Здравата и силната самодоверба е од суштинско значење за децата. Тaa ги поттикнува да поминуваат низ предизвици, да испробуваат нови работи и да веруваат во себе. Самодовербата има големо влијание врз тоа како се гледаме себеси, што го обликува нашето однесување и одлуки.
Родителите полни со љубов понекогаш може ненамерно да ја повредат самодовербата на децата. Но, сите ние понекогаш грешиме кога е во прашање што да кажеме и како да постапиме.
„Овие родителски комуникациски грешки честопати се поттикнати од погрешно проценување на родителите. Тие можат негативно да влијаат на самодовербата на нашите деца, иако ние, како родители, имаме позитивни основни намери. За да ги избегнеме овие грешки, прво мора да знаеме што се тие и како предизвикуваат негативен ефект“, изјави психологот Џефри Бернштајн за Psychology Today.
Тој издвојува четири начини на кои родителите можат да ја „убијат“ детската самодоверба.
- Остро критикување.
„Да се биде критикуван од родителите може да биде емоционално предизвикувачки, особено ако тоа е направено на груб или понижувачки начин. Според моето искуство како детски психолог, повеќето критични родители се борат со сопствените грижи што ги пренесуваат на нивните деца“, истакнува психологот. Прекумерната критика може да ја наруши самодовербата на децата, чувството за вредност и да предизвика чувство на тага, лутина или фрустрација.
„Ваквите остри опомени може да доведат до пад на мотивацијата и недостиг на доверба во сопствените способности“, предупредува Бернштајн.
- Прекумерна заштита.
Постојаното штитење на децата од предизвици и пречки може да ги спречи да развијат самодоверба, тврди психолог. Преголемата заштита, исто така, може да ги ограничи можностите за истражување, учење и грешки, кои се важни за нивниот раст и развој.
„Родителите треба да најдат рамнотежа помеѓу заштитата на своите деца и дозволувањето да преземаат ризици и да се соочат со предизвици за да им помогнат да се развијат во поединци кои се потпираат на себе“, објаснува Бернштајн.
- Предизвикување чувство вина.
„Една работа е да ги прашате децата како би се чувствувале кога би биле на вашето место или на туѓо место во одредена ситуација. Меѓутоа, родителите често тоа го тераат до крајни граници и се обидуваат кај своите деца да предизвикаат чувство на вина поради нивните мисли, чувства или постапки“, наведува психологот.
Тој напоменува дека многу родители велат дека едноставно се обидуваат да ги научат своите деца на животни лекции, но предизвикувањето вина ја поништува нивната цел. „Родителите кои користат чувство на вина за да ги контролираат своите деца ризикуваат да ги отуѓат своите деца“, додава тој. Сето ова може негативно да се одрази на самодовербата на децата.
- Прекумерна употреба на сарказам.
„Користењето сарказам им штети на децата затоа што може да се чувствуваат засрамено“, вели психологот. Родителите кои се фрустрирани може на крајот зборуваат на овие деструктивни начини, користејќи сарказам. „За жал, омаловажувањето на децата со сарказам создава бариера во обидот за ефективно комуницирање и само ги влошува работите. Тоа може да ја уништи нивната самодоверба“, заклучува Бернштајн.
