Лажењето е еден од најчестите предизвици со кои се соочуваат родителите при воспитувањето на децата. Без разлика на возраста, речиси секое дете во одреден момент ќе излаже, а на родителите може да им биде тешко да разберат зошто го прават тоа. Иако лажењето често предизвикува фрустрација и несигурност, важно е да се разбере дека тоа е дел од нормалниот развојен процес, а децата обично не лажат со лоши намери.
Разбирањето на причините зошто децата лажат може да им помогне на родителите да одговорат на начин кој го поддржува учењето и развојот, наместо да предизвикува конфликти и недоразбирања. Истакнуваме некои од најчестите причини зошто децата ги лажат своите родители и совети како родителите да одговорат за да ги намалат лагите и да изградат доверба во семејството.
Страв од казна или последици
Една од најчестите причини зошто децата ги лажат своите родители е стравот од казна или негативни последици. Децата кои не сакаат да бидат казнети или не сакаат да се соочат со последиците од своите постапки често избираат да лажат. Ова е особено забележливо во ситуации кога децата препознаваат дека нивното однесување може да биде казнето, како што се лоши оценки, оштетување на работите или непочитување на домашните правила.
Вообичаено е децата да сакаат да избегнат срам, а стравот од казна може да ги натера да измислуваат лаги за да избегнат да се соочат со последиците. Ова е особено честа појава кај помалите деца кои сè уште не ја развиле способноста да ги препознаат или разберат должностите на одговорност.
Родителите можат да ги намалат лагите поврзани со стравот од казна со создавање на безбедна атмосфера во која децата ќе чувствуваат дека можат да бидат искрени без страв од престроги казни. Наместо казнување, важно е да се фокусирате на објаснување на важноста на одговорноста и последиците од однесувањето и да го охрабрите детето да биде искрено и да ги признае своите грешки.
Желба да се избегнат непријатни ситуации
Децата понекогаш лажат за да избегнат непријатни ситуации или срам, како што се ситуации на училиште, со пријателите или со семејството. На пример, детето може да лаже дека ја завршило домашната задача за да избегне непријатен разговор со родителите или наставниците. Можно е децата да ја избегнуваат вистината за да спречат конфликт или непријатни реакции, како критика или разочарување.
Многу родители можеби не се свесни дека нивните реакции на непријатни ситуации може да го поттикнат нивното дете да лаже. Ако детето смета дека е подобро да лаже за да избегне казна или срам, може да го повтори однесувањето. Ова е особено честа ситуација во адолесценцијата, кога децата сакаат да ги импресионираат своите врсници или да избегнат критики.
Родителите треба да ја поттикнат искреноста и да му дозволат на своето дете да почувствува дека не е страшно да се биде искрен, дури и кога ќе направи грешка. Дополнително, важно е да се намалат негативните реакции кои можат да создадат напнатост во семејството, со што ќе му се овозможи на детето да се чувствува безбедно во изразувањето на своите проблеми и предизвици.
Потреба за внимание или признание
Понекогаш децата лажат за да добијат внимание или признание од родителите, наставниците или врсниците. Можно е детето да измислува приказни за своите достигнувања, пријатели или искуства за да добие восхит или да покаже дека е подобро отколку што всушност е. Ваквите лаги обично се поврзани со желбата на детето да се чувствува сакано и почитувано.
Децата, особено помладите, можеби чувствуваат потреба за повеќе внимание и сакаат да бидат во центарот на вниманието. Ако се чувствуваат запоставено или непризнаено, може да измислуваат лаги за да се чувствуваат поважни. Оваа форма на лажење често се јавува кај деца кои се емоционално несигурни или на кои им недостасува самодоверба.
Родителите можат да ја спречат оваа форма на лажење со создавање на средина во која детето ќе се чувствува сакано и прифатено без потреба да претера. Редовното позитивно внимание и пофалбите за вистинските успеси може да му помогнат на детето да се чувствува вредно без потреба да создава лажни приказни.
