Како што се приближуваме кон сезоната на празници, сè почесто слушаме и читаме за сезоната на вируси. Еден од нив е и респираторниот синцицијален вирус (RSV). Според Институтот за јавно здравје, станува збор за вирус кој често предизвикува инфекции на дишните патишта, најчесто со симптоми на инфекција на горните дишни патишта, слични на настинка.
Сепак, овој вирус може да предизвика и инфекции на долните дишни патишта, како што се бронхиолитис и воспаление на белите дробови. РСВ е најчеста причина за бронхиолитис кај доенчињата – воспаление на малите дишни патишта во белите дробови. Речиси сите деца до наполнети две години ќе се заразат со РСВ, а кај доенчињата и малите деца симптомите се јавуваат 4–6 дена по инфекцијата. Повеќето деца закрепнуваат во рок од 7–14 дена.
Иако повеќе од 64 милиони луѓе годишно заболуваат од РСВ инфекција, свесноста на јавноста за овој вирус сè уште е многу ниска.
РСВ најчесто се шири на места каде има многу луѓе, лесно се пренесува и е многу отпорен. Се пренесува капковито (со вдишување воздух што содржи ситни капки од заразено лице), преку директен допир или преку контаминирани предмети.
Што треба да знаат родителите?
Кај здрави возрасни лица и постари деца, респираторниот синцицијален вирус обично предизвикува лесна настинка. Симптомите вклучуваат течење на носот, сув кашел, лесна покачена температура, болки во грлото и блага главоболка.
Повеќето здрави луѓе закрепнуваат од РСВ во рок од две недели, но кај новороденчињата и бебињата вирусот може да има сериозни здравствени последици, особено кај предвремено родени бебиња или кај оние со други здравствени проблеми.
Вирусот најчесто е присутен од доцна есен до пролет. Според Центарот за превенција и контрола на болести, во последните години РСВ почнал да се шири од средината на септември до средината на ноември, со врв во декември и траење до средината на февруари.
Повеќето деца се заразуваат со РСВ до втората година од животот. Иако инфекцијата често изгледа како обична настинка, таа е и најчеста причина за бронхиолитис и воспаление на белите дробови кај бебиња под една година.
Не постои вакцина против РСВ
Како што наведуваат експертите, „и покрај бројните истражувања, вакцина против РСВ сè уште не е достапна“.
Сепак, ширењето на вирусот може да се спречи со едноставни мерки, особено ако постојат симптоми на настинка:
- редовно миење на рацете (на родителите и на детето)
- избегнување места со голема гужва, особено затворени простории
- избегнување споделување лични предмети на детето (цуцла, чаша, прибор за јадење)
- почесто миење и чистење на детските играчки
Симптоми на РСВ инфекција и како се лекува
Педијатарката Мирјана Коларек Каракаш објаснува дека РСВ е главна причина за воспаление на долните дишни патишта кај доенчињата и малите деца, во форма на бронхиолитис и воспаление на белите дробови, и се јавува сезонски од ноември до март.
Според неа, болеста може да помине без симптоми кај возрасни и постари деца, но кај доенчиња до 6 месеци секогаш има потешка клиничка слика. „Болеста започнува со симптоми на инфекција на горните дишни патишта и покачена температура, а по неколку дена симптомите се спуштаат на долните дишни патишта, со кашел, отежнато дишење и свирење во градите.“
Првиот знак најчесто е сув и надразнувачки кашел, кој понекогаш може да биде многу интензивен и да го наруши спиењето и хранењето. Може да биде придружен со забрзано дишење, пискање при издишување, кркори при вдишување, температура, немир, намален внес на храна и течности, како и синкава боја на усните. Во потешки случаи, РСВ покрај бронхиолитис може да предизвика и воспаление на белите дробови. Како компликација може да се развие и акутно воспаление на средното уво. Кај недоносени и многу мали доенчиња, апнеја (прекин на дишењето) може да биде прв знак на болеста.
Дијагнозата најчесто се поставува клинички, со можност за користење брзи антигенски тестови – кои се почувствителни кај децата, а помалку кај возрасните. „До четвртата година од животот, сите деца веќе биле заразени со РСВ. Прележувањето не обезбедува целосна заштита од повторна инфекција, но следната клиничка слика обично е поблага“, додава педијатарката.
Лекување на РСВ инфекција
Лекувањето најчесто е симптоматско и поддржувачко, бидејќи станува збор за вирусна инфекција. Во случаи на висока температура и воспаление на белите дробови, може да се применат антибиотици. Важно е да се има предвид дека вирусот се шири преку близок контакт, капковито – со кивање, кашлање и бакнување.
