Крајот на учебната година е период кога стресот е најголем и во семејствата и во училниците. Децата собираат оценки, се подготвуваат за завршни испити, довршуваат проекти, а во исто време го чувствуваат притисокот од очекувањата – свои, на своите родители и на училиштето. Но, што е со родителите? И тие често се во состојба на напнатост, обидувајќи се да ги исполнат сите обврски на своите деца, да им обезбедат поддршка и да ги балансираат сопствените работи и секојдневните одговорности.
Од една страна, децата се директно изложени на училишниот систем. Нивниот стрес доаѓа од стравот од неуспех, преоптоварување со градиво и неизвесност за иднината. Покрај тоа, тие често чувствуваат емоционален притисок да не ги разочараат очекувањата на своите родители. Помладите деца можеби не го изразуваат тоа со зборови, но го покажуваат преку замор, нервоза или промени во однесувањето.
Од друга страна, родителите го доживуваат стресот поинаку. Иако можеби не полагаат испити, нивната одговорност и загриженост може да бидат уште подлабоко вкоренети. Родителите на деца кои имаат потешкотии во учењето, послаби оценки или проблеми во однесувањето се особено под стрес. Чувството на беспомошност, постојаната комуникација со училиштето и сопственото чувство на вина можат емоционално да ги исцрпат родителите.
Па, кој тогаш чувствува поголем стрес? Одговорот не е едноставен. Децата го чувствуваат непосредниот притисок од училиштето, додека родителите го носат товарот на одговорноста. Децата доживуваат стрес „одвнатре“, а родителите го доживуваат „однадвор“, грижејќи се за исходот без директна контрола.
На крајот, и двете страни се под стрес – но на различни начини. Клучот не е во споредувањето, туку во меѓусебната поддршка. Кога децата и родителите отворено комуницираат и заедно наоѓаат решенија, стресот може да се ублажи, а крајот на учебната година може да помине со помалку тензии и повеќе разбирање.
Најчестите причини за стрес кај децата:
Завршни испити и тестови – Притисокот да се демонстрира знаење и да се добијат добри оценки честопати предизвикува вознемиреност и несигурност.
Оценки – Стравот од лоши оценки или заклучувањето на недоволна оценка создава голем психолошки товар.
Родителски очекувања – Децата често чувствуваат стрес затоа што сакаат да ги исполнат очекувањата на своите родители и не сакаат да ги разочараат.
Споредба со другите – Конкуренцијата меѓу врсниците и постојаните споредби можат да ја намалат самодовербата.
Недостаток на време – учење, домашни задачи, воннаставни активности – сето ова може да остави малку време за одмор и игра.
Замор и исцрпеност – Крајот на учебната година доаѓа по долг период на работа, што резултира со физичка и ментална исцрпеност.
Преминување во повисоко одделение или ново училиште – Стравот од промени и непознатото дополнително го зголемува стресот.
Најчести причини за стрес кај родителите:
Загриженост за училишниот успех на детето – Родителите се чувствуваат одговорни за образованието на своите деца и честопати се грижат дали нивното дете ќе успее.
Помош со учењето и домашните задачи – Особено кај помладите деца, родителите поминуваат многу време помагајќи со училишните задачи.
Недостаток на комуникација со училиштето – Понекогаш е тешко да се биде во тек со сите информации и очекувања од училиштето.
Финансиски трошоци – екскурзии, учебници, подготовки за матура во средно училиште – крајот на учебната година честопати носи дополнителни трошоци.
Сопствени одговорности – Родителите се обидуваат да ја балансираат работата, домашните работи и издршката на своите деца, што може да биде исцрпувачко.
Притисок да бидат „добри родители“ – Многу родители се чувствуваат виновни ако не можат да им помогнат на своите деца или ако нивните оценки не се добри.
Емоционален стрес поради борбата на детето – Ако детето поминува низ тешкотии, родителите го доживуваат тоа многу емотивно.
