Тргнувањето во градинка е, без сомнение, голем чекор во развојот на детето. Иако поголемиот дел од децата поминуваат низ период на адаптација со умерени потешкотии, за некои малечки ова искуство може да биде исклучително стресно. Како родител, клучно е да умеете да ги препознаете симптомите кои укажуваат на тежок период на прилагодување, а кои можат да се манифестираат на различни начини.
Физички симптоми: Телото како огледало на стресот
Детското тело често реагира на емоционалниот стрес, бидејќи децата сè уште немаат развиени вербални способности за да ги изразат своите чувства. Истражување објавено во Journal of Applied Developmental Psychology наведува дека психосоматските симптоми се чести кај децата за време на периодот на адаптација.
Болки во стомакот и главоболка: Необјасниви и повторувачки болки во стомакот или главоболки, особено наутро пред поаѓање во градинка, можат да бидат јасен знак за стрес. Детето не измислува болка – неговото тело навистина реагира на анксиозност. Важно е да се побара мислење од педијатар за да се исклучат медицински причини, но често станува збор за емоционална реакција.
Проблеми со спиењето: Анксиозноста често се пренесува во сонот. Детето кое претходно спиело мирно сега може да има кошмари, често се буди плачејќи или има потешкотии со заспивање. Во некои случаи, може повторно да бара да спие со родителите, иако претходно тоа го надминало.
Губење апетит: Стресот може да влијае на дигестивниот систем, што доведува до намален апетит. Детето може да ја одбива омилената храна, да јаде помалку од вообичаено или да се жали на мачнина.
Емоционални и бихејвиорални промени: Промена во однесувањето
Ова се највоочливите симптоми. Студија објавена во Child Development истакнува дека регресивното и агресивното однесување често се поврзани со стресот од разделување.
Регресивно однесување: Ова е еден од најчестите знаци. Детето се враќа на однесување кое веќе го надминало. Повторно може да почне да си го цица палецот, да бара цуцла или шише, или повторно да мокри во кревет, иако претходно било суво. Ова однесување е начин детето да побара утеха и сигурност од порано, побезгрижно време.
Зголемена раздразливост и агресија: Детето кое претходно било мирно и весело може лесно да стане фрустрирано, плачливо и лутo. Може да покажува агресија кон родителите, браќата, сестрите, па дури и кон себе (гризење раце, удирање со глава). Ова однесување е резултат на нагомилан стрес и неможност истиот да се изрази на поздрава форма.
Знаци дека детето тешко се прилагодува на градинка
Повлекување и пасивност: Додека некои деца стануваат агресивни, други се повлекуваат во себе. Можат да станат тивки, незаинтересирани за игра и интеракција, дури и дома. Ги набљудуваат настаните од страна и избегнуваат контакт со другите.
Засилен страв од разделување: Иако е нормално детето да плаче при разделба, ако плачењето продолжува или се влошува по неколку недели, тоа е јасен сигнал. Детето станува претерано „залепено“ за родителот, не му дозволува да излезе дури ни од соба за кратко, и покажува екстремна анксиозност при секој знак дека родителот ќе се оддалечи.
Промени во говорот и комуникацијата
Стресот може да влијае на говорниот развој на детето. Pediatrics & Child Health наведува дека кај некои деца може привремено да се појави застој во говорниот развој или дури враќање на претходни фази. Детето кое претходно зборувало јасно може да стане помалку комуникативно, да има тешкотии во изразување на мислите или да почне да пелтечи.
Важно е да се нагласи дека поголемиот дел од овие симптоми се привремени и дека состојбата ќе се подобри со прилагодувањето на детето на новата средина. Сепак, ако симптомите продолжат подолго од еден месец, а детето не покажува знаци на подобрување, се препорачува да разговарате со воспитувачите и педијатарот. Тие можат да ви дадат совети и поддршка за полесно надминување на овој предизвик. Не заборавајте – вашата љубов и поддршка се најважни.
Кога ќе забележите дека вашето дете покажува некои од овие симптоми, важно е да знаете како правилно да реагирате.
Првото и најважно правило е да не ги намалувате емоциите на детето. Одредени истражувања во областа на детската психологија, како оние од Универзитетот во Масачусетс, нагласуваат дека признавањето и валидирањето на детските емоции е клучно за развојот на емоционалната интелигенција. Разговарајте со детето, покажете емпатија, воспоставете рутина и ритуали. Децата најдобро функционираат во средина со јасни правила и рутина – тоа им дава чувство на сигурност. Истражувања од Институтот за детско здравје покажуваат дека доследноста во секојдневните активности ја намалува анксиозноста кај децата.
