Зборот што најдобро ги опишува темпераментните деца е „повеќе“. Тие се поенергични, поупорни, почувствителни, попроницливи и потешко се приспособуваат на промени во споредба со нивните врсници. Иако станува збор за сосема обична деца, нивните реакции се посилни и поизразени, бидејќи се одраз на вродениот темперамент – начинот на кој инстинктивно реагираат на светот околу себе. Разбирањето на тие особини е клучно за изградба на здрав однос.
Овие разлики лесно можат да се забележат уште во првите месеци од животот. На пример, видеото од првото капење на темпераментно дете често прикажува бебе што вреска, со лице зацрвенето од плачење и трзање на целото тело. Наспроти тоа, посмирено дете можеби само благо ќе се стресе и брзо ќе се смири. Таквите реакции не се научени – тие се телесни, инстинктивни и доаѓаат од природата на детето.
Родители, не правите ништо погрешно
Многу родители уште за време на бременоста чувствуваат дека нивното дете има силна енергија. Но кога нивното бебе реагира бурно, додека другите деца мирно спијат, често се прашуваат дали прават нешто погрешно. Тоа може да предизвика чувство на несигурност и обесхрабреност.
Во реалноста, проблемот не лежи во родителските вештини, туку во тоа што многу совети за воспитување не ги земаат предвид индивидуалните разлики кај децата. Темпераментните деца бараат повеќе енергија и прилагодување за да се смират, а разбирањето на нивниот темперамент им помага на родителите да престанат да се чувствуваат како да прават нешто погрешно.
Како да препознаете темпераментно дете?
Темпераментот најчесто се препознава преку неколку карактеристики:
-
Интензитет – овие деца не плачат тивко, туку гласно и драматично. Но и мирни, повлечени деца можат да бидат темпераментни – само што својот интензитет го насочуваат навнатре.
-
Упорност – кога нешто им е важно, не се откажуваат лесно. Советот „само кажи не“ често не функционира, бидејќи нивната упорност бара поинаков пристап.
-
Чувствителност – реагираат на најмали дразби од околината: слаб звук, силен мирис, груб материјал или промена во расположението кај возрасните. Лесно ги преплавуваат гужви, а облекувањето може да им биде вистински стрес.
-
Проницливост – забележуваат сè. Ако ги пратите да се облечат, лесно ќе ги одвлече нешто – на пример, одблесокот од прозорец – и ќе заборават што требале да направат.
-
Тешка прилагодливост – ненадејни промени, прекин на игра, гасење на телевизорот или премин од една активност на друга – за нив се голем предизвик.
Дополнителни карактеристики што често ги имаат темпераментните деца:
-
Нередовност – тешко е да се предвиди кога ќе јадат или ќе спијат. Класичните методи за приспивање често не функционираат, но со поддршка стануваат добри спијачи.
-
Високо ниво на енергија – родителите често раскажуваат за бебиња што се обидуваат да се движат уште од неколку недели или за деца што се качуваат на фрижидер. Одржувањето на нивната безбедност бара дополнително внимание.
-
Повлекување од непознатото – сè што им е ново може да предизвика силен отпор. Им треба време да набљудуваат и да се прилагодат пред да се вклучат.
-
Аналитичност и сериозност – овие деца често длабоко размислуваат за искуствата, наоѓаат грешки и предлагаат подобрувања. Често им е тешко „само да се играат“, бидејќи светот го сфаќаат мошне сериозно.
Разбирањето е клучот
На родителите им е од непроценлива важност да го разберат темпераментот на своето дете. Кога знаат што да очекуваат, полесно се подготвуваат за предизвиците и можат да изберат пристапи што навистина ќе му помогнат на детето. Така, наместо постојани конфликти, доаѓаат повеќе смиреност, разбирање и поврзаност.
Со тек на време, родителите учат како да ги насочат интензивните особини на своето дете – да ја претворат упорноста во истрајност, чувствителноста во сочувство, а енергијата во креативност. И најважното – учат како навистина да го ценат детето токму такво какво што е, со особини што често ќе станат негови најголеми доблести кога ќе порасне.
