ПИШУВА:
Прим. д-р Методија Томевски
специјалист педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
ЗАБЛУДИ И ФАКТИ ЗА ВАКЦИНИТЕ (2)
ЗАБЛУДА БР. 4: ПРИРОДНИОТ ИМУНИТЕТ Е ПОДОБАР ОД СТЕКНАТИОТ СО ВАКЦИНИРАЊЕ?
Погрешно.
Непочитувањето на актуелниот календар само го зголемува ризикот невакцинираното дете навреме, да биде изложено и да заболи од одредена заразна болест за која постои програмирана програма и роковник
Имено, понекогаш, природно стекнатиот имунитет, со прележување на одредена заразна болест, може да биде подобар. Но, тоа е ретко, се среќава кај деца кои имаат вроден, наследен или за прв пат кај нив да се случи, да се родени со многу силен имунолошки капацитет. Ризикот кај поголемиот број деца, со просечен имунолошки капацитет, постои и е прилично висок. Невакцинираните деца, на пример, од морбили, можат да развијат бројни компликации, како: тешка форма на пневмонија, воспаление на средното уво, на синусите, на срцето, на мозочните опни, па дури и на мозокот, па се до фатален исход. Со вакцинирањето внесуваме антиген со кој сакаме да го предизвикаме организамот да произведе антитела, и при соочување со причинител на одредена заразна болест, да биде неутрализиран причинителот, или да помине со многу лесна клиничка слика и да не предизвика никакви последици. Уште еден факт, кај нас во текот на епидемијата од морбили: сите деца без исклучок беа деца кои немаа примено вакцина.
Најилустративен пример за значењето на вакцините претставува историјата за една од најтешките заразни болести, ВАРИОЛА ВЕРА, до откривањето на вакцината и децениската примена во целиот свет, остана запаметена како најсмртоносна болест каде смртноста се движеше од 20 до 40 % проценти од заразените. Се смета дека во 20-от век починале помеѓу 300 и 500 милиони деца и возрасни. Вакцината го спаси човештвото од оваа високо смртоносна заразна болест, сега тој вирус се чува само во уште две лаборатории. Детската парализа исто така во најголем дел од светот е ерадицирана, но се уште ја има само уште во неколку мали сиромашни држави. Од оваа болест илјадници деца остануваа осакатени за цел живот. Пример: При заболување на дете од морбили, смртен исход изнесува 1 : 500 до 1000, а потешка алергиска реакција е можна на 1 : 2.000.000 вакцинирани деца.
ЗАБЛУДА БР. 5: ПОБЕЗБЕДНО Е ДА СЕ ПРОРЕТЧИ ДАВАЊЕТО НА ВАКЦИНИ?
Погрешно.
Не постои ниеден научен доказ или истражување за ваквото мислење. Непочитувањето на актуелниот календар само го зголемува ризикот невакцинираното дете навреме, да биде изложено и да заболи од одредена заразна болест за која постои програмирана програма и роковник.
ЗАБЛУДА БР. 6: СЕПАК, ВАКЦИНИТЕ НЕ СЕ БЕЗБЕДНИ?
Погрешно.
Вакцинацијата т.е. имунизацијата спаѓа во најфантастичните успеси и откритија во медицината. Таа не само што спасува милиони деца од бројни тешки заразни, а некои и смртоносни болести, туку таа е една од најдоходовните инвестиции и не само во здравството туку и воопшто и во економијата. Имено, има економетриски пресметки дека инвестиран еден долар во имунизација заштедува 16 долари во здравството, а инвестирањето во севкупната примарна превентивна здравствена заштита на државата и враќа дури и до 19 % зголемување на бруто националниот приход. Нобеловецот Милтон Фридман вели: „Нема држава што може да произведе толку многу добра и пари колку што еден болен народ може да потроши“.
Со вакцинирањето внесуваме антиген со кој сакаме да го предизвикаме организамот да произведе антитела, и при соочување со причинител на одредена заразна болест, да биде неутрализиран причинителот, или да помине со многу лесна клиничка слика и да не предизвика никакви последици
ОСВРТ ВО ВРСКА СО ЗАКОНСКАТА РЕГУЛАТИВА ВО ЕВРОПСКИТЕ ЗЕМЈИ И КАЈ НАС
Точно е дека во некои европски земји не се задолжителни сите вакцини што се кај нас задолжителни, но, ако сакате Вашето дете да го запишете во која било државна установа, без целосно реализиран и пополнет календар за имунизација, не можете. Причината е јасна за секаде во светот па и кај нас, бидејќи колективното здравје секогаш е пред личното. Но факт е и тоа дека иако не се сите задолжителни, сепак, опфатот е висок и е над 90 %.
