Родителскиот однос треба да биде извор на поддршка, сигурност и разбирање, но понекогаш одредени обрасци на однесување може да ја нарушат таа поврзаност и да предизвикаат долготрајни емоционални последици. Кога родителите создаваат средина во која возрасните деца се чувствуваат вознемирени, виновни или несигурни, тоа може да доведе до оддалечување и прекин на односите. Експертите и студиите истакнуваат неколку штетни родителски навики кои можат да ги потиснат децата, да ја нарушат нивната самодоверба и да го отежнат градењето здрави односи во зрелоста.
Создавање страв од разочарување
Ако возрасното дете се чувствува како да не смее да ги изразува сопствените мисли и чувства поради страв од реакцијата на родителите, тоа може сериозно да влијае на неговото ментално здравје.
„Луѓето кои живеат во постојан страв од родителскиот бес често развиваат анксиозност, ниска самодоверба и тешкотии во донесувањето одлуки“, покажува студија од 2022 година. Во таква средина, детето учи да ги потиснува сопствените потреби за да избегне конфликт, што може да доведе до проблеми во односите и чувство на емоционална исцрпеност.
Непредвидливо однесување и потреба од претпазливост во секој разговор
Родителите кои се склони кон ненадејни промени во расположението и реакции може да предизвикаат траен стрес кај децата. Кога детето се чувствува како да мора да „оди по јајца“ за да избегне да предизвика гнев, тоа развива постојано чувство на анксиозност.
„Децата на родители со непредвидливо однесување честопати се борат со чувството на несигурност, ниска самодоверба и тешкотии во поставувањето здрави граници“, истакнува студија од 2023 година. Овој модел на однесување може да се пренесе и во односите со возрасните, каде што личноста продолжува да ги прилагодува сопствените потреби за да избегне конфликт.
Постојано префрлање на вина на детето
Родителите кои им припишуваат одговорност за сопствените емоции на своите деца создаваат нездрав модел во кој детето ја интернализира вината за несреќата на родителот. Кога родителите го обвинуваат своето дете за сопствените постапки, тие можат да развијат ниска самодоверба, анксиозност и склоност да им угодуваат на другите.
Возрасните деца на таквите родители често имаат потешкотии да поставуваат граници и да се чувствуваат одговорни за благосостојбата на другите, што може да доведе до емоционална исцрпеност во односите.
Манипулација преку чувство на вина
Родителите кои ја користат вината како средство за контрола можат да создадат трајно чувство на должност и емоционална исцрпеност кај децата. Ако возрасното дете се чувствува виновно за секојдневните одлуки, ги изразува своите чувства или едноставно расте и станува независно, тоа може да биде знак за манипулација.
Експертите предупредуваат дека долготрајната емоционална уцена може да има сериозни последици по менталното здравје, отежнувајќи му на детето да донесува одлуки и поттикнувајќи чувство на несигурност за сопствените постапки.
Разбирањето на овие модели на однесување е првиот чекор кон здрави граници и емоционално заздравување. Препознавањето на проблемите, барањето поддршка и поставувањето јасни граници може да помогне да се одржи емоционалното здравје и да се создадат постабилни односи во иднина.
