Лана имала седум години кога нејзината мајка Маја првпат забележала дека градите и растат. „Ми се чинеше толку рано“, вели мајката Маја. „Сите други девојчиња во нејзиното одделение беа рамни. Морав да и купам мали поставени маици за да може да ги носи под кошулите и блузите“. Сепак, таа останала релативно незагрижена, сè до една година подоцна, кога Лана добила срамни влакна, акни и кога почнал да се чувствува мирисот на пот. „Бев преплашена дека почнува пубертетот и дека таа ќе добие менструација во трето одделение. Едноставно, сè уште не беше подготвена да се справи со тоа“, вели мама Маја, чија ќерка Лана уште на многу рана возраст почнала да покажува знаци предвремен влез во пубертет.
Лекарот ги упатил кај педијатриски ендокринолог за да утврди дали Лана поминува низ предвремен пубертет, почеток на пубертетот пред седум или осум години кај девојчињата и девет кај момчињата.
Причините за предвремен пубертет се различни и сè уште се предмет на различни истражувања, но најважно е да се знае дека предвремениот пубертет со себе носи многу физички, психолошки и емоционални предизвици за детето, но и за родителите. Во повеќето случаи, хормоналните и телесните промени се случуваат пред детето да биде доволно емотивно зрело за нив.
Кои се симптомите на предвремен пубертет?
Симптомите не се многу различни од вообичаениот пубертет, барем не на прв поглед. Кај девојчињата помлади од 8 години може да се забележи раст на градите, раст на срамни влакна, влакна под пазуви, појава на непријатни мириси под пазувите, брз раст, зголемувањето на телесната тежина, а често и менструацијата се јавува пред 8-годишна возраст.
Кај момчињата, пред да наполнат девет години, доаѓа до зголемување на тестисите, раст на пенисот и скротумот и негло физичко растење. Исто така, добиваат влакна на рацете, нозете, гениталиите, а некои ги добиваат и првите влакна на надусниците.
Не е добро да се игнорираат знаците на предвремен пубертет, туку е потребно да се побара лекарска помош, односно да се консултира ендокринолог и да се побара преглед на хормоналната слика.
На предвремен пубертет кај девојчињата укажува зголеменото ниво на хормоните FSH, LH и естроген во организмот, а кај момчињата зголеменото ниво на хормонот тестостерон.
Генерално, девојчињата денес се развиваат порано отколку претходно, а бројни студии покажале дека развојот на градите започнува се порано. Спротивно на популарното верување, причината за тоа не е прекумерната количина на хормони во храната што ја јадеме или хемикалиите во нашиот воздух, вода или текстил. Ова во голема мера се припишува на подобрата исхрана, поголемата потрошувачка на животински протеини и повисоките нивоа на телесните масти. Девојките кои се повисоки и потешки имаат тенденција да се развиваат порано од нивните помали пријателки.
Дали секогаш се работи за предвремен пубертет?
Многу деца за кои се чини дека се развиваат рано, всушност немаат клинички предвремен пубертет. За да се дијагностицира предвремен пубертет, лекарот ќе направи тестови на крв и урина за да открие покачени нивоа на полови хормони и на рендген ќе ја сними раката на вашето дете за да ја открие нејзината „коскена возраст“ и да провери дали и коските созреваат.
Покрај социјалните и емоционалните последици од предвремениот развој во споредба со врсниците, предвремениот пубертет е поврзан со поголем ризик од рак на дојка и репродуктивен систем подоцна во животот, поради подолгото изложување на полови хормони како што е естрогенот. Девојките кои минуваат низ предвремен пубертет имаат повисоки стапки на анксиозност, депресија и рано сексуално експериментирање. И покрај тоа што првично се многу повисоки од своите врсници, децата кои рано влегуваат во пубертет можеби нема да го достигнат својот целосен потенцијал за висина бидејќи почетокот на менструацијата им сигнализира на коските да престанат да растат, а растот на висината престанува кога ќе заврши пубертетот.
