Дете на возраст помеѓу 18 и 30 месеци кое не зборува многу или воопшто не зборува, но инаку се развива нормално, може да се смета за доцен говорник. Се проценува дека до 17,5 отсто од децата до 3-годишна возраст може да доцнат со говорот. Добрата вест е дека 70 проценти од оние кои доцнат прозборуваат, ќе ги достигнат своите врсници, без интервенција, додека да започнат на училиште.
Оние кои доцна прозборуваат можеби доцнат во развојот на јазикот, но сепак се способни да го разберат поголемиот дел од она што го слушаат (познат како рецептивен јазик), да користат гестови за да комуницираат, како мавтање или покажување со прст или да продолжат да учат нови зборови, само побавно.
Се смета дека говор се зборовите што ги изговараме и како ги изговараме. Децата со доцнење на говорот може да имаат проблеми со артикулирањето на зборовите и тешко им се разбирливи. Јазикот се однесува на начинот на кој комуницираме со другите. Децата со јазично доцнење, можеби ќе можат да кажат некои зборови, но знаат само неколку зборови или не можат да спојат повеќе од два збора.
Како да го поттикнете детето да зборува?
1. Зборувајте, зборувајте, зборувајте
Не сте сигурни како да разговарате со вашето дете? Разговарајте за она што го правите, раскажете им за вашиот ден, обележете ги предметите низ куќата, читајте книги. Колку повеќе вашето дете е изложено на јазикот, толку повеќе зборови на крајот ќе ги собере.
2. Проширете го вокабуларот на детето
Додадете зборови на оние што ги кажува вашето дете – ако вели „топка“, додајте „црвена топка“ или „фрли ја топката“, за да го надоградите неговиот говор.
3. Поставувајте ги вистинските прашања
Започнете со да или не прашања како „Сакаш ли да јадеш? , а потоа додадете „Дали сакаш портокал или банана?
4. Обидете се со знаковен јазик
Истражувањата покажуваат дека знаковниот јазик може да му помогне на детето да го развие говорот. Пријавете се за дневен престој или курсеви. Малите деца кои играат во средини богати со јазик и се дружат со други деца на нивна возраст имаат поголема веројатност брзо да ги усвојат јазичните вештини.
5. Моторни вештини
Поттикнете го детето да ги копира моторичките вештини како што се плескање, скокање и испраќање бакнеж, а потоа почнете да ги имитирате звуците, а потоа и зборовите.
Кога да побарате помош?
Доколку ги забележите следните знаци, консултирајте се со педијатар:
- До 18 месеци: Детето не усвојува невербален јазик, не покажува кон предмети, не усвојува нови зборови.
- До 2 години: Детето не користи реченици од два збора или не може да следи едноставни упатства.
- До 3 години: Детето има нејасен говор, не изговара реченици или не разбира едноставни упатства.
Вашиот педијатар може да ве упати на испитување на слухот или логопед за проценка. Тие ќе проценат колку добро вашето дете го разбира јазикот и комуницира, како вербално, така и преку гестови. Важно е детето да добие навремена помош бидејќи раната интервенција ќе доведе до подобар исход.