Коментарите од типот дека кадарот т.е. лекарите не се доволно обучени ниту посветени, не е точен. Тоа не се однесува на педијатрите во ПЗЗ, кои покриваат само околу 30-тина проценти од детската популација. Останатите 70 % се препуштени на семејните лекари. Имаат ли они доволно мотив, време и интерес па и емпатија, да се ангажираат, но не само да се ангажираат, туку би требало да се посветат. Така можат само оние кои својата професија ја сметаат за мисионерска, а не само професија. Факт е дека они немаат доволно време да се посветат 100 % за популација од само околу 20 %, која е во фаза на раст и развој, која треба да гради свои добри навики, свој животен стил, а дефакто минува низ сцили и харибди. Значи, ако сакаме да го вратиме правото на детето на свој педијатар, кој ќе се грижи за целокупното негово здравје, треба да го вратиме деценискиот успешен холистички државен диспанзерски организационен модел. За таа цел ни е потребна НАЦИОНАЛНА КАДРОВА ПОЛИТИКА, за кое ЗПМ од 2001-та година се залага, а резултатите ги гледате.
POST SCRIPTUM: Претходните месеци видовме како може една досега непозната заразна вирусна болест да совлада не само мали држави и народи со слаба економија, туку дека може да совлада и моќни па дури и најмоќни, па дури целиот свет, да нанесе огромни човечки жртви, да ја парализира економијата – стопанството, да ги затвори луѓето дома, да им го одземе најсветото право на слобода на движење и работење, и без доволно јасна прогноза до кога сето ова ќе трае и какви се последици, материјални и нематеријални, краткорочни и долгорочни ќе остави – ќе покаже времето. Но од оваа елементарна природна непогода до катастрофа, веројатно ќе произлезе и корист, имено конечно човекот ќе сфати некои вонвременски парадигми и вистини дека Хипократовата максима дека: НЕ Е СЕ ВО ЗДРАВЈЕТО, НО СЕ БЕЗ ЗДРАВЈЕ Е НИШТО. Исто така мора да се ребрендира дефиницата за здравје дека ДУХОВНОТО, ПСИХИЧКОТО И СОЦИЈАЛНОТО ЗДРАВЈЕ ДАЛЕКУ, ДАЛЕКУ ГО НАДМИНУВА МАТЕРИЈАЛНОТО, И АМИН ЗА СИТЕ ВРЕМИЊА.
Коментарите од типот дека кадарот т.е. лекарите не се доволно обучени ниту посветени, не е точен. Тоа не се однесува на педијатрите во ПЗЗ, кои покриваат само околу 30-тина проценти од детската популација. Останатите 70 % се препуштени на семејните лекари. Имаат ли они доволно мотив, време и интерес па и емпатија, да се ангажираат, но не само да се ангажираат, туку би требало да се посветат. Така можат само оние кои својата професија ја сметаат за мисионерска, а не само професија. Факт е дека они немаат доволно време да се посветат 100 % за популација од само околу 20 %, која е во фаза на раст и развој, која треба да гради свои добри навики, свој животен стил, а дефакто минува низ сцили и харибди. Значи, ако сакаме да го вратиме правото на детето на свој педијатар, кој ќе се грижи за целокупното негово здравје, треба да го вратиме деценискиот успешен холистички државен диспанзерски организационен модел
Целото човештво, и богати и сиромави, и млади и стари, излезот го гледа во пронаоѓање на безбедна вакцина, што побрзо.
Сега веќе вакцината е произведена и започна да се применува, во Русија, Велика Британија, но и во целиот свет. Најавена и кај нас дека наскоро ќе пристигне.
Но!? Што правиме со оние возрасни луѓе, па дури и доста образовани, кои не веруваат на ова што му се случува на целиот свет, па и во нивниот комшилук, но се уште не и ним лично? Таквите личности, коишто, за жал, претставуваат и некаков авторитет, и нивниот став има влијание кај одреден процент просечни луѓе, тие веќе претставуваат одредена закана за пошироката јавност и можат до извесен степен да ги компромитираат успесите на меродавните институции, како и на оние совесни граѓани, кои ги почитуваат беспрекорно предложените мерки на претпазливост, таквите луѓе можат да нанесат дополнителна штета. ЛЕК за „ВАКВАТА БОЛЕСТ“? Единствено решение е ОБРАЗОВАНИЕ И ВОСПИТАНИЕ И ПОВТОРНО ОБРАЗОВАНИЕ И ВОСПИТАНИЕ, ПОЕДИНЕЧНА И КОЛЕКТИВНА КУЛТУРА И ПИСМЕНОСТ ВО ПРАВА СМИСЛА НА ОВИЕ ВЕРТИКАЛИ.
Ќе ја завршам оваа сторија со една позната латинска парадигма:
“GUTTA CAVAT LAPIDEM, NON VI SED SAEPE CADENDO”.
„Капката го длаби каменот, не со својата сила, туку со своето често паѓање“.
(Крај)
