ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Д-р Сајковски, Pedijatar.mk го прославува својот прв роденден. Што претставува според Вас овој портал, кој чинам дека е единствен од ваков вид, кој во својот фокус ги има единствено и примарно децата?
Д-р сци. Сајковски: Кога станува збор за 1. роденден на Pedijatar.mk, не знам дали да го почнам овој разговор со честитка до екипата која го формираше или да им честитам на сите родители, на сите оние луѓе коишто прочитаа приближно 2000 стручни текстови оваа година. Мислам дека оваа прослава може да значи повеќе за сите оние кои сакаат да прочитаат релевантна информација за здравјето на своето дете. Оттука овој портал донесе многу новина и топлина во етерот на македонската педијатрија, а пред се, се восхитувам на целата екипа која изминатава година успеа да обезбеди врвни педијатри коишто го дадоа своето правилно, стручно мислење за низа на проблеми коишто се наоѓаат во педијатријата.
Педијатријата е наука за децата: Но детето не е човек во мало, тоа е една посебна биолошка структура којашто битно се разликува развојно во однос на возрасните и токму поради тоа има свој посебен фокус и значење. Наша основна цел како педијатри е да обезбедиме правилен раст и развој на децата, развој кој во основа ќе доведе до тоа да завршат со адолесценција и да бидат луѓе коишто добро, квалитетно и здраво ќе се вклопат во општеството и неговите структури.
Како дел од сите педијатри на Македонија и воопшто сите педијатри во светот, фасциниран сум и радосен што може да се најде ваков тип на портал каде што може да се разменат релевантни информации во однос на здравјето на децата, по медицината базирана на докази.
Достапноста на тоа да Вие имате една голема база на податоци и информации, коишто се дадени навистина од ултрарелевантни стручњаци во областа на педијатријата, а да ви се достапни деноноќно, тоа е нешто што мислам дека е најголемиот дострел на Pedijatar.mk – размена на информацијата во однос на квалитетот, стручноста и професионалноста со родителите
Родителите талкаат во морето на безбројни и непроверени информации кои може да се сретнат на Интернет, трагајќи по вистинските одговори од стручни лица. Токму тоа е она што Pedijatar.mk го разликува од другите, портал кој ја обединува педијатриската елита во земјава и на кој може да се најдат релевантни извори на информација.
Д-р сци. Сајковски: Впрочем како што читав некои текстови, а особено ми остави впечаток текстот на професор д-р Јовица Угриновски за проблемот со гугализацијата и модерното време на добивање информации од д-р Гугл. Неспорно е дека интернетот доведе до револуција во животот на човештвото, меѓутоа не доведе во ситуација да имаме размена на информации кои не се базирани на медицина на докази, туку информации коишто се индивидуални размислувања на поединци. Сметам дека она што суштински треба да го направиме е тој линк помеѓу науката, односно педијатријата и сите научни достигнувања во светот на педијатријата, да биде блиску поврзан со родителите и да им се пренесат, трансферираат релевантни информации за дијагностика и за лекување на некои болести, а плус на сето тоа и за правилен развој на нивните деца.
Лично им советувам секогаш на родителите „читајте интернет“, за мене не претставува никаков проблем да читаат, но „кога читате интернет, читајте од валидни извори“. Типичен пример за тоа, морам ова да го споменам, иако имам повеќе текстови на темата за вакцинација, типичен пример се последните две огромни студии коишто се направија во светот – едната студија која беше клиничка студија на повеќе од 33 милиони вакцини ММР и друга студија која беше на над 300 000 ММР вакцини не покажаа ниеден доказ дека ММР вакцината е врзана со аутизмот. Меѓутоа, информацијата за тие студии доаѓа од стручната фела, од педијатрите, и ние треба да ја презентираме пред родителите. Не велам дека не треба да има дијалог или разговор за многу состојби коишто се врзани за здравјето на децата, но тоа треба да биде базирано на медицина базирана на докази, а не врз база на разни ирелевантни и нестручни, манипулативни текстови.
