминувањето на едниот родител, губат еден добар дел од самите себе. Особено ако родителот одлучи да прекине контакт или да биде многу помалку родител во однос каков бил претходно. Нема полошо за детето од таква ситуација“, вели д-р Керол.
Но, работите се менуваат додека децата влегуват во пубертет. Со пубертетот децата се поспособни критички да размислуваат, па се повеќе тежнеат кон сопствена самостојност и пронаоѓање на својот идентитет кој веќе не е толку длабоко врзан за семејството, па со самото тоа, наизглед, родителите повеќе не им се потребни како претходно. Кога детето ќе влезе во пуберетет, ќе може подобро да го разбере и прифати разводот на родителите, а понекогаш и самите се залагаат за развод, отколку нефункционалното семејство да остане заедно.
Важно е да се знае и дека децата, колку и да бидат индивидуални, неминовно ќе страдаат, па ќе им треба период на прилагодување, а тоа обично трае околу една до една и пол година, во зависност од тоа колку родителите, од едната и од другата страна, ќе се потрудат да му олеснат на детето.
