Пелтечењето е нарушување што влијае на флуентноста на говорот. Луѓето кои пелтечат знаат што сакаат да кажат, но имаат проблем да го изговорат. Ако текот на говорот е нарушен, детето ќе покаже некои од следниве знаци:
- Повторување на гласови, зборови или фрази (на пр. ааааа тоа тоа тоа може).
- Продолжување или растегнување на звуците (на пр. ммм-мајка).
- Блокирање (моменти кога не се слуша звук кога некое лице се обидува да зборува).
- Невербални движења како што се движења на главата, трепкање и гримаси на лицето.
- Дете кое веќе пелтечи може повеќе да пелтечи кога е возбудено и нервозно. Исто така и ако има ограничено време за зборување или е уморно.
Причини
Причините за пелтечење не се целосно јасни, но некои од факторите кои можат да придонесат вклучуваат:
Иако постои шанса вашето дете да го надмине проблемот по природен пат, невозможно е да се предвиди кои деца ќе закрепнат без терапија. Истражувањата покажуваат дека терапијата за пелтечење има значително подобри резултати кај децата од предучилишна возраст отколку кај постарите деца или возрасните
Генетски фактори: Пелтечењето често се појавува во семејства, што сугерира дека генетиката може да игра улога.
Развојни фактори: Пелтечењето најчесто се појавува кај децата на возраст од 2 до 6 години, кога говорот и јазикот брзо се развиваат.
Невролошки фактори: Некои истражувања укажуваат дека пелтечењето може да биде резултат на разлики во мозочната активност која го контролира говорот.
Психолошки фактори: Емоционалниот стрес и анксиозност може да ги влошат симптомите на пелтечење, иако не се сметаат за примарни причини.
Заблуди
- Нивото на интелигенција и емоционалните проблеми не предизвикуваат пелтечење.
- Стилот на родителство и типот на личност не предизвикуваат пелтечење.
- Анксиозноста и стресот може да го влошат пелтечењето, но не го предизвикуваат.
- Пелтечењето не е предизвикано ниту од копирање на други деца или возрасни.
Кога најчесто започнува пелтечењето?
Почетокот може да биде ненадеен или постепен. Повеќето деца почнуваат да пелтечат на возраст од 2 до 6 години, кога децата почнуваат да ги спојуваат зборовите во кратки реченици. Но, нема сите деца кои почнуваат да пелтечат и да продолжат.
Некои деца кои почнуваат да пелтечат ќе закрепнат без третман, додека други ќе продолжат да пелтечат. Не може да се предвиди на кои деца ќе им биде потребна терапија, а кои природно ќе закрепнат.
Пелтечењето може да варира во обем со текот на времето, па дури и во текот на денот. Во раното детство е дури и почесто кај момчињата. Некои деца кои пелтечат може исто така да избегнуваат да зборуваат во одредени ситуации (на пр. на телефон). Или да користат одредени зборови, па дури и да разговараат со одредени луѓе.
Кога да побарате помош?
Ако забележите дека вашето дете пелтечи повеќе од шест месеци, има значителни тешкотии во комуникацијата, или пелтечењето предизвикува емоционални или социјални проблеми, важно е да побарате помош од логопед.
Иако постои шанса вашето дете да го надмине проблемот по природен пат, невозможно е да се предвиди кои деца ќе закрепнат без терапија. Истражувањата покажуваат дека терапијата за пелтечење има значително подобри резултати кај децата од предучилишна возраст отколку кај постарите деца или возрасните.
