Три дена по позитивниот тест за коронавирус „сè имаше вкус на картон“, се сеќава 38-годишната Елизабет Медина, која го загубила чувството за вкус и мирис на почетокот на пандемијата. Една година подоцна, таа стравува дека никогаш нема да се вратат.
Разговарала со оториноларинголози и невролози, испробала многу спрејови за нос и е дел од група пациенти кои експериментално се лекуваат со рибино масло.
Повеќето од оние кои го изгубиле чувството за вкус и мирис поради Ковид-19 закрепнуваат за три до четири недели. Но, некои се борат со последиците со месеци
За да ги стимулира своите сетила, таа става големи количини на зачини во скоро целата храна што ја подготвува, пие чај со ароматични билки и редовно „мириса“ ѓердан натопен во есенцијални масла, но досега сето тоа е залудно.
Медина, советник за професионална ориентација во едно училиште во Њујорк, вели дека изгубила многу секојдневни задоволства, вклучувајќи го јадењето и готвењето. Додава дека плаче секој ден со месеци.
Таа е една од ретките луѓе со долготрајна аносмија, нарушување што е потценета последица на пандемијата.
„Повеќето од оние кои го изгубиле чувството за вкус и мирис закрепнуваат за три до четири недели“, вели Валентина Парма, психолог од Универзитетот Темпл во Филаделфија.
Но, 10 до 15 проценти ја влечат оваа последица со месеци, додава Парма, научник на чело на групата експерти кои го проучуваат проблемот.
Долг Ковид
Губењето на сетилата за време на пандемијата погоди околу десет милиони луѓе ширум светот. Вкусот и мирисот честопати се сметаат за помалку важни од видот и слухот и нивната загуба се смета како помалку сериозна од другите последици на долгиот Ковид.
Нема лек за аносмија, а единствената терапевтска препорака е двапати дневно да се мирисаат четири различни мириси. Тоа дава резултати во 30 проценти од случаите, вели Парма, но само по три до шест месеци редовно вежбање
Парма не се согласува со тоа бидејќи губењето на вкус и мирис може да доведе до вознемиреност, па дури и депресија.
Како и другите кои страдаат од ова губење на сетилата, Медина најде утеха и солидарност во групата за поддршка организирана од болница во близина на нејзиниот дом.
Има многу такви групи на социјалните мрежи. Една од нив е британската група AbScent, која е основана пред пандемијата, но во време на пандемија бројот на членови скокна од 1.500 на повеќе од 45.000, изјави основачот Криси Кели, која и самата го изгубила сетилото за мирис по тешката инфекција на синусите во 2012 година.
Најчестото прашање што го поставуваат корисниците е истото што ја прогонува и Медина: „Дали сетилата ќе се вратат некогаш?“ Парма вели дека е тешко тоа да се предвиди.
Секојдневни вежби
Еден од добрите показатели дека луѓето кои страдаат од аносмија се на добар пат кон закрепнување е развојот на паросмија – искривено чувство за мирис. На пример, кога вашето кафе мириса на ѓубре. Ова е знак дека рецепторите за мирис почнуваат да се опоравуваат.
Долготрајната аносмија е нарушување кое е потценета последица на пандемијата
Нема лек за аносмија, а единствената терапевтска препорака е двапати дневно да се мирисаат четири различни мириси. Тоа дава резултати во 30 проценти од случаите, вели Парма, но само по три до шест месеци редовно вежбање.
Соочени со неизвесност, многу пациенти се потпираат на пораките за обновување на другите луѓе кои редовно се појавуваат на социјалните мрежи.
„Помина точно една година откако ги изгубив мирисот и вкусот и сега сум прилично добро“, напишала Доминика Ухраков, кој живее во Саутемптон, Англија, на веб-страницата AbScent. „Држете се, не губете надеж и ви посакувам се најдобро“, додала 26-годишната Доминик, пренесува „Хина“.