Според Светската здравствена организација (СЗО), околу 80% од луѓето со Ковид-19 – болеста предизвикана од коронавирус – се опоравуваат без да им биде потребен болнички третман. Но, едно лице од шестмина се разболува сериозно и може да има потреба од респиратор или механичка вентилација.
„Сѐ уште нема случај кога пациент кој бил на респиратор, а му се подобрила здравствената состојба и бил симнат од машина“, истакна вчера на брифингот со новинарите директорката на Клиниката за инфективни болести, д-р Милена Стевановиќ.
Респираторите се главна алатка во борбата против Ковид-19 кај оние заболени кои имаат тешка клиничка слика и компликации
„Дишењето е главниот параметар заради кој ги ставаме пациентите на респираторна машина. Падот на сатурацијата на кислород е причина поради која ги ставаме пациентите на машина. Сепак, треба да се има предвид дека овие пациенти имаат многу други сериозни болести, а белодробието веќе страда. Досега, за жал, не се случило да ослободиме пациент од машина“, објасни д-р Стевановиќ.
Што, всушност, претставуваат респираторите и зошто се толку важни кога станува збор за спасување на животот на лица со сериозни компликации од Ковид-19?
Респиратор или механичка вентилација е вид на вештачка вентилација во која механички уред помага или го заменува спонтаното дишење. Механичката вентилација е инвазивна кога се поставува ендотрахеална цевка низ устата (интубација) или кожата (трахестомија) и неинвазивна, кога се поставува маска на устата и носот.
Респираторите се главна алатка во борбата против Ковид-19 кај оние заболени кои имаат тешка клиничка слика и компликации.
Човечкото тело мора постојано да се снабдува со кислород преку крвотокот, со цел да се спречи пропаѓање на клетките. Главниот извор на енергија за работата на мозокот и другите органи е кислородот, а главниот носител на кислородот за крвта е хемоглобинот
Во стручниот труд „Механичка вентилација“ (Универзитет Север – Катедра за биомедицински науки), Снежана Новак ги опишува принципите на работа на овој уред.
„Механичката вентилација го има водечкото место во третманот на пациенти на одделите за интензивна нега. Таа го зазема водечкото место кај сериозно болните и витално загрозените. Се користи кај пациенти кои од која било причина не се во можност да дишат сами“, пренесува „Слободна Далмација“.
Благодарение на денешната современа електроника, микропроцесори и компјутерска технологија и новите сознанија за вентилацијата, овие уреди сè повеќе се усовршуваат и се приближуваат кон реалните потреби на пациентите.
„Постојат две групи на вентилација – инвазивна и неинвазивна. Инвазивната подразбира трахеална интубација на пациентот и поврзување на пациентот со апаратот (респиратор), а неинвазивната може да се изведува со негативен и позитивен притисок во дишните патишта“, пишува Новак.
„Механичката вентилација има за задача да обезбеди соодветна размена на гасовите во белите дробови, примена на прецизни концентрации на кислород, одржување на експанзија на белите дробови, одржување на алвеоларна вентилација и да му помогне на пациентот да троши помалку енергија при дишење“.
Пред да се започне со вентилација, важно е да се утврдат параметрите за пациентот, а тие зависат од полот, висината, клиничката состојба како што е синдром на акутен респираторен дистрес (ARDS), хиперкапнија, KOPB, невротрума. Потребно е високо ниво на знаење и стручност на персоналот кој ракува со апаратите како би знаеле правилно да ги одредат параметрите, да ги препознаат и спречат компликациите, пишува во стручниот труд на Новак, каде што се објаснува и функцијата на белите дробови, како и потребата од респиратор.
„Човечкото тело мора постојано да се снабдува со кислород преку крвотокот, со цел да се спречи пропаѓање на клетките. Главниот извор на енергија за работата на мозокот и другите органи е кислородот, а главниот носител на кислородот за крвта е хемоглобинот.“
КОВИД-19 првенствено го напаѓа респираторниот тракт, па затоа е многу важно загрозените пациенти да се стават на респиратор за да се одржи посакуваното ниво на кислород во крвта, што би го елиминирало ризикот од оштетување на другите витални органи – мозокот и срцето
Клетките без кислород пропаѓаат веќе после 5-10 минути, а несвестица се јавува во рок од две минути… Механичката вентилација е важна и неопходна во третманот на критични пациенти. Може целосно или делумно да ја замени природната функција на белите дробови.
Првите апарати се направени во 1928 година, а во последните децении има голем напредок. Во почетокот немале многу функции, но денес респираторите се вистински компјутери кои можат да се прилагодат на секој пациент поединечно во зависност од возраста, полот, патогенезата. Имаат за цел да обезбедат оптимални респираторни параметри и што подобра оксигенација и елиминација на СО2.
Коронавирус и респиратори
Респираторите во моментов се најбарани за пациенти со потешки компликации од Ковид-19, кај кои е нарушена белодробната функција поради воспаление на белите дробови или пневмонија.
Ограничениот број на респиратори во здравствените установи налага почитување на препораките на здравствените власти, останување дома со цел да се спречи нагло ширење на инфекција со коронавирус, што би резултирало со надминување на болничките капацитети и неможност да им се обезбеди респиратор на сите на кои би им бил потребен
КОВИД-19 првенствено го напаѓа респираторниот тракт, па затоа е многу важно загрозените пациенти да се стават на респиратор за да се одржи посакуваното ниво на кислород во крвта, што би го елиминирало ризикот од оштетување на другите витални органи – мозокот и срцето.
Ограничениот број на респиратори во здравствените установи налага почитување на препораките на здравствените власти, останување дома со цел да се спречи нагло ширење на инфекција со коронавирус, што би резултирало со надминување на болничките капацитети и неможност да им се обезбеди респиратор на сите на кои би им бил потребен. Пред се, станува збор за постари лица, кои се во ризичната група поради послабиот имун систем и други хронични болести.