Докторите не можат да лекуваат доколку не постојат иновациите кои доаѓаат од големите фармацевски концерни, кои секојдневно напредуваат. Па така овој простор истовремено треба да биде и место каде што ќе се престават новите препарати, новите дијагностички процедури и новите достигнувања
Се разбира дека не треба да бегаме од новините – социјалните мрежи и Гугл не се нешто што ние можеме да го избегнеме. Но, ако оставиме простор на непрофесионални лица да пишуваат… Ние како професионалци не треба љубоморно да ги чуваме нашите стручни студии, треба да ги објавуваме и така Гугл ќе добие друг имиџ, во тоа море на информации ќе се види дека има вистински стручни текстови, релевантни и издржани.
Во тој контекст е и релацијата со фармацевските компании. Имено докторите не можат да лекуваат доколку не постојат иновациите кои доаѓаат од големите фармацевски концерни, кои секојдневно напредуваат. Па така овој простор истовремено треба да биде и место каде што ќе се престават новите препарати, новите дијагностички процедури и новите достигнувања. Ефикасноста на еден лекар не се мери само по брзината и ефикасноста на неговата дијагноза, туку и од примената на квалитетен медикамент кој му стои на располагање. Затоа е непходно заемно презентирање на и промовирање на сите студии, а истите да се достапни до пошироката јавност.
Факт е дека нема бегање од гугализацијата, токму интернетот и социјалните мрежи се создадени да го олеснат животот на човекот, побрзо да се стаса до одредена информација, но за истата да има тежина треба да биде изнесена од релевантен извор.
Д-р сци. Сајковски: Основната идеја на модерната технологија која ни ги донесе Фејсбук, Инстаграм, Гугл е вмрежување на информации, кое е позитивен дел од идејата за глобално општество. Меѓутоа, за жал, во тоа вмрежување на информации се појавуваат голем број на информации коишто можат да бидат или намерно, или случајно лажни односно да се фејк њуз и тие може да доведат до одредена забуна кај фамилиите. Типичен пример за тоа е пласирање на информација дека одредена дијагностичка процедура може да доведе до појава на одредена болест. Една од последните (дез)информации во овој контекст, на пример, беше дека ако бебињата примаат К витамин ќе добијат леукемија. Тоа се апсолутно фејк, лажни вести и тоа е нешто што ние како медицинска фела, како лекари не смееме да го дозволиме.
Не треба да дозволиме социјалните мрежи и компјутерските игри да бидат главна занимација за децата. Развојот на мозокот подразбира дека ние треба да ги учиме децата на физичкиот развој, на вежбање, спортување, трчање, и на ментален развој кој исто така треба да се развива кај децата. Ако ме прашувате во тој контекст, ќе ви кажам дека најдобра игра за ментален развој на детето е ни помалку ни повеќе туку шахот. А шахот е игра која е најдобро да ја играте во живо, а не на компјутер
Достапноста во секое време е уште една голема предност на Pedijatar.mk, кој на тој начин им помага на родителите да расчистат дел од своите дилеми во кое било време од денот.
Д-р сци. Сајковски: Факт е дека сите родители имаат дилеми на повеќе точки, тргнувајќи од моментот, на пример, како да го дојам своето дете, до оној момент каква играчка да му купам, каква храна да му дадам. Меѓутоа, достапноста на тоа да вие имате една голема база на податоци и информации, коишто се дадени навистина од ултрарелевантни стручњаци во областа на педијатријата, а да ви се достапни деноноќно, тоа е нешто што мислам дека е најголемиот дострел на Pedijatar.mk – размена на информацијата во однос на квалитетот, стручноста и професионалноста со родителите.
Според Фројд, во формирањето на личноста пресудна улога има детството, оттука и мотото на Pedijatar.mk „Детството е родител на човековата личност“. Какви личности градиме во денешно време, на што треба да се обрне внимание при одгледувањето на децата, кои имаат сосема поинакво детство од нивните родители?
