Овчите сипаници или варичелата се една од најчестите заразни болести кај децата, особено во предучилишна возраст. Причинител на болеста е вирусот varicella zoster, а инфекцијата најчесто се пренесува по капков пат, при близок контакт со заболено лице. За овој проблем што ги погодува најмалите членови на семејството, зборува педијатарката д-р. Татјана Лесар.
Иако овчите сипаници можат да се појават и во возрасна доба, во најголем дел од случаите инфекцијата настанува во раното детство. Како што објаснува д-р Лесар, првите симптоми се јавуваат „еден до два дена пред појавата на карактеристичниот осип, со неспецифични знаци како што се главоболка, зголемена температура, повраќање и замор“.
Заразата се шири многу лесно – ризикот е поголем од 80%
Инфекцијата со овчите сипаници се пренесува преку директен контакт со заболено лице, односно преку капки, плунка и респираторен секрет. Вирусот навлегува во организмот преку слузницата на дишните патишта и очната спојница.
Познато е дека овчите сипаници се многу заразни. Како што вели д-р Лесар:
„Борaвок во иста просторија со лице што има водени сипаници значи веројатност за зараза поголема од 80 проценти.“
Како и кај секој друг вирус, постои инкубациски период. „Тоа е времето кога вирусот преку слузницата навлегува во организмот, се размножува и преку крвта се шири во различни органски системи. Трае од 10 до 21 ден“, додава таа.
Од првите симптоми до појавата на осипот
На родителите можеби нема веднаш да им биде јасно дека станува збор за варичела, но преку консултација со лекар, воспитувач или други родители чии деца имаат слични симптоми, може да се дојде до одговор.
Неколку дена по првите симптоми, се појавуваат и промени на кожата. Д-р Лесар објаснува:
„Во почеток изгледаат како ситни црвеникави точки (макули) што можат да се појават на кој било дел од кожата и на слузниците. Во наредните часови тие се претвораат во мали, со црвенило опкружени меурчиња (везикули). За ден-два, содржината во меурчињата се заматува, тие пукаат, се сушат и заздравуваат со формирање красти, по кои вообичаено не остануваат лузни.“
Детето е заразно ден или два пред појавата на осипот, за време на неговото избивање и додека меурчињата не се претворат во красти. Овој период обично трае од три до седум дена, што го прави ширењето на болеста тешко контролирано.
Како да му помогнете на детето
Најдобар начин да му се олесни периодот на непријатност и чешање е користење на пени, гелови, креми или спрејови што ја ладат и смируваат кожата, за да се избегне чешање и кинење на крастите.
Зголемена температура е чест симптом. Д-р Лесар објаснува дека „температурата треба да се намали ако е повисока од 38°C (мерена под мишка), односно ако е над 38.5°C (мерена во уво или ректално).“
Можни компликации и кога да се јавите кај лекар
Поголемите компликации се ретки, но можат да се појават поради дејството на вирусот. Како посериозни компликации се наведуваат воспаление на белите дробови, воспаление на срцевиот мускул и енцефалитис.
Компликации може да настанат и како последица на секундарна бактериска инфекција на кожата. Родителите треба веднаш да се јават на лекар ако детето има некој од следниве симптоми:
- Општа слабост и лоша состојба
- Висока температура што не спаѓа
- Изразена кашлица
- Промена во однесувањето — поспаност, раздразливост и слично
