Родителите често велат: „Моето дете ништо не сака да ми каже за својот ден.“ Психотерапевтката Ејми Морин, објаснува дека клучот е во поставување внимателни и отворени прашања кои го поттикнуваат детето да размислува, споделува и учи да ги изразува своите емоции.
Таквиот пристап не само што создава содржаен разговор помеѓу родителите и децата, туку и помага кај децата да се развие емоционална свесност, емпатија и ментален раст – способност да учат од искуства и грешки.
Како да го поттикнете детето да раскаже за својот ден
Класичното прашање „Како беше во училиште?“ ретко води до подолг разговор. Наместо тоа, Морин препорачува седум едноставни прашања кои отвораат дијалог и им помагаат на децата подобро да се разберат себеси и другите.
- Што ти беше најубаво денес?
Со ова прашање го насочувате детето да се присети на позитивни моменти. Кај децата кои не го сакаат особено училиштето, фокусирањето на убавите нешта може да помогне во развивање на оптимизам и благодарност. Родителите можат да дадат и свој пример: „Мене најубав дел од денот ми беше прошетката во паузата. А тебе?“
- Дали направи некоја грешка денес – и што научи од неа?
Морин нагласува дека е важно децата да научат дека грешките се дел од учењето.
Отворениот разговор ги ослободува од срам и им помага да ги гледаат грешките како прилика за раст. Можете да прашате: „Дали се случи нешто што следниот пат би го направил/а поинаку?“
- Кој те направи горд/а денес?
Ова прашање ја насочува внимателноста кон другите и поттикнува емпатија. Децата така учат да го препознаат трудот, добрината и успесите на своите врсници. На пример: „Другарка ми ја заборави ужината, па ја поделив мојата со неа.“
- Што би направил/а за денешниот ден да беше уште подобар?
Со ова прашање му помагате на детето да ги препознае своите фрустрации, но без да се задржува на нив. Го поттикнува на размислување за решенија и желби. „Да имав магичен стап, би го продолжил времето за ликовно“ – е типичен одговор што открива како детето го доживува денот.
- Дали му помогна на некого денес?
Овие прашања создаваат чувство на заедништво и добрина. Кога ги поставуваме редовно, децата почнуваат сами да бараат прилики да им помогнат на другите.
- Што најинтересно научи денес?
Наместо да се фокусирате само на оценки, ова прашање го насочува разговорот кон љубопитноста и радоста од учењето. Децата така споделуваат што навистина ги фасцинира, а не само што било „на тестот“.
- Дали има нешто ново што би сакал/а да пробаш?
Морин препорачува ова прашање за да ги поттикнете децата да истражуваат и да излегуваат од својата комфорна зона. Целта не е совршенство, туку храброст и подготвеност да се учи. Може да прашате: „Постои ли некој клуб или активност што би сакал/а да ја пробаш само еднаш?“
Кога наместо едноставно „Како беше?“ ќе поставите прашања што отвораат дијалог, му покажувате на детето дека навистина сакате да го слушнете. Таквите разговори ја градат довербата, ја зајакнуваат емоционалната врска и му помагаат на детето да расте во свесна и сигурна личност. Љубовта на родителот треба да носи сигурност, но кога таа е непредвидлива и полна со изливи на лутина, децата живеат во постојан страв и напнатост.