Д-р сци. Сајковски: Има и една друга мисла којашто е многу интересна и во којашто се вели дека „детето е судија на своите родители“. Тоа е вистината: како ги воспитуваме децата, така и ќе добиеме одговор во текот на нивниот живот понатаму и како они ќе се вклопат во општеството и воопшто во животот во модерното време.
Еден од клучните проблеми во денешно време е квалитетно и добро воспитување на децата. Помагање во нивниот развој во првите 5 години кога го формираат својот карактер, а родителите директно учествуваат во неговото формирање. Дека родителството е најтешката професија е апсолутно точно, зашто денеска, за жал, во модерното време имаме родители кои се помалку имаат сопствено време во однос на своите деца, се помалку поминуваат време со нив, самата едукација во првите неколку години е неквалитетна и лоша и немаме перманентна комуникација. Значи детето живее со двата родитела, не живее со еден родител. Во едно семејство каде што имаме два родитела, треба двајцата да комуницираат со детето. Секој родител има своја функција во развојот на детето. Тоа треба да се сфати и тоа треба секој од нас како родител да го практикува.
Основната идеја на модерната технологија која ни ги донесе Фејсбук, Инстаграм, Гугл е вмрежување на информации, каде се појавуваат голем број на информации коишто можат да бидат или намерно, или случајно лажни односно да се фејк њуз и тие може да доведат до одредена забуна кај фамилиите. Една од последните (дез)информации во овој контекст, на пример, беше дека ако бебињата примаат К витамин ќе добијат леукемија. Тоа се апсолутно фејк, лажни вести и тоа е нешто што ние како медицинска фела, како лекари не смееме да го дозволиме
Не треба да дозволиме социјалните мрежи и компјутерските игри да бидат главна занимација за децата. Развојот на мозокот подразбира дека ние треба да ги учиме децата на физичкиот развој, на вежбање, спортување, трчање, и на ментален развој кој исто така треба да се развива кај децата. Ако ме прашувате во тој контекст, ќе ви кажам дека најдобра игра за ментален развој на детето е ни помалку ни повеќе туку шахот. А шахот е игра која е најдобро да ја играте во живо, а не на компјутер.
Она што често го истакнувате е дека педијатрите се вистински адвокати на децата.
Д-р сци. Сајковски: На нас како педијатри, глобално како педијатриско движење во светот и во Македонија, е да бидеме навистина прави адвокати на децата. На родителите да им кажеме што е вистината во медицината до она ниво до каде што дошле научните сознанија денеска. И да им кажеме кои се потенцијалните идни правци во кои што може да се развива медицината. Кога тоа ќе го прочитате на ваков портал, а мислам дека тежината на овој портал лежи баш заради тоа, ради стручноста, професионалноста на сите нивоа, и медицински и новинарски, тогаш станувате дел од секое семејство. И мислам дека Pedijatar.mk во основа на тој начин станува дел од семејствата и врши размена на информации коишто се валидни за фамилиите. Да не оставаме, да не дозволуваме други некомпетентни лица да го користат просторот на Интернет за да праќаат некомпетентни и нестручни пораки. Јасно ми е дека секогаш ќе има информации кои ќе бидат нерелевантни меѓутоа ние треба да сме максимално присутни во јавноста. Токму денеска добив еден таков коментар од пациент, кој ми рече: „Вие докторите сте јавни личности. Не сте луѓе кои само работат како лекари. Штом се појавите во јавноста, тежината на информацијата што ја пренесувате е многу битна за сите луѓе коишто се болни или утре може да бидат потенцијално болни.“
На крајот на ова интервју му посакувам среќен роденден на Pedijatar.mk, долгогодишна работа и што повеќе присутни педијатри во него! Се што работи во доменот на заштита на здравјето на децата е дел од педијатрискиот систем, сите фармацевтски компании и доктори коишто работат поврзано со здравјето на нашите деца, детска хирургија, ОРЛ, семејна медицина…
Благодарност до сите за досегашната поддршка.
Продолжуваме понатаму!
