Повеќето родители сакаат да им понудат на своите деца повеќе отколку што самите имале. Но, во таа благородна намера, границата помеѓу нежен и попустлив родител често станува нејасна. Наместо да постават јасни правила, некои родители ги избегнуваат конфликтите, не инсистираат на граници и им дозволуваат на децата однесување кое не е прифатливо.
Така настануваат размазени деца – иако родителите тоа често не сакаат да го признаат.
Важно е да се нагласи дека родителите не ги разгалуваат децата намерно. Тие сакаат да бидат грижливи, поддржувачки и полни со разбирање. Но, без граници, децата не учат одговорност, почит ниту емпатија. Доколку го препознавате вашето дете во некои од следниве примери, можеби е време да направите промени во воспитниот стил.
- Дрско одговарање
Ако вашето дете често одговара без почит или со тон што покажува непочитување, тоа не е само „фаза“. Тоа е знак дека нема поставени граници. Некои родители, обидувајќи се да не бидат строги како своите, ја препуштаат контролата на децата. Но, клиничката психологинка д-р Мери Ен Литл истакнува:
„Дури и нежното родителство мора да вклучува јасни правила и последици. Без нив, децата брзо стануваат дрски и разгалени.“
- Не велат „те молам“ и „фала“
Манирите се основа на добро однесување. Ако детето не покажува благодарност и не користи основни изрази на љубезност, тоа е знак на разгаленост. Родителите кои не ги учат децата на благодарност, им испраќаат порака дека сè им припаѓа по право.
- Понижување на браќа и сестри
Ако детето го навредува, исмејува или понижува брат или сестра, а родителите тоа го толерираат, се создава токсична динамика во семејството. Долгорочно, детето не развива емпатија ниту чувство за одговорност кон своите постапки.
- Одбивање домашни обврски
Ниту едно дете не сака да мие садови или да чисти соба, но тие се основни животни вештини. Ако родителите постојано го оправдуваат и му ги завршуваат задачите, детето не учи самостојност ниту одговорност.
- Постојано прекинување други
Ако детето редовно упаѓа во збор, вика за да добие внимание или не може да чека ред, тоа покажува недостаток на трпение и почит. Родителите мора да го научат на емпатија и дека не секогаш е во центарот на вниманието.
- Непочитување на авторитет
Без разлика дали станува збор за учител, тренер или друг возрасен, детето мора да научи што значи почитување. Почитувањето не значи слепа послушност, туку знаење како да се изрази став со достоинство и учтивост.
- Секогаш ги обвинува другите
Ако детето никогаш не признава вина и секогаш ги обвинува другите – учителот, пријателот, братот – тоа е знак дека не презема одговорност за своите постапки. Извинувањето е клучно за учење емпатија и скромност.
- Неограничено време пред екрани
Екраните се дел од секојдневието, но без граници, лесно се развива зависност. Родителите мора да постават јасни правила околу мобилни телефони, таблети и телевизија – тоа е важно за менталното здравје и дневната рутина.
- Игнорирање на времето за спиење
Оставањето детето да остане будно до доцна, особено во работни денови, има директно влијание врз неговото здравје и расположение. Структурата и рутината се клучни – а квалитетниот сон е основа за ментална и емоционална стабилност.
- Кршење правила во јавност
Ако детето трча по продавници, вика во ресторани или е грубо кон вработени, а родителите не реагираат – тоа јасно покажува разгаленост. Децата треба да се научат на обѕирност и социјално прифатливо однесување.
- Одбивање да прави домашна задача
Дозволувањето детето да ја игнорира училишната обврска е голема грешка. Школата е негова „работа“, а домашната задача е дел од учењето дисциплина и одговорност. Без тие навики од најмала возраст, подоцна ќе му биде тешко да функционира како возрасен.
