Многу воспитни практики кои некогаш се сметале за нормални, денес се почесто се преиспитуваат. Иако застареното не значи нужно и лошо, во некои случаи фразите што се пренесувале од генерација на генерација може да имаат штетно влијание врз емоционалниот развој на децата. Некои родители само го повторувале она што им го зборувале нивните родители, но како децата растеле, некои станале терапевти, советници и истражувачи на човечкото однесување – и многумина заклучиле дека овој пристап повеќе не е соодветен. Значи, ова се фрази кои, според експертите, можат да делуваат емоционално штетно и кои родителите треба да ги избегнуваат.
- „Немаш од што да се плашиш“.
Семејниот советник Рене Џејн нагласува дека стравот што го чувствуваат децата не е замислен, туку реален, дури и ако е ппоттикнат од „лажна тревога“. Анксиозноста покренува механизам за преживување во телото и умот на детето, а игнорирањето на ова чувство испраќа порака дека нивните емоции се неважни. Децата може дури и несвесно да го зголемат својот страв за да привлечат внимание на она што ги вознемирува. Џејн препорачува родителите да ги признаат и да ги потврдат чувствата на своето дете, наместо да ги отфрлаат.
- „Пречувствителен/а си“.
Според терапевтот Глорија Брам, оваа фраза може да биде форма на емоционална манипулација, позната како излудување (англ. gaslighting), особено ако доаѓа по навредлив коментар. Кога родителите ја омаловажуваат емоционалната реакција на детето и ја префрлаат одговорноста за конфликтот врз детето, тоа ја поткопува самодовербата на детето.
Фразата имплицира дека длабоките емоции се нешто негативно, нешто што децата треба да го сокријат или променат. Брам истакнува дека чувствителноста е природна особина, а не слабост. Критикувањето на децата за нивната емотивност всушност го ускратува нивното право да бидат тоа што се.
- „Ќе биде како јас ќе кажам и никако поинаку“.
Психологот Шерон Салин предупредува дека оваа фраза го одразува авторитарниот стил на родителство заснован на моќ и недостаток на емпатија. Таквиот пристап ги игнорира потребите и чувствата на детето, создавајќи атмосфера во која нема простор за дијалог. Наместо да се охрабрува учењето и личниот раст, фокусот е единствено на резултатите и послушноста.
Салин посочува дека родителското совршенство не е ниту реалистично ниту здраво, а да им се даде простор на децата да учат и самостојно да се изразуваат, ја гради нивната самодоверба. Отвореноста, поддршката и подготвеноста за разговор носат поздрава динамика на долг рок.
- „Престани да плачеш или ќе ти дадам причина за плачење“.
Според советникот Лари Мишел, оваа реченица го учи детето дека изразувањето емоции е опасно и може да доведе до дополнителна казна. Со текот на времето, ова може да предизвика емоционално потиснување и тешкотии во справувањето со сопствените чувства во зрелоста. Наместо детето да научи како да ја обработува тагата, стравот или фрустрацијата, тие учат како да ги сокријат. Мишел истакнува дека ваквите закани го отежнуваат развојот на емоционалната интелигенција.
- „Многу сум разочаран/а од тебе“.
Советничката Клер Вајсман нагласува дека ваквите реченици, како и коментарите како „Ти ми си товар“, може сериозно да го нарушат чувството за самопочит кај детето. Наместо да изразуваат поддршка, ваквите изјави создаваат емотивен товар и чувство на срам.
Вајсман препорачува користење на охрабрувачки реченици кои ќе му помогнат на детето да се чувствува сакано и прифатено. Примерите вклучуваат: „Знам дека се трудиш“ или „Горд/а сум на тебе што се трудиш“. Ваквиот пристап поттикнува развој на самодоверба и сигурност во родителската љубов.
