Од почетокот на епидемијата на коронавирус, научниците се обидуваат да откријат зошто децата имаат многу помала веројатност од возрасните да доживеат сериозни компликации од инфекцијата. Сега истражувањата покажуваат дека одговорот може да лежи во здравите крвни садови на децата.
Ендотелот е обично во многу подобра состојба кај децата отколку кај возрасните. „Ендотелот на детето е совршен, а потоа само се влошува со возраста“, вели Пол Монагл, педијатриски хематолог во Melbourne Children’s Campus
Децата сочинуваат само мал дел од заразените со SARS-CoV-2. Едно големо истражување спроведено од Американскиот центар за контрола и превенција на болести во Атланта, Џорџија, покажа дека децата на возраст од 17 години и под таа возраст, кои сочинуваат 22% од американското население, учествуваат со помалку од 2% од потврдените инфекции со КОВИД-19 во САД. И, од 2.572 деца вклучени во истражувањето, само 5,7% заминале во болница, а само три починале.
Предложени се неколку теории за да се објасни зошто децата не се разболуваат сериозно. Ја вклучуваат можноста дека децата имаат посилен и поефикасен иницијален имунолошки одговор на вирусот за разлика од возрасните, како и тоа дека децата може да имаат некаков имунитет од неодамнешна изложеност на слични вируси. Но, се поголем број на истражувачи сметаат дека разликата помеѓу возрасните и децата може да биде во состојбата на нивните крвни садови.
Многу возрасни со сериозна форма на КОВИД-19 имаат згрутчување во крвните садови, што доведува до срцев удар или мозочен удар. Згрутчувањето се чини дека е поврзано со дефектниот ендотел, ткивото што вообичаено го спречува згрутчувањето, вели Френк Рушицка, кардиолог во University Hospital Zurich во Швајцарија. Нормално, згрутчувањето на крвта се случува само за да се запре крвавењето од некоја повреда, но ако ендотелот е оштетен, може да се формираат грутки.
Рушицка и колегите откриле дека SARS-CoV-2 може да ги зарази ендотелните клетки, кои се наоѓаат низ целото тело. Во една студија на три лица со КОВИД-19, од кои двајца починале, тимот на Рушицка открил дека SARS-CoV-2 го заразил ендотелот на пациентот и предизвикал воспаление и знаци на згрутчување 1. Студијата била мала, па ваквите компликации ќе треба понатаму да се истражат, но проблемите со ендотелот се чини дека се вклучени во повеќето случаи на КОВИД-19 кои напредуваат во тешка или фатална болест кај возрасните, вели тој.
Оваа теорија исто така може да објасни зошто луѓето со состојби што го компромитираат ендотелот, како дијабетес и хипертензија, се изложени на поголем ризик од сериозен КОВИД-19, вели Марсел Леви, хематолог во University College Hospital во Лондон.
Совршена состојба
Ендотелот е обично во многу подобра состојба кај децата отколку кај возрасните. „Ендотелот на детето е совршен, а потоа само се влошува со возраста“, вели Пол Монагл, педијатриски хематолог во Melbourne Children’s Campus.
Монагл и други сметаат дека крвните садови на децата се во состојба да издржат вирусен напад отколку возрасните. Понатамошна поддршка на оваа теорија е податокот дека малку деца со КОВИД-19 се претставени со прекумерно згрутчување и оштетени садови, вели тој.
Монагл се обидува да разбере што се случува кога вирусот ќе влезе во ендотелните клетки. Тој смета дека најверојатно ја нарушува комуникацијата помеѓу клетките, тромбоцитите и компонентите на плазмата вклучени во згрутчувањето, и дека ваквиот прекин на комуникацијата доведува до формирање на крвни грутки.
Тој започна два експерименти за да се обиде подобро да го разбере овој механизам и да види дали има нешто заштитно за крвните садови кај децата што придонесува за помала веројатност од продуцирање на крвни грутки како одговор на вирусна инфекција. Во првиот експеримент, неговиот тим ќе се обиде да ги ре-креира состојбите во крвните садови на деца и возрасни во лабораторија. Тие ќе земат култивирани ендотелни клетки заразени со SARS-CoV-2 и ќе ги „избањаат“ во плазма од три извори – деца, здрави возрасни и возрасни со васкуларни заболувања. Споредувајќи како заразените клетки комуницираат со трите различни типа на плазма, треба да можат да видат што ја прави сигнализацијата во крвните садови.
Монагл се надева дека студирањето на примероци од деца ќе понуди индиции за тоа што тргнува во погрешен правец кај дел од возрасните. „Ако разбереме што се случува со децата, би можеле да ги прилагодиме возрасните да бидат повеќе како децата“, вели тој.
Во вториот експеримент, тимот ќе анализира плазма од деца и возрасни со COVID-19, која содржи протеини ослободени од оштетените ендотелни клетки, за да ги идентификува можните маркери на болеста. (Nature)
