ПИШУВА:
Прим. д-р Соња Петровска
педијатар-пулмоалерголог
♦♦♦♦♦♦♦
Што ја предизвикува оваа алергија?
Алергија се развива кај оние деца, каде што имунолошкиот систем на телото реагира на одредени супстанци како да се закана за организмот, со создавање на антитела за борба против нив. Таквите супстанции се нарекуваат алергени.
Кога организмот стапува во контакт со алерген, при секој следен контакт со алергенот ќе генерира повеќе антитела и хистамин ослободувачки медијатори, кои што водат кон развојот на поизразена алергиска реакција. Тие супстанци ги предизвикуваат симптомите во носот, грлото, очите и другите делови од телото.
Во светот, оваа болест е застапена кај 10-30% од населението. Поленот се шири со ветерот, доаѓа во контакт со очите и кожата или може да се вдише. Поленот може да биде од дрва, треви, корови или да биде од мувла.
Пациентот може сам да ја открие карактеристичната алергиска тријада: солзење на очите, знаци на риносинузитис или ринитис, кашлица, спазам на бронхиите
За справувањето со сезонските алергии, понекогаш е доволно само да се знае кога овие алергени се најчести во воздухот, за да може да се избегнат. Количината на полен од растенија на кои сте алергични, не може точно да се одреди во воздухот. Важно е да се знае на што е пациентот алергичен и како да ги лекува своите специфични тегоби. Различни видови на полен превладуваат во различни сезони. Помеѓу јануари и април, поленот обично се ослободува од дрвјата, вклучувајќи борови, бреза и топола. Во текот на летните месеци доминира полен од трева, а во есенските – полен од плевел.
Различни видови на полен превладуваат во различни сезони. Помеѓу јануари и април, поленот обично се ослободува од дрвјата, вклучувајќи борови, бреза и топола. Во текот на летните месеци доминира полен од трева, а во есенските – полен од плевел
Симптомите на алергија обично траат неколку недели и месеци, а пациентите се жалат на чешање во носот, грлото и очите. Пациентите со алергии вообичаено немаат треска. Тие имаат сува кашлица и бистар секрет од носот. Некои луѓе може да имаат симптоми на астма, како кашлица, отежнато дишење и чувство на стегање во градите.
Со цел да се намалат шансите за развој на алергиски реакции, се препорачува да се остане дома кога количината на полен е најголема (од утринските часови па се до попладневните часови). Ако треба да се излезе надвор, постојат неколку чекори кои можат да ги намалат шансите за доаѓање во контакт со алергени. Заштитните очила ги штитат очите, а примената на мала количина вазелин во внатрешноста на ноздрите може да спречи некои алергени да влезат во носот. Ако не постои начин да се избегне косење на тревникот или корнење на плевелите, треба да се носи маска со филтер за заштита од алергени.
Немојте да ја сушите облеката надвор, бидејќи поленот може да се внесе дома со облеката.
Минимизирање на ризикот од контакт со алергени
Невозможно е да се отстранат сите алергени од воздухот во внатрешноста на куќата, но постојат чекори кои можат да помогнат да се намали нивото на изложеност. Треба да се чуваат прозорците затворени – ова е едноставна мерка. Кога температурата ќе почне да расте, треба да се користи климатизерот во куќата и во автомобилот. Пожелно е да се користат посебни филтри за воздух и да се вршат редовни чистења на филтрите. Одржувањето на сув воздух во домот помага да се спречи растот на други алергени, како што е мувлата. Домот треба да се чисти со правосмукалка, која има посебен филтер, а се користи влажна крпа за бришење на подот и мебелот со цел да се собере поленот, а со тоа да се намали можноста за контакт со полен.
Симптоми
Пациентот може сам да ја открие карактеристичната алергиска тријада:
- солзење на очите;
- знаци на риносинузитис или ринитис;
- кашлица, спазам на бронхиите.
Пациент со сезонска алергија може да открие и други симптоми:
- чешање на очите и нивно црвенило и оток;
- фотофобија, зголемено солзење;
- кивање, чешање во носот;
- отежнато назално дишење, назална конгестија;
- бистар секрет од носот;
- засипнатост на гласот;
- се јавува болка во увото;
- уртикарија, атопичен дерматитис;
- главоболка, телесна температура може да се зголеми;
- бронхоспазам и специфична поленска астма.
Не секој има алергиски манифестации на бронхоспазам. Тие нема да се манифестираат ако се преземени навремени превентивни мерки.
Ако имате изразена сезонска алергија, вашиот доктор може да препорача да направите кожни алерголошки тестови или тестови за алергија од крвта за да дознаете токму кои алергени се причина за активирањето на симптомите
Дијагноза
Искусен алерголог лесно може да ги дијагностицира сезонските алергии. Тој го испитува пациентот, собира податоци за тоа какви тегоби има, со цел да ја исклучи можноста од други болести. Со цел точно да се одреди можниот алерген, се изведуваат специјални алерголошки тестови.
Лекување
Изборот на лекови зависи од сериозноста на болеста, периодот на полени и карактеристики на пациентот. Главната цел на лекувањето е да се заштити детето од ефектите на алергените врз ранливите органи, а со тоа и елиминирање на знаците на болеста. Лековите за алергија се поделени во следниве групи:
- Антихистаминици може да ви помогнат во олеснување на тегобите: кивање, чешање, течење на носот и насолзени очи. Примери на орални антихистаминици вклучуваат лоратадин, цетиризин и фексофенадин.
- Деконгестиви: Таблети како псеудоефедрин, може да обезбедат привремено олеснување од затнатиот нос. Деконгестиви, исто така, има во форма на спреј за нос, како што се оксиметазолин и фенилефрин, но може да се користат само неколку дена по ред. Долгорочната употреба на деконгестиви за нос може да ги влошат симптомите со потенцирање на конгестијата.
- Кромолин натриум спреј за нос може да ги олесни симптомите на алергијата и нема сериозни несакани ефекти, иако е најефикасен кога ќе започнете со користење пред почетокот на симптомите.
Некои лекови за алергија се комбинација од антихистаминик со деконгестив. На пр. лоратадин-псеудоефедрин и фексофенадин-псеудоефедрин.
Испирање на носот со солен раствор е брз, евтин и ефикасен начин да се намали назалната конгестија, со тоа се врши и плакнење на слузницата од слуз и алергени од вашиот нос.
Алерголошки тестови
Ако имате изразена сезонска алергија, вашиот доктор може да препорача да направите кожни алерголошки тестови или тестови за алергија од крвта за да дознаете токму кои алергени се причина за активирањето на симптомите. Тестирањето може да помогне да се одреди какви чекори треба да се преземат за да се избегнат вашите специфични алергени и да се одреди кои лекови најверојатно најдобро ќе делуваат кај вас.
За некои луѓе, алерген имунотерапија може да биде добра опција. Исто така познат како десензибилизација, овој третман вклучува редовни инјекции кои содржат мали количини на супстанции кои ги предизвикуваат вашите алергии. Со текот на времето, овие инјекции ја намалуваат реакцијата на имунолошкиот систем, кој ги предизвикува симптомите. За некои алергии, може да се дадат вакцини во форма на таблети под јазикот.
