Покрај учењето на училишниот материјал, многу е важно децата да ги знаат основните животни вештини кои ги подготвуваат да бидат самостојни, односно оние кои ги подготвуваат за живот и им помагаат да се грижат за себе, да се развиваат. Се верува дека овие вештини децата треба да ги учат уште од мали нозе за да можат да се справат со сите животни ситуации.
Еве кои вештини треба да ги знае детето според возраста:
2-3 години – На оваа возраст, децата почнуваат да се стремат кон независност, сакаат да вршат задолженија и да им „помагаат“ на возрасните во нивните задолженија. Можеби нивното учество ќе направи многу нечистотија и хаос, можеби тие ќе ги прават работите бавно и погрешно, но важно е да им дозволите да учат, да се обидуваат, да експериментираат и да им помогнете во тоа. Еве што можат да направат две или тригодишни деца:
- Облекување (сопствен избор на облека) и соблекување
- Го мести својот кревет
- Става валкана облека во корпата
- Ја брише истурената вода на подот или масата
- Помага да се постави масата
- Да мие раце
- Ги наводнува цвеќињата
- Собира играчки
- Ги сортира чорапите и ги собира во парови
- Закпочува и откопчува патенти и копчиња
- Крши јајца во сад и ги меша (под надзор на возрасен)
4-5 години – Ова е одлична возраст за учење и совладување нови вештини. На оваа возраст, време е децата да научат:
- Врзуваат врвки од чевлите
- Возат велосипед (прво со помошни тркала, а потоа без нив)
- Изнесуваат ѓубре
- Користат правосмукалка
- Да ја исчистат масата, стават садовите во машина за миење садови и да ги извадат
- Ја помнат својата адреса и телефонски број
- Помагаат при носење и распакување на производи од купување
- Ги сортираат работите по боја и ги ставаат во машина за перење
- Да хранат домашни миленици
- Пливаат
- Да мешаат, да користат електричен миксер додека му помагаат на возрасен да готви или пече (под родителски надзор)
6-8 години – Основците веќе се обидуваат да разберат како функционира животот на возрасните и обично се обидуваат да преземат поголема одговорност. Еве неколку животни вештини што можат да ги научат:
- Готвење: можат да направат тост, сендвич, намачкаат нешто на леб и некои едноставни јадења
- Почнуваат сами да се капат
- Си пакуваат ужина за на училиште
- Го учат времето на часовник со стрелките
- Простираат алишта
- Ја пакуваат својата опрема за тренинг
- Сами да ја исечкаат храната на чинијата
- Следат едноставни упатства доколку се изгубат на преполно место (на пример, да пријдат на жена со деца и да ја замолат да го искористат нејзиниот телефон)
- Способни се учтиво да одржуваат секуларен разговор;
- Ги знаат основните работи за парите – колку чини, како да купат, како да заштедат и слично;
- Знаат како да го организираат времето – следат распоред на часови, кои се приоритетите,
- Кога треба да ја вршат оваа или онаа задача и така натаму.
9-11 години – Во овој период децата копнеат по самодоверба и независност. И овие животни вештини ќе им помогнат. Тие самите можат:
- Подготвуваат појадок
- Да заштедат пари за нешто
- Почнуваат да го знаат патот до куќата, продавницата
- Сами да одат во блиската продавница
- Можат да измијат садови
- Да променат постелнина
- Да избројат пари, да дадат кусур правилно
- Да направат список за пазарување
- Да пружат прва помош
- Да направат распоред на нивните задачи за целиот ден и да го следат
- Да знаат кога да повикаат брза помош
- Да знаат да управуваат со одредена технологија
Ако вашето дете не ги знае сите горенаведени вештини, ова не е причина за загриженост, туку идеја за тоа што друго можете да го научите. Исто така, кога детето ќе направи нешто за прв пат, важно е да бидете присутни покрај него и наместо претерани критики, подгответе многу разбирање и поддршка.
