Децата почнуваат да ја разбираат моќта на парите штом можат да ја препознаат својата омилена играчка во продавница, веќе на три години. Децата на предучилишна возраст веќе можат да го сфатат фактот дека парите се клуч за многу работи кои тие ги сакаат. И покрај агресивниот маркетинг кој постојано не повикува на купување, родителите сепак се тие од кои децата најмногу учат – од нивната невербална комуникација, разговорот за тоа како да се управува со парите и како да се троши. Децата чии родители не ги научиле на самоконтрола кога се во прашање парите, во возрасниот период нема да можат да воспостават рамнотежа на штедење и трошење, поради што, сметаат психолозите, многу веројатно ќе се соочуваат со постојани долгови.
“Повеќето родители чувствуваат нелагодност кога со децата треба да разговараат за пари. Зошто?
Се чини дека најголема пречка е скриеното значење на парите. Парите или недостатокот на пари влегува во самото јадро на нашите животи – од тоа како живееме и како се гледаме себе во однос на останатите. Тоа прашање покренува многу емоции и животни теми. Контролата на сопствените силни емоции поврзани со парите, не е лесна. Без разлика на тоа колку имаме, некој друг има повеќе. Без разлика на тоа колку мудро трошиме, штедиме или вложуваме, се уште се соменавме во своите одлуки. Можеби е најтешко да се носиме со врската помеѓу љубовта и парите. Луѓето често ја користат количината на пари да ја докажат силината на своја верност“, вели Гордана Фландер, управник на Поликлиниката за заштита на децата во Загреб.
Кога и како да разговарате?
Детето сфаќа дека парите се моќна алка во животот и дека благодарение на него, некои работи во животот ни се достапни. Значи, објаснете му на детето дека парите обезбедуваат лагоден живот за смејеството и на останатите луѓе, но дека не е мерило за среќа, задоволство, ниту ги одредува односите помеѓу луѓето.
Односот кон парите се учи секојдневно низ мали животни ситуации. Тоа не е разговор кој ќе го направите со детето и така ќе го тргнете товарот од грб. Дури и малите деца се способни да зборуваат за пари и да ја сфатат поентата на вложено и добиено. Ако сметате дека играчката не вреди толку колку што чини, обидете се да му објасните на детето, што се може да добие за тие пари.
Секако дека нема секогаш да инсистирате на “дисцплина“ , туку ако можете на детето ќе му го овозможите она што го сака, но мора да имате мерка за да не се случи трошењето пари да се сфати здраво за готово. Без разлика на вашата финансиска состојба, детето мора да биде свесно дека не може да купи се и дека родители вредно работат за да му обезбедат нормален живот. Со тоа детето од мало го учите на одговорност и станува свесно дека во животот треба да се потруди.
Кога на детето да почнете да му давате џепарлак?
Пред да тргне на училиште, не е потребно на детето да му се дава џепарлак, велат психолозите. Давањето џепарлак на училишно дете може да биде конструктивен начин за учење на располагањето со пари. Детето нека има одредена сума пари во својот новчаник, но нагласте му дека тие се за одреден период. Ако се потроши за еден ден, следниот, нема да добие повторно. Така, тоа учи да располага со парите и она што го има.
