Иако се сметало дека рахитисот е болест оставена во минатото, за жал, тоа не е баш така. Иако, за среќа, не се јавува често, сепак не е лошо ако точно се знае што е рахитис, зошто се јавува, кои се ризик факторите, како се лекува и кои се симптомите кои предупредуваат на оваа болест.
Што е рахитис?
Во прашање е болест која примарно е предизвикана од недостаток на витамин Д во организмот. Влијае на развојот на коските кај децата, што значи дека може да предизвика болка или проблеми со растот на коските, поради што тие можат да бидат меки и слаби, деформирани.
Иако е позната како рахитис, медицинскиот термин за оваа болест е всушност остеомалација.
ПРИЧИНИ
Како што напоменавме на почетокот, главната причина за рахитисот е недостатокот на витамин Д, но постојат различни причини зошто доаѓа до недостаток на овој витамин во организмот.
Видови рахитис
Кога ќе дојде до развој на рахитис, тоа практично значи дека телото не добива или не произведува доволно витамин Д. Остеомалација може да дојде и кога на телото му недостасуваат минерали како калциум и фосфор, кои се неопходни за синтеза на витамин Д.
- Рахитис предизвикан од недостаток на витамин Д
Тоа е и најчестиот вид на рахитис, кој се јавува поради недостаток на овој витамин. Недостатокот на витамин Д може да се компензира со разновидна исхрана богата со овој витамин, како и со зголемена изложеност на сончева светлина.
- Нутритивен рахитис
Дури и кога кожата е доволно изложена на сонце, нутритивниот рахитис се јавува кога телото не може да апсорбира калциум и фосфор. Нивото на овие два минерала во телото мора да биде оптимално за да може да се синтетизира витаминот Д.
Разновидната исхрана е важна за општото здравје, а бидејќи развојот на рахитис трае одредено време, тоа значи дека еден или повеќе важни витамини не се присутни во исхраната.
- Наследен рахитис
Рахитис може да се појави и кога трудницата има недостаток на витамин Д, поради што нема доволно од овој витамин или калциум во крвотокот, кој би се префрлил на бебето преку плацентата.
Ова е уште еден доказ дека здравата, разновидна исхрана е многу важна, особено за време на бременоста. Идните мајки кои не консумираат доволно витамин Д треба да земаат суплементи, но секако со консултација со лекар.
Храна за превенција од рахитис
Со оглед на тоа што рахитисот е поврзан со недостаток на витамин Д, внесот на храна што го содржи овој витамин може да помогне во превенцијата. Некои од важните намирници во овој контекст се:
- Масни риби како лосос, сардина, скуша и харинга
- Јајца или жолчки
- Црвено месо и црн дроб
Исто така, важна е и храната која е богата со калциум и фосфор, а меѓу овие намирници се:
- Млечни производи
- Зелен лиснат зеленчук
- Семиња и мешунки
- Јаткасти плодови
СИМПТОМИ
Еве кои се најчестите симптоми кои укажуваат на рахитис:
- Болки во коските
Ова е обично првиот симптом на остеомалација. Коската не се развива како што треба, па мускулите и другите структури кои се поврзани со коските им додаваат тежина, предизвикувајќи болка дури и при некои вообичаени движења.
- Деформитети на коските
Кога коските се слаби и меки, лесно е да се појават деформитети. Понекогаш е видливо, како кога се виткаат нозете, а во други случаи е посуптилно, но еднакво исцрпувачки.
- Забавен раст
Бидејќи плочите за раст се развиваат поинаку отколку кај здравите коски, децата кои страдаат од рахитис најверојатно ќе бидат пониски од просекот, поради побавниот раст на коските.
- Дентални проблеми
Може да се случи млечните заби да изникнат подоцна, забната глеѓ да е послаба и затоа има поголеми шанси за расипување на забите.
- Фрактури на коските
Ако вашето дете крши коски почесто од повеќето, особено ако се во прашање напкнувања, веројатнп треба да направите тестови за да се утврди дали причината е рахитис.
Дијагноза и лекување
Дијагнозата на остеомалација се поставува по лекарски преглед, кој ќе ги прегледа коските, а исто така ќе направи и крвни тестови за одредување на нивото на фосфор, витамин Д и калциум.
Бидејќи во повеќето случаи оваа болест е поврзана со ниско ниво на витамин Д, калциум или фосфор, лекувањето вклучува промена во исхраната и додатоци на витамини, како и зголемена изложеност на сонце.
