Сигурно сте ја чуле фразата „првите три години се најважни“. Многу родители затоа го вложуваат целото свое време и енергија во тој раен период од детскиот развој. Некои продолжуваат со посветеност и понатаму, но честопати едвај чекаат детето да стане „самостојно“ за да земат здив. И тогаш, било поради детската желба за независност, било поради родителски замор, се случува децата сè повеќе да бидат препуштени сами на себе. Родителите коментираат: „Веќе не сакаат да бидат со нас“ или „На крај, и добро е што малку се ослободивме“. Но, дали тоа е навистина така? Или со текот на времето родителите губат желба за заедничко време? И – дали навистина децата повеќе не им се потребни?
Стручњаците појаснуваат дека токму во периодот пред и за време на пубертетот, е особено важно родителите да останат активно вклучени во животот на своите деца. Бидејќи тогаш, децата поминуваат низ интензивни физички, емоционални и социјални промени, а времето и вниманието на родителот се незаменливи.
Зошто заедничкото време и понатаму е важно?
Во пубертетот децата бараат повеќе самостојност, почесто се потпираат на врсниците и покажуваат отпор кон родителските совети. Но, истражувањата покажуваат дека децата во оваа доба и понатаму имаат силна потреба од чувство на сигурност, прифаќање и поврзаност со родителите. Заедничкото време има бројни позитивни ефекти:
-
Го зајакнува чувството на припадност – детето знае дека е сакано и вредно, без оглед на предизвиците.
-
Го гради самопочитувањето – кога родителот покажува интерес и го слуша детето, тоа развива позитивна слика за себе.
-
Ја олеснува комуникацијата – секојдневните разговори, дури и за „безначајни“ работи, ја отвораат вратата за подлабоки споделувања кога ќе дојдат потешки моменти.
Како родителската присутност позитивно влијае врз детето?
Децата чии родители свесно одвојуваат време за нив на 12–13 години, често:
-
имаат подобри училишни резултати, затоа што чувствуваат поддршка и мотивација
-
полесно се справуваат со притисокот од врсниците и социјалните предизвици
-
развиваат поздрави навики и однесување, бидејќи се угледуваат на родителите
-
чувствуваат помалку анксиозност и несигурност
Што се случува кога родителот не е доволно присутен?
Намалената родителска вклученост во оваа сензитивна фаза може да доведе до:
-
повлекување и чувство на осаменост
-
барање на потврда исклучиво преку врсници (понекогаш и преку ризични групи)
-
слабеење на довербата и комуникацијата во семејството
-
пониско самопочитување и поголема склоност кон проблематично однесување
Како да поминувате квалитетно време со тинејџерот?
Важно е да се нагласи: не се работи за часови и часови дневно. Станува збор за квалитетно и свесно поминато време, каде детето чувствува дека е видено, слушнато и прифатено.
Неколку едноставни идеи:
-
заеднички оброци, барем неколку пати неделно
-
разговори во автомобил, на пат до училиште или тренинг
-
заедничко гледање филм или играње друштвени игри
-
активно слушање и интерес за нивната музика, хоби или пријатели
Децата и понатаму имаат потреба од вашето внимание
Иако пубертетот носи природна дистанца, децата и натаму длабоко ја посакуваат вашата близина и поддршка. Времето со дете на 12 или 13 години не е помалку важно отколку кога било бебе – само формата е различна.
Топол разговор, заедничка прошетка или искрено прашање “Како си?” – тоа се темелите на стабилната врска која ќе биде основа и во младоста и во зрелоста.
