На прва, да се има дете кое е пристојно, љубезно и секогаш подготвено да помогне изгледа како сон на секој родител. Дете кое дели играчки, вели „ве молам“ и „благодарам“ и ретко влегува во конфликти – што повеќе би можеле да посакате? Но, експертите предупредуваат: под таа совршено учтива надворешност понекогаш се крие проблем што може да има длабоки последици – а тоа се нарекува прекумерно угодување на другите.
Ако вашето дете постојано ги става потребите на другите пред своите, избегнува конфликти по секоја цена или е вознемирено од самата помисла да разочара некого, можеби не е само „добро воспитување“, туку модел на однесување што може да биде штетен.
Зошто угодувањето на другите не е безбедно?
Кога децата постојано ги ставаат потребите на другите луѓе пред своите, тие можат да изгубат контакт со сопствените желби и чувства. Ова сериозно ја поткопува нивната самодоверба. Со текот на времето, им станува сè потешко да кажат „не“ или да се заложат за себе, што подоцна може да доведе до вознемиреност, прегорување или проблеми во меѓучовечките односи, сметаат експертите.
Децата кои постојано им угодуваат на другите можат да станат лесни цели за манипулација бидејќи се учат дека нивната вредност е поврзана со тоа колку се „корисни“ или пријатни за другите, наместо да развијат свој став и граници.
Долгорочни ризици од хронично угодување
Како што објаснува д-р Џозеф Лаино, клинички психолог, децата кои хронично им угодуваат на другите се изложени на ризик од развој на ниска самодоверба, конфузија околу сопствениот идентитет и тешкотии при поставување здрави граници. Таквите деца често зависат од надворешно одобрување, што може да предизвика вознемиреност, стрес и постојан страв од разочарување на некого.
Потиснувањето на сопствените потреби на крајот може да доведе до емоционална исцрпеност, чувство на гнев, па дури и депресија. Како возрасни, тие често имаат проблеми да се заложат за себе и влегуваат во неурамнотежени врски во кои секогаш ги ставаат потребите на другите пред своите.
Како да препознаете дека детето е секогаш угодува и попушта?
Важно е да се направи разлика помеѓу пристојност и љубезност и однесување што е штетно за детето. Децата кои се склони да угодуваат често:
- Претерано се извинуваат, дури и кога нема потреба за тоа
- Постојано бараат одобрување („Дали е ова добро?“, „Дали си лут(а) на мене?“)
- Ретко велат „не“, дури и кога не сакаат нешто
- Прават работи само за да им се допаднат на другите, на пр. се преправаат дека им се допаѓа музика што всушност не им се допаѓа
- Избегнуваат конфликти по секоја цена
- Тешко поставуваат граници и честопати преземаат повеќе одговорности отколку што можат да се справат
„Клучната разлика е во тоа што овие деца не само што сакаат да бидат љубезни, туку ги жртвуваат и сопствените потреби за да ги задоволат другите, без разлика дали се врсници, наставници или родители“, сметаат експертите.
