Постои разлика помеѓу чувствата и начинот на кој ги покажуваме, како што се бесните испади. Лутината обично ја следи уверување дека не можеме да го добиме она што го сакаме, или дека сме во некоја ситуација немоќни. Можно е и да се работи за прикривање на повреденоста.
Децата кои изгледаат лути може да бидат фрустрирани од своите родители, други деца, самите себе, животот или другите луѓе. Децата обично имаат добри причини за да се чувствуваат лути, дури и ако не знаат кои се тие причини. Кога се подредени и потчинети и немаат избор, веројатно ќе се налутат. Децата, кои се премногу заштитени или се физички или вербално малтретирани, често чувствуваат лутина. Родителите на лутината реагираат со уште поголема потчинетост и заплашување, што дополнително ја влошува ситуацијата.
Ако вие или детето се чувствувате лути, може да дојде до борба за превласт, а всушност во тој момент е важно да се поработи на соработката.
Како да се справите со детскиот излив на гнев/бес?
- Кажете му на детето: „Навистина си лут/лута. Во ред е така да се чувствуваш, но можеш ли да ми кажеш со зборови наместо со дела, на кого или на што си лут?“ Почекајте детето да одговори и слушајте со интерес наместо да кажете: „Не треба да се лутиш“.
- Понекогаш, кога се вознемирени, децата не можат да ги препознаат нивните чувства. Почекајте детето да се смири и разговарајте со него кога ќе биде подготвено.
- Можете да му помогнете да го ублажи гневот со тоа што ќе се обидете да откриете што сака и да му помогнете тоа да го добие, на пример: “Лут си затоа што сестра ти може да остане будна подолго. Кога ѓе имаш години колку неа, ќе можеш да остануваш буден колку и таа“.
- Кога вашите деца се расправаат, не избирајте страна. Кажете им: “Гледам дека ви е тешко ова да го решите. Смирете се малку и обидете се повторно подоцна, или завршете ја оваа борба на друго место. Јас не заземам ниту една страна“.
- Ако имате деца кои постојано се караат, обидете се вашиот збор да не биде последен, туку прегрнете ги. Прашајте ги за мислење наместо да им кажувате што да прават. Кога ќе ја препознаете борбата за моќ, застанете и кажете: “Не сакам да ве контролирам, но ќе ја ценам вашата помош. Ајде да видиме што можеме да решиме откако сите малку ќе се смириме“.
Децата можат да научат да го контролираат бесот
Децата можат да научат дека она што го чувствуваат е различно од она што го прават, дека е во ред да се чувствуваат лути, но не е во ред да се повредуваат други или да се однесуваат грубо и безобразно. Тие треба да научат дека можат да имаат моќ и контрола над себе и својот живот. Никој не ужива во чувството на немоќ, а децата сакаат да придонесат и успеат без да се борат за своите потреби.
Лутината може да биде знак дека децата се гледаат себеси немоќни и надвор од контрола. Можеби мислат дека се обидувате да управувате со нивните животи наместо да ги бодрите и поттикнувате да бидат способни и успешни. Наместо да се обидувате да ги спречувате децата да изразат во изразувањето лутина, разговарајте со нив за начините на кои ја покажуваат фрустрацијата и како тие би можеле поинаку да реагираат.
Честопати не сме свесни колку можеме да ги вознемириме децата и да се однесуваме со нив со непочитување. Нив тоа ги лути и обично ќе ни кажат каде е проблемот ако видат дека сме подготвени да слушаме.
