Училиштето често нè учи дека најважно е да го знаеме точниот одговор. Но, вистинскиот живот ретко нуди едноставни решенија. Кога децата ќе се соочат со неизвесна ситуација, многумина едноставно „се замрзнуваат“ и не знаат што да направат.
Професорот Бидан Пармар од Универзитетот во Вирџинија, кој претходно соработувал со Харвард, смета дека снаоѓањето во непознати околности е една од најважните животни вештини. Според него, децата треба да се учат на тоа од најрана возраст.
Потрага по богатство како животна лекција
Пармар ја развива оваа вештина кај своите деца, внуци и внуки преку летна игра – потрага по богатство. Секоја година осмислува предизвици слични на „escape room“, со многу малку инструкции. Децата добиваат траги кои на прв поглед изгледаат бесмислено, како на пример кесичка желе бонбони, и самите мораат да откријат што тоа значи. Можеби ќе ги избројат бонбоните по бои и ќе сфатат дека бројките одговараат на букви – што ги води до следната трага.
Кога биле помали, брзо се фрустрирале и веднаш барале решение. Но денес се пострпливи, повеќе соработуваат и експериментираат. Така учат важна лекција: да се биде паметен не значи секогаш да се знае одговорот, туку да се пробуваат различни пристапи, да се учи од грешките и да не се откажува.
Пет совети за родители
Ако сакате вашите деца полесно да се носат со неизвесноста, мора вие да бидете нивен пример. Еве што препорачува Пармар:
1. Покажете дека незнаењето е можност за учење
Објаснете му на детето дека е во ред да не го знае веднаш одговорот. Пофалете го за трудот да дојде до решение само. Неизвесноста често значи дека се наоѓа пред предизвик од кој може многу да научи.
2. Наместо решение – понудете насока
Природно е родителот да „вскокне“ и да го реши проблемот, но така му ја одземате шансата да порасне. Наместо тоа, поставувајте прашања: „Што би можел да пробаш?“, „Што мислиш дека ќе се случи?“
3. Бидете отворени за вашите лични предизвици
Не мора да ги криете сопствените дилеми. Ако е соодветно, споделете со детето како носите одлуки и како се справувате со непознати ситуации – смирено и љубопитно, а не во паника.
4. Поттикнувајте креативни активности
Музика, цртање, глума и слични активности се одличен начин за вежбање снаоѓање во нови околности. Преку игра децата истражуваат, ја развиваат фантазијата и гледаат последици од своите одлуки.
5. Обезбедете им стабилна основа
Дете што е наспиено, нахрането и има поддршка од семејството полесно се справува со предизвици. Здравиот начин на живот им помага да размислуваат јасно и да останат смирени кога ќе се соочат со непознато.
Мала вежба, голема лекција
Пармар вели дека неговата потрага по богатство не ги решава сите проблеми, но секој пат кога детето ќе каже: „Ајде да пробаме нешто друго“ наместо да се откаже – тоа расте. И секој пат кога ќе го види родителот како смирено ја прифаќа неизвесноста, станува поотпорно.
