Малите деца се прекрасни суштества со многу потенцијал, но емоционалната контрола не им е силна страна. Радоста, тагата, возбудата или стравот често ги изразуваат преку однесувања што за возрасните изгледаат чудно – а понекогаш и вознемирувачки.
Иако повеќето од овие навики се безбедни и природен дел од развојот, ако не се насочат правилно, може да прераснат во несакани однесувања. Еве кои се најчестите и што можат родителите да направат:
Удирање со глава
Оваа навика може да се појави кај бебиња на возраст од околу 9 месеци и да трае до периодот кога ќе наполнат 2 години. На изглед е застрашувачка – детето може да се удира со глава во подот, ѕидот или мебелот, па дури и до 80 пати во минута! Зошто го прави тоа? Обично затоа што не знае како да се ослободи од лутина, стрес или напнатост.
- Што да направите?
Прво, обидете се да утврдите дали се случува по некој стресен настан. Потоа, преку игра и движење, помагајте му да ја ослободи таа енергија: трчање, градење со коцки, пуштање змеј – сите се добри активности. Пред спиење воведете нежен, ритмичен ритуал – на пример, тивок танц заедно.
Копање во нос
Децата често си го копаат носот кога им е досадно, кога се уморни или под стрес. Иако изгледа нехигиенски, тоа за нив е еден вид на смирувачки механизам.
- Што да направите?
Ако го прави од досада, понудете активности како цртање, бојадисување или играње со пластелин. Можете да му покажете како да го „чисти“ носот со марамичка – тоа е поприфатлив начин. И објаснете му зошто е важно да си ги мие рацете после тоа, секогаш.
Тантруми (избувливи испади)
Тантрумите се нормален дел од растењето. Настануваат кога детето се чувствува немоќно, фрустрирано, гладно или кога нешто му е непријатно. Валкање, плачење, викање, па дури и удирање – се дел од ова однесување.
- Што да направите?
Не реагирајте со лутина – тоа само го потхранува тантрумот. Наместо тоа, бидете трпеливи и сè додека не помине – не влегувајте во конфликт. Кога ќе заврши, прегрнете го, покажете разбирање и понудете утеха. Детето така ќе научи дека сте тука за него, дури и кога е најтешко.
Немојте да се плашите од мастурбација
Децата понекогаш ги истражуваат своите интимни делови – не затоа што тоа е сексуално, туку затоа што го истражуваат сопственото тело. Иако родителите се чувствуваат непријатно ако тоа се случува јавно – важно е да се знае дека ова е нормално однесување.
- Што да направите?
Објаснете му на детето дека може да го истражува своето тело кога е само – на пример, во бањата. Кажете му дека интимните делови не се покажуваат пред други, и никој не треба да ги допира без дозвола. Со тек на време, воведете разговори за приватност и телесна автономија.
Цицање палец
Сисањето палец почнува кај бебиња на 5 месеци и може да трае до 5-годишна возраст. Го прават кога се чувствуваат несигурни, досадуваат или бараат утеха. Проблем настанува ако навиката продолжи да влијае на говорот или развојот на забите.
- Што да направите?
Понудете активности што ќе ги зафатат рацете и устата – дување меурчиња, пеење, повторување звуци. Игри со пластелин се одлични, а секој мал успех пофалете го. Не го карајте ако повторно си го стави палецот во уста – бидете трпеливи.
Гризење
Многу мали деца не сфаќаат дека гризењето боли. Прво ќе гризнат од љубопитност – ќе видат како ќе реагирате. Ако врескате, тоа ќе им биде интересно и ќе сакаат повторно да го направат.
- Што да направите?
Понудете му нешто „легално“ за гризење – мека плишана играчка или глодалка. Таа може да помогне во ситуации кога е фрустрирано или под стрес.
Детските навики понекогаш знаат да изгледаат загрижувачки, но повеќето се сосема природен дел од развојот. Наместо да ги казнувате, обидете се да ги разберете. Со љубов, трпеливост и јасна комуникација – ќе помогнете вашето дете да прерасне во сигурна, самосвесна личност.
