ПИШУВА:
М-р Ивана Урдаревиќ
лиценциран логопед, магистер по специјална едукација и рехабилитација (оштетување на слухот)
♦♦♦♦♦♦♦
ЛОГОПЕДСКО – РЕХАБИЛИТАЦИСКИ ТРЕТМАН НА ДИСЛЕКСИЈА
Логопедско – рехабилитацискиот третман на дислексијата не е едноставна и унифицирана постапка затоа што читањето не е автоматска постапка на фаќање на текстот, туку претставува сложен процес како и самото мислење.
Наставниците е потребно да го препознаат детето со дислексија и да знаат дека тоа бара поинаков пристап на учење
Според Manguel (2001): „Читањето не можеме да го објасниме со механичкиот модел, знаеме дека се одвива во некои одредени подрачја на мозокот, но исто така знаеме дека тие подрачја не се единствени кои учествуваат, знаеме дека постапката на читање како и мислењето, зависи од нашата способност за разбирање и користење на јазикот, составот на зборовите кои го сочинуваат текстот и мислата“.
Тешкотиите кои можат да се појават во текот на совладувањето на читањето се многубројни, па оттука и терапијата на дислексијата е сложена и опфаќа различни пристапи и начини на работа. Исто така потребна е соработка со родителите и наставниците.
Потребно е родителите да:
- Го сфатат, разберат проблемот на дислексијата и додатно да се едуцираат
- Да не се оптеретуваат барајќи ги можните причини и можните виновници
- Да му објаснат на детето дека сакаат да му помогнат и дека се на негова страна
- Да му покажат дека веруваат во неговите способности
- Да не очекуваат преголема помош од другите, но постојано да ја бараат и активно да соработуваат во терапискиот процес
- Да бидат стрпливи, да не го казнуваат за нешто што не може
- Во работата да бидат креативни, позитивни, упорни и доследни
- Да се обидат да му организираат на своето дете режим на денот
- Повремено да го прочитаат текстот на глас наместо детето, за тоа да го разбере текстот
- Да не го оптеретуваат со додатни задачи и вежби
- Да се трудат да го мотивираат детето
- Да не очекуваат чудо – проблемот е многу сложен и бара време, трпение, внимание и љубов
Наставниците е потребно да го препознаат детето со дислексија и да знаат дека тоа бара поинаков пристап на учење. Тие треба:
- Да се обидат да остварат што е можно поголема соработка со детето и родителите
- Да ги упатат родителите во установа каде што ќе можат да добијат стручна помош
- Да покажат разбирање за детските тешкотии, во работата треба да бидат критични, внимателни и тактични
- Повремено да му даваат полесни задачи кои може успешно да ги реши
- Во работата да користат индивидуален пристап и различни средства и помагала
- Да работат на дополнителни содржини во кои тешкотиите се најизразени
- Често да го проверуваат нивото на усвоеното знаење
- Да изградуваат позитивна атмосфера во класот
- Да го постават да седи поблиску до таблата и до наставникот
- Да му ги запишуваат важните пораки и настани во тетратката
- Внимателно да го одредуваат бројот на домашните задачи, тие не треба да ги надминуваат неговите можности
Родителите треба да се трудат да го мотивираат детето, а истовремено да не очекуваат чудо – проблемот е многу сложен и бара време, трпение, внимание и љубов
- Да го редуцираат непотребното препишување
- Да ја нагласуваат важноста од уреден ракопис, но да не го казнуваат ако не може подобро
- Не е добро да го тераат детето гласно да чита пред другите во класот ако тоа самото не сака
- Да не го споредуваат со другите деца, а при тоа да ги нагласуваат неговите неспособности
- Да не очекуваат дека детето секогаш ќе го користи наученото
- Да не бараат од детето повторно да го работи она во кое тоа било неуспешно
- Да не бараат од детето да ги решава задачите во ист временски интервал како и другите
Потребно е да се знае дека детето со дислексија:
- Побрзо се заморува од другите деца
- Тоа мора да употреби повеќе внимание за да може за да може да следи што се случува
- Може еден ист збор да го прочита на неколку погрешни начина, а да не го забележи тоа
- Зборот може да го прочита течно, а воопшто да не го разбере
- Може еден ден да биде супер, а другиот ден да биде потполно исклучено и несигурно
- Може да изгледа мрзеливо, а всушност да има проблем во организирањето на активностите и да има потреба од помош
- Може да изгледа како да не ве слуша, а всушност да има проблем во следењето на инструкциите во низата
- Обично има потешкотии во учењето на странски јазици
- Тешко прави забелешки зашто не може да слуша и пишува во исто време
- Заради спорото читање и пишување, постојано е во временски теснец
- Може да остава впечаток на неефикасност и заборавеност, без оглед на тоа колку се труди
- Може да манифестира невротски симптоми или поблаги облици на нарушување во однесувањето зашто има лоша слика за себе
Детето со дислексија има потреба од:
Љубов и прифатеност
Чувство за заштитеност и сигурност
Потврдување на сопствената личност
Да биде признато и успешно
Да биде слободно
